گشت ارشاد در نمایشگاه کتاب

آرمان: همزمان با آغاز بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مأموران گشت ارشاد در ورودی‌های مصلای تهران حاضر شده و به برخی مراجعه‌کنندگان به نمایشگاه تذکر می‌دهند. این خبر درحالی روز گذشته روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت که هرساله با آغاز فصل گرما، مباحث مربوط به گشت ارشاد نیز داغ‌تر می‌شود. روی کارآمدن دولت تدبیر و امید و اظهاراتی که دکتر روحانی درباره گشت ارشاد داشت باعث شد تغییر در شیوه‌های گشت ارشاد به‌عنوان مطالبه عمومی مطرح شود. مسئولان دولتی از رئیس‌جمهور گرفته تا وزیر کشور، وزیر فرهنگ و ارشاد و همچنین معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده همگی این موضوع را مورد تاکید قرار داده‌اند که رویکرد به مقوله حجاب و عفاف باید اجتماعی و فرهنگی باشد و نه انتظامی. رئیس‌جمهور سال گذشته در پاسخ به پرسشی درباره گشت ارشاد عنوان کرده بود: «من قطعا با این برخوردها مخالفم. اینها حاصل همان قرائت و برداشت خاص از اسلام و قانون اساسی است. برای این‌که نگاهم به مسئله روشن شود، دیدگاهم را به مسئله حجاب و عفاف برای شما تشریح می‌کنم. خیلی از این برخوردها ناشی از دیدگاهی است که چنین شادی و نشاط‌هایی را گام‌های اولیه به سوی تضعیف عفت عمومی می‌بیند و بنابراین تشریح دیدگاه من مناسب است.» او تصریح کرده بود: «به‌نظرم، عفیف بودن چیزی فراتر از حجاب داشتن است. به‌نظرم اگر زنی یا مردی حجاب رسمی مدنظر ما را رعایت نکند، عفیف بودنش زیر سؤال نمی‌رود. قبل از انقلاب زنان زیادی در جامعه ما حجاب نداشتند، ولی آیا انسان‌های عفیفی نبودند؟ من هشدار می‌دهم که حجاب را عین عفاف ندانیم.» همچنین عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور عنوان کرده بود: متاسفانه کوتاهی برخی دستگاه‌ها در انجام وظایفشان موجب شده که بار این کار به دوش نیروی انتظامی بیفتد و در موقعیت‌هایی که نباید نیروی انتظامی وارد می‌شده، وارد شده که این عملکرد آنها هزینه‌های اجتماعی در پی داشته است؛ در مقابل در مواقعی که باید وارد عمل می‌شده، خلأهایی وجود داشته است.

بازدید از پشت صحنه گشت ارشاد

مهم‌ترین واکنش مسئولان دولتی به ماجرای گشت‌ارشاد را معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده به نام خود رقم زد. شهیندخت مولاوردی در نشست خبری خود در پاسخ به سوال آرمان درباره اقدامات امور زنان و خانواده در زمینه گشت ارشاد توضیح داد: برای پاسخ به این سوال باید به راهکارهای قانون حجاب و عفاف اشاره کنم که گشت ارشاد نیز متعاقب این قانون شکل گرفت. در قانون حجاب و عفاف 26 دستگاه در توسعه راهکارهای فرهنگ عفاف و حجاب نقش دارند و اگر اقدامات و سیاست‌های نرم موثر واقع نشده در نهایت باید منجر به مداخله نیروی انتظامی شود. او با بیان اینکه البته از زمان تشکیل دولت یازدهم شاهد تفاوت‌های فاحشی در برخوردهای صورت‌گرفته در حوزه گشت ارشاد بوده‌ایم، تصریح کرد: موضوع گشت ارشاد در وزارت کشور و شورای اجتماعی در حال بررسی است علاوه بر آن در تعامل با پلیس امنیت تهران قرار شده بازدید از پشت صحنه گشت ارشاد داشته باشیم. به‌گفته معاون رئیس‌جمهور هرگونه برخورد با موضوع عفاف و حجاب باید فرهنگی و با حفظ کرامت انسان‌ها و به‌دور از امنیتی کردن موضوع باشد البته در برخی مواقع گفته می‌شود که باندهایی درجهت ترویج این موضوع گام برمی‌دارند  و حاشیه‌هایی پیرامون گشت ارشاد بیشتر مربوط به این باندهاست. اظهارات معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده واکنش رئیس ناجا را به دنبال داشت به‌گونه‌ای که احمدی‌مقدم عنوان کرد: نمی‌دانم گشت ارشاد چه ربطی به خانم مولاوردی دارد؟ با این وجود این مقام انتظامی در تازه‌ترین اظهارنظر‌های خود از به‌روز رسانی طرح حجاب و عفاف خبر داده است.

