مدارای پاپ٬ عصبیت خامنه‌ای، ف. م. سخن

سفر پاپ فرانسیس به امریکا٬ دیروز به پایان رسید و او فیلادلفیا را به مقصد رم ترک کرد. پاپ در این سفر نشان داد که تنها رهبر کاتولیک های جهان نیست بلکه پاپ تمام مردم جهان است؛ پدیده ای از نظر دینی و سیاسی شگرف که حضورش در عرصه ی سیاست بین المللی قابل پیش بینی نبود.

احترامی که مقامات امریکایی به پاپ گذاشتند و استقبال بی نظیری که از او کردند٬ نشان دهنده ی عظمت معنوی اوست. شبکه ی «سی.ان.ان» لحظه به لحظه سفر این مرد روحانی را گزارش می کرد و آن چه در این گزارش ها دیده می شد٬ علاوه بر ابراز احساسات صادقانه ی مردم٬ ساده گرایی پاپ در برخورد با مقامات عالی رتبه و مردم بود.

اما وجه اصلی سفر پاپ فرانسیس٬ در سخنان کم نظیر او پیرامون معضلات بشری است. جملاتی که او بر زبان می آوَرْد٬ به طور مرتب و پیوسته٬ به صورت سر خط خبر٬ بر صفحات تلویزیون نقش می بست و زیبایی مدارا و زشتی عصبیت مذهبی و حتی سیاسی را نشان می داد.

پاپِ کاتولیک٬ در این سفر٬ از آزادی ادیان سخن گفت و از تمام باورمندان به ادیان مختلف خواست تا مدارا گر باشند. او از حکومت ها خواست تا به دنبال صلح٬ مدارا٬ و احترام به هم‌نوع باشند. پاپ به بیان اعتقاد خود پرداخت و گفت ادیان باید به کثرت‌گرایی سالم دعوت کنند.

او در مورد موضوع مهاجرت و مهاجران به امریکا سخنانی بیان کرد که کمتر انتظار آن می رفت: او به مهاجران گفت که هرگز از سنت های خود خجل نباشند. پاپ از مهاجران خواست تا هرگز دلسرد و ناامید نشوند. از نظر او٬ مهاجران ره آوردهای بسیاری برای ملل به ارمغان می آورند.

این گفته ها در جایی بیان می شد که امثال «دانلد ترامپ»٬ به عنوان نامزد ریاست جمهوری٬ با لحن خشن و غیر انسانی٬ مهاجران مکزیکی غیر قانونی را «آدمکش» و «متجاوز» به نوامیس می نامند و خواهان اخراج یازده میلیون مهاجری که به صورت غیر قانونی در امریکا زندگی می کنند هستند. دانلد ترامپ اگر چه می گوید که «گفتار پاپ زیباست؛ من به پاپ احترام می گذارم و او را بسیار دوست می دارم» ولی اختلاف نظر شدیدش را با پاپ در مورد بسیاری مسائل کتمان نمی کند و با سخنانی از قبیل «از خوش آمد گویی به مهاجران نهراسید» مخالفت شدید خود را ابراز می دارد.

جالب اینجاست که امریکایی ها٬ برای شنیدن سخنان پاپ٬ هزاران هزار اجتماع می کردند٬ اما در یکی از جلسات دانلد ترامپ٬ او در حالی که نصف سالن خالی بود٬ به سخنرانی پرداخت و هنگامی که «سی.ان.ان» موضوع خالی ماندن سالن را مطرح کرد٬ ترامپ اظهار داشت که «سی.ان.ان» واقعیت را نگفته است! «سی.ان.ان» هم٬ به دنبال اظهارات خلاف واقع ترامپ٬ اقدام به پخش تصاویر سالن سخنرانی نیمه خالی از زوایای مختلف کرد و دروغ گویی ترامپ را به مخاطبان خود نشان داد.

اما مقایسه سخنان آرامش بخش پاپ٬ با سخنان پرخاشگرانه و پر کینه و عداوت علی خامنه ای٬ درس دیگری به معتقدان دینی سیاستگرا می دهد.

عظمت و احترام یک مقام دینی-سیاسی٬ با پرخاشگری و بددهنی به دست نمی آید؛ با دعوت به تو دهنی زدن و مرگ این و آن را خواستار شدن به دست نمی آید. می توان با احترام سخن گفت٬ مخالفت کرد٬ انتقاد کرد٬ راه نشان داد٬ بر حذر داشت٬ و چشم همه ی جهان را به خود خیره کرد. عصبیت و پرخاشگری تنها مشتی آدم کور شده از تعصب و پر از عقده را می تواند به خود جذب کند.

پاپ فرانسیس نشان داد که در اوایل قرن بیست و یکم٬ با وجود پیش رفت های علمی٬ و با ضربات سهمگینی که کلیسا از خود٬ و از نهادهای روشنفکری خورده است٬ می توان با واقع گرایی و انسان مداری و صلح دوستی و اهمیت دادن به محیط زیست٬ همچنان محبوب میلیون ها نفر باقی ماند و جهان را جای بهتری برای زیستن نوع بشر کرد. برای منفور شدن در نزد مردمِ خود و نیز جهانیان٬ کافی ست تا یک مقام دینی-سیاسی٬ مسیری بر خلاف مسیر پاپ اختیار کند و خیلی زود٬ عواقب آن را مانند رهبر جمهوری اسلامی به نظاره بنشیند.