«کلنل» نامزد یک جایزه سوییسی شد

محمود دولت‌آبادی یکی از سه نامزد نهایی جایزه ادبی یان میخالسکی است، جایزه‌ای که هیات داوران آن را به یکی از سه نویسنده که در فهرست نهایی قرار گرفته‌اند خواهد بخشید.

به گزارش روزنامه بهار، نامزدهای نهایی عبارتند از محمود دولت‌آبادی که با رمان کلنل به این فهرست راه یافته است و سرگه گوزینسکی که با رمان عقاب و اژدها و استیو سیم‌سندبرگ نویسنده سوئدی كه با رمان پادشاه دروغ‌ها در این فهرست جا گرفته‌اند.

این جایزه از سوی بنیادی در سوییس بنیان گذاشته شده است، این جایزه محدودیتی برای آثار داستانی و غیرداستانی ندارد و می‌تواند به داستانی که در هر نقطه‌ای از جهان و به هر زبانی که نوشته شده باشد تعلق بگیرد. هدف اصلی این جایزه ترویج ادبیات اصیل در هر جایی از جهان است، هیات داوران این جایزه نیز ماهیت چندفرهنگی دارد، زیرا یکی از اصلی‌ترین اهداف این بنیاد و جایزه ترویج ادبیات چند ملیتی و چند فرهنگی است.

این سومین جایزه‌ای است که محمود دولت‌آبادی با رمان کلنل نامزد دریافتش می‌شود. پیش از این هم او برای جایزه سه‌درصد دانشگاه راچستر نامزد بود البته و در فهرست بوکر آسیا نیز حضور داشت.

جایزه یان میخالسکی از سوی بنیادی به همین نام هر سال به انتخاب بهترین اثر ادبی از سراسر جهان دست می‌زند. یک جایزه 50‌هزار فرانکی جایزه‌ای است که نویسنده برنده این جایزه با آن تقدیر می‌شود، علاوه بر این نویسندگانی که به فهرست نهایی راه یافتند، میهمان حضور در یک دوره سه ماهه در دامنه کوه‌های آلپ خواهند بود.

محمود دولت‌آبادی رمان «زوال کلنل» را در سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۴ به نگارش در آورده و درطول دو دهه بعد بارها در آن بازنگری کرده است. [زوال] کلنل، برخلاف اغلب آثار محمود دولت‌آبادی که در روستا اتفاق می‎افتد، یک رمان شهری است و درونمایه محوری آن نیز آن ذهنیت آسیب‎دیده و آزاردیده مردی است که در اثر حوادث تاریخی زندگی‎اش نابود شده است.

این رمان داستان یک سرهنگ وطن‎دوست ارتش است که پنج فرزند دارد و هر پنج فرزندش در جریان انقلاب ایران به یک حزب و یک گروه سیاسی می‎پیوندند، از انقلاب آسیب می‎بینند و پدر را داغدار می‎کنند. بعضی این اثر را نشانه و نمادی از تاریخ معاصر ایران، بعد از شهریور ۱۳۲۰ دانسته‌اند. داستان در ۲۸ ساعت اتفاق می‎افتد و از نظر تاریخی به سال‎های اول انقلاب نظر دارد.

به‌هرروی دولت‌آبادی پس از آماده کردن رمان آن را به نشر چشمه، ناشر آثارش، تحویل داد و نشر چشمه نیز در سال ۱۳۸۷ برای گرفتن مجوز نشر این رمان اقدام کرد. تقریبا در همین ایام کتاب توسط بهمن نیرومند به زبان آلمانی ترجمه شد و ناشر سوییسی نیز تصمیم به انتشار آن گرفت.

دولت‌آبادی در ابتدا امیدوار بود که زوال کلنل همزمان در ایران و خارج از کشور منتشر شود، اما این آرزو محقق نشد، زیرا در ایران کتاب گرفتار ممیزی شده و با وجود تلاش ناشر و نویسنده برای رسیدن به یک توافق دو جانبه با وزارت ارشاد، این مساله به سرانجامی نرسید.