عباس کیارستمی: باید معجزه‌ای در ایران رخ دهد تا مردم نجات یابند

بی بی سی ـ عباس کیارستمی، کارگردان شناخته شده ایرانی اخیرا طی مصاحبه ای با وبسایت "هالیوود ریپورتر" در مورد وضعیت سیاسی و اقتصادی کشورش ابراز نگرانی کرد و گفت "هرگز اوضاع در ایران به این تیرگی نبوده است."

آقای کیارستمی که به ندرت اظهار نظرهای سیاسی می کند و حتی گاه به همین دلیل توسط برخی مورد انتقاد نیز قرار گرفته است، در این مصاحبه به بی انگیزگی شاگردانش در کارگاه های فیلمسازی داخل ایران اشاره کرد و ضمن تشریح مشکلات شدید اقتصادی و "تلاش مردم برای بقا"، "بلاتکلیفی سیاسی ناشی از انتخابات ریاست جمهوری پیش رو" را از دلایل این وضعیت دانست.

وی با بیان اینکه "ما در حال حاضر با علامت سوال های بزرگی مواجه هستیم" افزود "تنها معجزه می تواند ملت ایران را نجات بدهد" و با اشاره به اینکه نمی خواهد بدبین باشد، ابراز امیدواری کرد "انتخابات پیش رو همان معجزه ای باشد که او امیدوار است اتفاق بیافتد".

علیرغم مطرح شدن گاه به گاه مسائل اجتماعی در سینمای کیارستمی، اما اغلب در سخنان او اثری از موضع گیری سیاسی-اجتماعی به چشم نمی خورد.

حتی در همین مصاحبه، وی دلیل فیلمسازی اش در خارج از کشور را نه فرار از سانسور و محدودیت، که صرفا ناشی از "تمایل خود به تجربه های نو" عنوان کرد.

معدود اظهارنظرهای سیاسی -فرهنگی

پیش از این، یکی از معدود اظهار نظر های سیاسی آقای کیارستمی، اعتراض شدیدی بود که نسبت به برخوردهای صورت گرفته با جعفر پناهی و محمد رسول اف نشان داده بود.

وی در نامه سرگشاده ای که اصل آن برای نیویورک تایمز ارسال شده بود، به تندی به مسئولان فرهنگی تاخته بود و ضمن اشاره به اینکه "جعفر پناهی و دیگران سالهاست می کوشند تا از نهادهای رسمی و دولتی یاری بجویند و راه های رفته و شکست خورده را بارها می آزمایند و همچنان به در بسته می خورند"، وزارت ارشاد را به طور مستقیم در آنچه بر "پناهی و پناهی ها" می رود مقصر شمرده بود.

آقای کیارستمی در کنفرانس مطبوعاتی فیلم "رونوشت برابر اصل" در جشنواره کن ۲۰۱۰ نیز بار دیگر دستگیری و محرومیت جعفر پناهی از کار و مسافرت را محکوم کرده بود.

جعفر پناهی محکوم به شش سال زندان و بیست سال ممنوعیت از ساختن فیلم شده است.

گذشته از این اظهارات معدود، کیارستمی بارها اشاره کرده است که سیاستمدار نیست و در پاسخ خبرنگار هالیوود ریپورتر نیز اعلام کرده که مایل نیست در مورد فیلم های اخیر اصغر فرهادی و محمد رسول اف که در جشنواره کن حاضر بودند اظهار نظر کند.

او از اظهار نظر در مورد فیلم اخیر پناهی با عنوان "پرده های بسته" که توانست جایزه بهترین فیلم نامه جشنواره برلین امسال را بگیرد، نیز سر باز زد و افزود نه تنها این فیلم را ندیده، بعلاوه "به خودش قول داده است در مورد فیلم های پناهی اظهار نظر نکند چون آزاد نیست تا نظر صریح خود را به زبان بیاورد."

در کنار انتقاد به وضعیت سیاسی اجتماعی، عباس کیارستمی اشاره ای نیز به وضعیت نابسامان سینما کرده و گفته: "امیدی به اینکه در آینده نزدیک بتوانم در ایران فیلمی بسازم ندارم". او افزوده سینمای ایران در حال حاضر با معیارهایی ارزش گذاری می شود که با نظر و سلیقه وی سازگار نیست: "در حال حاضر هنر به طور کلی به شدت و بیش از آنچه باید با سیاست آمیخته است و این قضاوت در مورد کیفیت فیلم ها را بسیار دشوار می کند."

او که برای برگزاری یک کارگاه فیلمسازی در هنگ کنگ به سر می برد، افزوده که بعضی از فیلم ها صرفا به خاطر "محتوای ویژه سیاسی – اجتماعی" یا به خاطر "خاستگاه یا موقعیت کارگردان" خود مورد توجه و تشویق قرار می گیرند، در نتیجه تشخیص بین کیفیت و یک فیلم و حواشی سیاسی و اجتماعی آن آسان نیست.

آقای کیارستمی در آخر مصاحبه اش با ذکر ماجرایی، تلویحا انتقادی نیز به رسانه های خارجی کرد؛ او از تلاش یک نویسنده ایرانی- آمریکایی گفت که کتابش در مورد زنان ایرانی صرفا به این دلیل که تصویری مثبت از توانایی های آنها ترسیم می کرد، توسط ناشر و با این استدلال که "من کتابی در مورد گرفتاری های زنان ایرانی می خواهم، نه جنبه های مثبت آنها" رد شده است؛ و با ابراز تاسف افزود "این موضوع حقیقت دارد: به نظر می رسد این همه رنجی که ما در حال حاضر تجربه می کنیم کافی نیست."