دگرباشان جنسی مانند انسان‌های دیگر حقوق انسانی و شهروندی برابر دارند، گفت‌وگو با فرید حائری‌نژاد

بسیاری از دگرباشان جنسی، به علت ظاهر و رفتار متفاوتشان، از دوران کودکی در معرض تحقیر، دشنام، زورخواهی، ضرب و شتم و حتی تجاوز جنسی دیگران قرار می گیرند. فشارهای دائم روانی و فیزیکی هم در محیط خانه، هم در مدرسه، و هم در جامعه و محیط کار بر فرد دگرباش وارد می شود و در بعضی موارد افراد را به مرز خودکشی می رساند

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

به نقل از ShareAmerica

فعالیت های فرید حائری نژاد مستند ساز و روزنامه نگار، بر حقوق بشر، جامعه مدنی، حقوق اقلیت ها، حقوق دگرباشان جنسی، آزادی بیان و آزادی رسانه ها متمرکز است. مستندهای او در جشنواره های بسیاری مورد توجه قرار گرفته اند. حائری نژاد برنده مدال نقره “جشنواره های تلویزیون و فیلم نیویورک”، برنده جایزه عدالت از ” سینما برای صلح ” و نامزد جایزه جمینای آکادمی سینما و تلویزیون کانادا است. او همچنین تهیه کننده مستند “آشکار در ایران” است که بخشی از جامعه مخفی همجنسگرایان در ایران را به تصویر می کشد.

مصاحبه ShareAmerica با فرید حائری نژاد مستند ساز و برنامه ساز تلویزیون

* فیلمساز حقوق همجنسگرایان یا دگرباشان جنسی بودن چقدر الهام بخش، دشوار، یا خوشایند است؟
فرید حائری نژاد: در جامعه ما، متاسفانه بسیاری افراد صحبت در مورد همجنسگرایی را امری غیرضروری و ناصحیح تلقی می کنند. به گمان این عده همجنسگرایی افراد مساله ای خصوصی است که به جامعه ربطی ندارد. این عده همچنین معتقدند گفتگو در مورد همجنسگرایی موجب ترویج این مساله می شود و به فرهنگ و باورهای مردم آسیب می رساند. این دعوت به پنهان کاری، در کنار مجازات های سنگین قانونی همجنسگرایی و نیز سوء درک عمیق جامعه از مفهوم هویت و گرایش جنسی، سبب می شود هرگونه تلاشی برای بیان واقعیت های اجتماعی در این زمینه با دشواری روبرو شود. با این همه این وظیفه یک فیلمساز است که حقایق ناگفته و دردناک جامعه را، هر چند که ناخوشایند باشند، بیان کند. بیان درد و رنج فراوان افراد دگرباش جنسی نیز بخشی از انجام این مسئولیت سنگین و خطیر است.

* درباره اهمیت تولید رسانه ای درباره حقوق دگرباشان توضیح بدهید.
فرید حائری نژاد: مسائل مربوط به دگرباشی جنسی در وحله نخست یک مسئله فرهنگی است. برای بوجود آوردن فضایی برای تغییر فرهنگی به خصوص در نبود دولت های پیشرو، رسانه ها نفش مهمی می توانند ایفا کنند. با توجه به تبلیغات منفی پیوسته و گسترده رسانه های حکومتی در برخی از کشورها در زمینه همجنسگرایی، بسیاری از مردم، از جمله خود جامعه دگرباشان جنسی اطلاعات محدودی در زمینه حقوق انسانی خود دارند. در این میان رسانه های آزاد در خارج از آن کشورها می توانند با تولید و پخش اطلاعات بی طرفانه به بالا بردن سطح آگاهی عمومی جامعه در زمینه هویت و گرایش جنسی و حقوق انسانی و شهروندی افراد دگرباش کمک زیادی بکنند.

