اميرحسن چهلتن: ممنوعيت انتشار کتاب؛ موضع‌گيری با ادبيات اصيل است

• به گفته‌ی اميرحسن چهلتن آخرين بار در سال ۸۴ به يک کتاب جديد (چاپ اول) او اجازه‌ی انتشار داده شده و از سال ۸۹ آثار تجديد چاپی او هم مجوز تجديد چاپ دريافت نکرده‌اند.

ايلنا: چند سالی است که وزارت ارشاد به آثار اميرحسن چهلتن؛ نويسنده، اجازه‌ی انتشار و تجديد چاپ نمی‌دهد.
به گزارش خبرنگار ايلنا، چهلتن با عنوان اين مسئله گفت: در واقع بعد از آخرين کتابم که در نمايشگاه کتاب سال ۸۴ و آخرين روزهای دولت آقای خاتمی عرضه شده بود، کتاب‌های جديد من اجازه‌ی انتشار دريافت نکرده‌اند. از حدود ۲ سال پيش نيز جلوی تجديد چاپ کتاب‌هايم گرفته شده است.

او افزود: روند دريافت مجوز در اداره‌ی کتاب به اين صورت است که قسمتی برای تعيين تکليف وجود دارد که جواب وضعيت کتاب را می‌دهد. در اين قسمت برای يک کتاب يا اصلاحيه‌ها را مشخص می‌کنند و يا می‌گويند هنوز جواب بررسی مشخص نشده است و معمولآ جواب منفی به کتابی نمی‌دهند و آن را غيرقابل چاپ اعلام نمی‌کنند. پاسخی که هر بار به ناشر آثار من می‌دهند اين است که «هنوز جوابی برای آن نيامده است».
اين نويسنده از دو رمان مجموعه‌ی «تريلوژی تهران» ياد کرد و گفت: از اين مجموعه، کتاب «تهران شهر بی‌آسمان» منتشر شده بود. رمان‌های «تهران خيابان انقلاب» و «آمريکايی‌کشی در تهران» اين مجموعه آثاری هستند که بعد از سال‌ها هنوز اجازه‌ی انتشار ندارند. البته اين آثار قبلآ به زبان‌های عربی و آلمانی ترجمه و منتشر شده‌اند و امسال هم ترجمه‌ی نروژی آن‌ها منتشر خواهد شد، اما من هم مثل هر نويسنده‌ی ديگری دوست داشتم کتابم ابتدا در کشور خودم و به زبان خودم منتشر شود.
چهلتن درباره‌ی وضعيت آثار تجديد چاپی‌اش گفت: کتاب‌های «کات منطقه ممنوعه» و «عشق و بانوی ناتمام» و يک کتاب ديگر، پس از اتمام در بازار، اواخر سال پيش برای تجديد چاپ به وزارت ارشاد فرستاده شدند و اين آثار نيز به‌‌ همان سرنوشت آثار چاپ اولی‌ دچار شدند.
او ادامه داد: بعد از اين اتفاقات، استنباط من و ناشر آثار (انتشارات نگاه) اين بود که به هيچ يک از آثارم مجوز نخواهند داد، به همين دليل بقيه‌ی آثار را پس از اتمام آخرين چاپ، برای اخذ مجوز نفرستاديم. ناشر معتقد است اگر برای چاپ يک کتاب، کلمه «نه» بيايد، وقتی که فضای حاکم بر جريان صدور مجوز باز‌تر شود، اين آثار به دليل اينکه بحث برانگيز بوده‌اند در آن شرايط هم به مشکل خواهند خورد.
اين نويسنده ضمن ابراز بی‌اطلاعی از دليل اجازه نيافتن آثارش برای انتشار، گفت: همانطور که گفتم بعضی از اين آثار قبلآ هم منتشر و بار‌ها تجديد چاپ شده‌اند، پس مشکل و موضوع خاصی در محتوای آن‌ها نبوده که مانع چاپ مجدد آن‌ها شود.
چهلتن درخصوص اينکه آيا موضع‌گيری خاصی با او وجود دارد، گفت: اين موضع‌گيری با من نيست، موضع‌گيری با ادبيات اصيل و درست است. به هر حال همانطور که وضعيت کتاب‌های دهه‌ی ۶۰، در دهه‌ی ۷۰ ادامه پيدا نکرد، الان هم ادامه نخواهد يافت. اين مسئله با فضای فرهنگی ما متناسب نيست و ناچارآ بايد حذف شود.
او با تأکيد بر اينکه با وجود اين وضعيت و عدم امکان انتشار آثارش، همچنان کار نوشتن را ادامه می‌دهد، ادامه داد: نوشتن کار من است و از صبح که بيدار می‌شوم می‌نويسم. اين مسائل چيزهايی نيستند که بتوانند جلوی نوشتن من را بگيرند. اين روز‌ها هم در حال نوشتن کتابی هستم که ممکن است در سال جديد تمام شود.
چهلتن با اشاره به مشکلات اقتصادی حوزه‌ی نشر و کتاب گفت: اين مشکلات تهديدهايی جدی به شمار می‌روند. برای اينکه متوجه وضعيت شويم، بايد ببينيم ۵ سال قبل چند چاپخانه و صحافی داشتيم و امسال چند تا؟ تيراژ کتاب‌ها چقدر بوده و امروز چند نسخه است؟
اين نويسنده افزود: مشکلات اقتصادی حوزه‌ی نشر و مشکلی مثل کاغذ می‌تواند صدمات جبران‌ناپذيری در پی داشته باشد. به عنوان مثال برای ديگر مشاغل؛ مثلآ ماده‌ی اصلی مورد نياز نجار، چوب است. وقتی چوب نباشد و مردم هم پول نداشته باشند، فروش محصول نجار متوقف می‌شود. بعد وقتی مثلآ يک سال که از اين جريان بگذرد و اگر شرايط دوباره خوب شود و امکان خريد و فروش برقرار شود، باز هم ضرر و لطمه‌ی بزرگی به آن بخش وارد شده است؛ زيرا کسب و کار به هم خورده و رشته‌ی ارتباطی مردم با آن کالا قطع شده است. حال همين موضوع را برای جريان مهم و آسيب‌پذيری مثل کتاب و ادبيات در نظر بگيريد؛ اينکه توقف توليد و خريد و فروش کتاب چه صدمات جبران‌ناپذيری به دنبال دارد و آسيب‌های ناشی از آن تا مدت‌ها گريبان حوزه‌ی نشر را می‌گيرد.
چهلتن در پايان گفت: تاريخ ما بار‌ها چنين دوره‌هايی را از سر گذرانده است. اين تاريخ سرشار از دوره‌های نابخردی و دوره‌های ترميم صدمات هزينه‌بر آن نابخردی‌هاست. هر وقت دوره‌ای ايجاد شده که وضعيت اندکی بهبود يافته و به قول معروف نفسی کشيده‌اند، باز هم يک جريان ديگر از راه رسيده است.