از به‌روزرسانی گشت ارشاد تا اجرای طرح دریا

احمدی‌مقدم روز گذشته عنوان کرده است: طرح عفاف و حجاب باید به روزرسانی شود زیرا جامعه ایرانی در مسیر رشد و ارتقای فرهنگی قرار دارد. او در حاشیه هفدهمین گردهمایی تخصصی معاونان اجتماعی فرماندهان انتظامی استان‌های سراسر کشور در جمع خبرنگاران افزوده است: در طرح حجاب و عفاف با افرادی که رفتارهای هنجارشکنانه داشته باشند برخورد می‌شود زیرا برخی از آنان، گروه‌های فساد را ترویج می‌کنند. رئیس ناجا ادامه داد: امروز نفوذ کلام مسئولان نیروی انتظامی در جامعه بهتر شده و برای مردم قابل قبول تر است.  او گفته است: رسانه‌ها نیز ابعاد قوی تری در زمینه اجرای طرح عفاف و حجاب داشته و با همیاری جامعه در این زمینه روبه‌رو هستیم.  فرمانده نیروی انتظامی با اشاره به اجرای طرح «دریا» در سال گذشته(1392) گفته است: سال گذشته اعتبار لازم برای این طرح اختصاص داده نشد البته ما نیروهای انتظامی لازم را برای اجرای این طرح دریافت کردیم، اما نجات غریق کافی در این زمینه به کار گرفته نشد که بر این اساس شاهد افزایش تعداد کشته‌ها در اثر غرق‌شدن بودیم. او افزوده است: باید بتوانیم این طرح را سامان‌دهی و تقویت کرده تا جان مردم در امان باشد زیرا آسایش مردم برای ما بسیار مهم است.  به گفته احمدی‌مقدم، باید در اجرای این طرح از ابزار جامعه بهترین و حداکثر استفاده را برده تا با موفقیت در اجرای طرح روبه‌رو شویم.  فرمانده نیروی انتظامی تاکید کرده است: در این زمینه ابتدا از اصل تسهیل استفاده می‌کنیم، زیرا بسیاری از این ناهنجاری‌ها از این طریق کاهش می‌یابد.  او تصریح کرده است: البته برخی هنجارشکنان هستند که گروه‌های فساد را ترویج می‌کنند که باید با آنها قاطعانه برخورد شود.  با این وجود، برخی اخبار از تشدید فعالیت‌های پلیس در زمینه گشت همزمان با شروع فصل گرما حکایت دارد. همزمان با آغاز بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مأموران گشت ارشاد در ورودی‌های مصلای تهران حاضر شده و به برخی مراجعه‌کنندگان به نمایشگاه تذکر می‌دهند. در سال‌های اخیر واحد امنیت اخلاقی و گشت ارشاد ناجا به مقابله با بدحجاب‌ها در حاشیه کنسرت‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، نمایشگاه کتاب، فرودگاه‌ها و... پرداخته است تا آنجا که در برهه‌ای از ورود برخی که بدحجاب تلقی می‌شدند به کنسرت‌ها جلوگیری شد. طرح عفاف و حجاب نخستین‌بار در سال ۱۳۸۲ از سوی «شورای‌عالی انقلاب فرهنگی» تصویب شد و براساس آن ۲۶ وزارتخانه، سازمان و دستگاه اجرایی موظف به اجرای اصولی برای گسترش فرهنگ حجاب و عفاف شدند. اجرای آن اما با نام «طرح امنیت اخلاقی» از سال 84 شروع شد و نیروی انتظامی با برعهده‌ داشتن ۲۳ وظیفه، اصلی‌ترین و پیگیرترین مجری آن بوده است.