* وضعیت حقوق همجنسگرایان یا دگرباشان جنسی در خاورمیانه چگونه است؟
فرید حائری نژاد: متاسفانه در بیشتر کشورهای خاورمیانه، ارتباط جنسی و عاطفی میان افراد همجنس جرم محسوب می شود و افراد “خاطی” با مجازات های سنگین (از شلاق و زندان تا اعدام) مواجه می شوند. در پنج کشور جهان، عربستان، ایران، یمن، سودان و موریتانی، مجازات همجنسگرایی اعدام است. در خاورمیانه تنها در ترکیه و اسراییل گروه های حمایت از دگرباشان جنسی می توانند آزادانه فعالیت کنند. کشتارهای وحشیانه افراد توسط گروه داعش به اتهام “لواط” نیز نمونه دیگری از وضعیت اسفناک حقوق انسانی دگرباشان جنسی در خاورمیانه است. متاسفانه در بسیاری از این کشورها، حقوق اولیه افراد، از جمله حق آزادی بیان، آزادی تجمع‌، و احترام به حریم خصوصی افراد رعایت نمی‌شود و لذا در این کشورها، هر گونه رفتار مغایر با معیارهای رایج اجتماعی به شدت سرکوب می‌شود. به همین دلیل، آگاهی رسانی و گفتگو در مورد هویت و گرایش جنسی در این کشورها امر ساده و آسانی نیست.

* اهمیت و نقش گروه های حمایت چیست؟
فرید حائری نژاد: بسیاری از دگرباشان جنسی، به علت ظاهر و رفتار متفاوتشان، از دوران کودکی در معرض تحقیر، دشنام، زورخواهی، ضرب و شتم و حتی تجاوز جنسی دیگران قرار می گیرند. فشارهای دائم روانی و فیزیکی هم در محیط خانه، هم در مدرسه، و هم در جامعه و محیط کار بر فرد دگرباش وارد می شود و در بعضی موارد افراد را به مرز خودکشی می رساند. گروه های حمایتی، متشکل از افراد دلسوز، اقوام و خانواده، دوستان، و مربیان و پزشکان می تواند به دگرباشان جنسی در برخورد با این فشارها و نیز درک و قبول جنسیت خود کمک زیادی کند.

* بخشی از دیپلماسی ایالات متحده پیشبرد حقوق دگرباشان جنسی در سراسر جهان است. نظر شما در این مورد چیست؟ دامنه و تاثیر آن کدامند؟
فرید حائری نژاد: در سال های اخیر، دولت ایالات متحده ، تلاش گسترده ای برای دفاع از حقوق دگرباشان جنسی به عمل آورده است. با این حال نباید فراموش کرد که دفاع از حقوق بشر مسئولیت همه افراد جامعه و همه دولت ها است. حکومت های بسیاری همواره از مسئولیت خود برای تضمین حقوق دگرباشان شانه خالی می کنند. آن ها دگرباشی جنسی را پدیده ای غربی معرفی می کنند که به زور به جوامع آنها تحمیل شده و ادعا می کنند که دگرباشی با فرهنگ بومی شان بیگانه است. این ادعا در اغلب موارد کذب است و دارای پشتوانه تاریخی نیست.
دولت آمریکا باید در کنار حمایت های آشکار خود از حقوق دگرباشان در محافل جهانی، به تاکید بر این نکته هم ادامه دهد که دگرباشان جنسی مانند همه انسان های دیگر دارای حقوق انسانی و شهروندی برابر هستند و کشورهای بیشتری را متقاعد کند که علیه دگرباشان تبعیض اعمال نکنند و از حقوق قانونی و انسانی آنها محافظت کنند.

* درباره رای دیوان عالی کشور آمریکا برای قانونی کردن ازدواج همجنسگرایان چه فکر میکنید؟ این نکته چگونه بر حقوق همجنسگرایان در سراسر جهان تاثیر می گذارد؟
فرید حائری نژاد: رای تاریخی دیوان عالی آمریکا بی تردید تاثیر مثبتی در مبارزه دگرباشان جنسی در سراسر جهان برای کسب حقوق برابر خود خواهد داشت. با حمایت دیوان عالی آمریکا از حقوق برابر افراد همجنسگرا برای ازدواج، اکنون بسیاری از شرکت های چند ملیتی و دولت های طرف معامله با ایالات متحده نیز مجبورند این حقوق برابر را به رسمیت بشناسند. این امر موجب خواهد شد تا برابری حقوق همجنسگرایان به تدریج در سطح جهان به عنوان امری طبیعی شناخته شده و مخالفت با آزادی و برابری حقوق دگرباشان را دشوارتر کند.