سيگار، فلسفه و کشف مارادونا، ۷۵ سالگی سزار لوئيس منوتی

• نگاه فيلسوفانه به فوتبال، دود کردن ۵۰ نخ سيگار در روز، کشف استعدادی به نام مارادونا و همچنين کسب عنوان قهرمانی فوتبال جهان در سال ۱۹۷۸ به همراه آرژانتين از ويژگی‌هايی هستند که با نام سزار لوئيس منوتی پيوند خورده‌اند.

دويچه وله ـ سزار لوئيس منوتی، يکی از سرمربيان پرآوازه تاريخ فوتبال، در سال ۱۹۷۸ با آرژانتين قهرمان جهان شد.

مربيانی که امروزه از فلسفه‌‌شان در ارتباط با فوتبال سخن می‌گويند، معمولا نظر به اين دارند که آيا مثلا قصد دارند بازی تيم‌شان را با تکيه بر يک مهاجم بنا کنند يا ترجيح می‌دهند دو مهاجم به زمين بفرستند. از آن گذشته کاملا مشخص نيست که با شنيدن نام سوکراتس (سقراط) چه شخصيتی به ذهنشان خطور می‌کند: کاپيتان فقيد تيم ملی فوتبال برزيل يا يکی از فلاسفه بزرگ يونان باستان.

سزار لوئيس منوتی، سرمربی اسبق تيم ملی فوتبال آرژانتين، اما در دورانی فعاليت داشت که "فيلسوف فوتبال" خوانده شدن، توانايی‌های بيشتری در تأمل و انديشيدن می‌طلبيد. سخنان او در باره فوتبال نمايانگر انديشه‌ و نگاهی متفاوت به اين ورزش است: «تيم بدون ماجراجو به سرزمين بدون شعر می‌ماند، اما هر تيمی به بازيکنانی نياز دارد که به تيم نظم ببخشند.»

منوتی در ۵ نوامبر ۱۹۳۸ به دنيا آمد و پس از فعاليت حرفه‌ای در باشگاه‌های گوناگون در زادگاهش آرژانتين و همچنين در آمريکا و برزيل پا به صحنه مربی‌گری گذاشت.

پس از جام جهانی ۱۹۷۴ در آلمان که آرژانتين در آن حضوری کم و بيش ناموفق داشت، فدراسيون فوتبال اين کشور در جستجوی سکانداری بود که بتواند تيم ملی اين کشور را در تلاطم جام جهانی ۱۹۷۸ هدايت کند؛ مسابقاتی که قرار بود در خود آرژانتين برگزار شود.

قهرمان جهان به همراه آرژانتين

منوتی در راه ساختن تيمی جديد با دشواری‌های گوناگونی روبرو بود، از جمله با مخالفت باشگاه‌های صاحبنام بوکا جونيرز و ريور پلات با حضور بازيکنان‌شان در تيم ملی. منوتی سرانجام راهی جز اين نديد که آرام آرام استعدادهای باشگاه‌های نه چندان معروف را جذب تيم ملی کند. يکی از آنها ماريو کمپس (آقای گل جام جهانی ۱۹۷۸) بود.

ملی‌پوشان آرژانتين تحت هدايت منوتی عنوان قهرمانی جهان را در سال ۱۹۷۸ کسب کردند. او در مراسم اعطای جام، از دادن دست به رهبر رژيم ديکتاتوری نظامی آرژانتين خودداری ورزيد و سپس در مصاحبه‌ای گفت: «بازيکنان من ديکتاتوری تاکتيک و همچنين ترور نظام‌ها را شکست دادند.»

اما او و تيمش در نهايت از نفوذ رژيم بر بازی‌ها سود جستند. شواهد نشان می‌دهد که پيروزی ۶ بر صفر آرژانتين بر پرو که راه را برای رسيدن به فينال هموار کرد، بر اساس تبانی حاصل شده بود. منوتی اگر چه نقشی در اين تبانی نداشت، ولی سبب شد که پيروزی ۲ بر يک آرژانتينی‌ها بر هلند در ديدار فينال "کثيف‌ترين پيروزی تاريخ جام جهانی" خوانده شود.

درخور توجه آنکه فينال جام جهانی ۱۹۷۸ در استاديومی برگزار شده بود که در نزديکی آموزشگاه نيروی دريايی ارتش آرژانتين قرار داشت. رژيم نظامی اين کشور هزاران تن از مخالفان را در بازداشتگاه‌های اين آموزشگاه شکنجه داده و به قتل رسانده بود.

منوتی سی‌سال بعد از اين ماجرا در مصاحبه‌ای اذعان داشت: «روشن است که [رژيم آرژانتين] از من سوءاستفاده کرد.» وی اما از قتل و شکنجه شهروندان آرژانتينی در آن دوران ابراز ناآگاهی کرده و در عين حال گفته بود: «سابقه سوءاستفاده قدرت از ورزش به قدمت بشريت است.»

او که به El Flaco (لاغر مردنی) شهرت دارد امروزه نيز به مخالفت با "ديکتاتوری اقتصاد" برمی‌خيزد و "حرامزاده‌های فرهنگ مدرن" را به باد ناسزا می‌گيرد که فوتبال را يک "کالا" می‌پندارند.

منوتی در جام جهانی ۱۹۸۲ اسپانيا نيز سرمربی‌گری ملی‌پوشان آرژانتين را برعهده داشت. او کاشف استعداد و توانايی‌های ديگو مارادونا محسوب می‌شود. مارادونا در جام جهانی ۱۹۸۲ قلب تهاجمی تيم آرژانتين بود، اگر چه در نهايت با حذف اين تيم از دور مسابقات ناکامی بزرگی را تجربه کرد.

لوئيس منوتی در طول فعاليت حرفه‌ای خود به عنوان سرمربی هدايت اف ث بارسلونا و همچنين تمامی باشگاه‌های نامدار آرژانتين را برعهده داشت، اما کسب عنوان قهرمانی جهان تنها افتخار بزرگی است که او کسب کرده است.

او همواره هوادار فوتبالی تهاجمی و از مخالفان فوتبالی بوده که در آن بازيکنان مانند "مزدوران" تنها در پی نتيجه‌گيری هستند. "فوتبال چپ" در مقابل "فوتبال راست" از جمله اصطلاحات ساخته و پرداخته منوتی هستند. او در پی "فوتبال چپ" است، فوتبالی که به جشن تخيل و فانتزی می‌ماند.

ناگفته نماند که نام منوتی همچنين با سيگار پيوندی تنگاتنگ دارد. او با دود کردن روزانه ۵۰ نخ سيگار شايد رکورددار در بين سرمربيان سيگاری باشد. کم نيست شمار عکس‌هايی که منوتی را روی نيمکت ذخيره نشان می‌دهند در حاليکه سخت سرگرم پک زدن به سيگار است.