قاتل اهلی یک نسخه دارد
شرق: اركستر «قاتل اهلى» هماهنگ نیست. اگرچه قرار بود عوامل آخرین فیلم مسعود کیمیایی هماهنگ باشند تا به تعبیر کارگردان این فیلم، آهنگ و قطعه سینماى ملى ما را بنوازند، اما صدایی که از این ارکستر بیرون میآید هارمونیک نیست. حاشیههای «قاتل اهلی» که با ماجرای درگیری مسعود کیمیایی و منصور لشکریقوچانی، تهیهکننده این فیلم، آغاز شد، در ظاهر با پخش نسخه کارگردان در جشنواره و استفاده از نسخه تهیهکننده برای اکران عمومی پایان یافته بود، اما با نگارش یادداشت پرویز پرستویی، بازیگر این فیلم، معادلات تغییر کرد. بازیگر نقش جلال سروش در «قاتل اهلی» در یادداشتش که دیروز در همین صفحه منتشر شد، بهصراحت از نسخه کیمیایی اعلام برائت کرده و آن را مخالف فیلمنامهای دانست که بنا بوده در آن ایفای نقش کند. مسعود کیمیایی در واکنش به مطلب پرستویی، یادداشتی نگاشته است که در ادامه آن را میخوانید.
هیچگاه فكر نمیكردم در نوشتهای جواب شما را بدهم. دو تفكر دور از هم و دو تجربه جدا، كار را آسانتر میكردید، تماس میگرفتید و موضوع را میپرسیدید، اینها موضوعات سودآوری نیستند. برای شما مهم است كه در فیلمهای من دعوت شدهاید، اما بازی نكردید. «نتوانستهاید خود را مجاب كنید» بعضی از فیلمهایی كه خود را مجاب كرده و بازی كردهاید را به یاد داریم. یكبار میآمدید میهمان من، خانه من، مثل همان دفعاتی كه میآمدید، از فیلم میپرسیدید، نگرانی خودتان را نگران میگفتید.
چرا به حرفهای سرمایه گوش كردید، به حرفهای هنر گوش نكردید، حتی سراغی نمیگرفتید، شما حتی نمیدانید و خبر ندارید من در نامهای به خانه سینما و دانستگانی كه میخواهند این فیلم را به سرانجام برسانند نوشتم و تقدیم كردم. من كی به دونسخهایبودن فیلم قاتل اهلی رضایت دادم؟ آقای پرستویی، مگر میشود دو نسخه از فیلمی ساخته من وجود داشته باشد. مگر گوزنها و چندتایی دیگر كه باید عوض میشد و من چارهای نداشتم. مگر تهیهكننده نسخهای دارد؟ تهیهكننده، نه نویسنده و نه كارگردان است، صاحب پول است. شما در كجا و كدام سمت ایستادهاید؟ شما به قول خودتان آن نسخه من را كی دیدهاید. كنار آقای تهیهكننده؟ آقای پرستویی، كارگردان و نویسندهاش تا آخرین لحظه نگران اثر خود است، میتواند در زیبایی، تأثیر مفهومی و اجرائی فخار فكر و اجرا كند، مگر تألیف دو نسخه دارد؟ كدام تألیفی دوتا بوده، نسخه ناشر، نسخه نویسنده! مونتاژ فیلم قاتل اهلی را تهیهكننده به بهرام دهقانی سپرد و سرانجام تمام شد. دیدم، قسمتهایی زیبا و حرفهای و خلاق است. فقط همان دو، سه فصل به قول شما كه در فیلمنوشت بوده فیلمبرداری شد و واجب بود. این واجبها فقط در سینه و خلاقیت مؤلف واجب میشود نه عاملان دیگر. شما چرا در فیلم متروپل بازینكردن را كه هیچگاه نه من به شما فیلمنوشتی دادم و نه گفتوگویی كردیم مدال میكنید.
گفتند شما بیلیارد را نمیدانید. من گفتم مهم نیست، با استعدادی كه دارند بهسرعت یاد میگیرند و شاید هم خیلی خوب بازی را بلدند. گویا رابطی كه هماكنون یكی از دوستان شماست با شما گفتوگویی داشته است كه هیچگاه به من منتقل نشد. ایشان هم برای من احترام دارند و من دوستشان دارم. شما در قاب كارگردان و گفتوگوی نوشتهشده نویسنده بازی میكنید، جوابدادن كار شما نیست. شما بازی نوشتهشده را بازی كردید و بسیار خوب هم بازی كردید. آقای پرستویی، بسیار باید مواظب بود آدمهایی كه تبلیغات را بلدند و از این راهها پولدار شدهاند و از این دست بسیارند به حساسیتهای هنرمندان و دانستگان از قاب دوستی وارد میشوند و بیشتر خودشان را تبلیغ میكنند. شما وارد این یارگیریها نشوید، شما را خیلی پاكتر و هنرمندتر میدانم كه بدون سؤال از این دوست به سمت سرمایهگذاری بروید كه تابهحال هیچ تألیفی در هیچ زمینهای از هنرها نداشتهاند. شما را مردم دوست دارند، مواظب این دوستداشتهها باشید، شما بازیگر دانستهای هستید. در فیلم قاتل اهلی بسیار دانسته بازی كردید. شما هم میدانید بسیار بازیگر لطف بر آن دارند در كارنامه خودشان در فیلمی از من باشند كه بهطورقطع بهترین در فیلم من خواهند شد. میگویید مسائل شخصی، كجای زندگی هنرمند و نویسندهای كه مستعد است و ٥٠ سال آن را تثبیت كرده و دانندهها میدانند مسائل شخصی وارد اثر و تألیف نمیشود.
پرویزخان، پرویز عزیز، دوست به خانه آمدهام... هوچیگری بهآرامی روح ساده ما را فتح میكند. در طول فیلم، بسیار درباره آهنگ و اعتراض، اختیار واژه در مفهوم و بسیاری دیگر حرف داشتهایم و به قول خودتان بسیار آموختید. اینجا سمت شماست. این مونتاژ تماما كار آقای بهرام دهقانی است و مورد تأیید من، فیلمنوشت مال ماست، مال نویسنده است. همانی هست كه بود. دریغ كه دوستی، هنرمندی... بازیگری خوب را از من برنجانند. در همین دوستی میگویم كاش یكبار در خانهای كه سر سفره آن نشستی... مینشستی و به من گوش میدادی. این را توضیح میدهم.در نمایش برای هیئت بازبین جشنواره فجر، فیلم قاتل اهلی با تمام آرا تأیید شد. شما میگویید ایكاش این فیلمی را كه هنوز ندیدهاید كه من و فیلمبردار، آهنگساز و صداگذار هنوز كامل ندیدهایم... انتخاب نمیشد و فیلم دیگری كه بهطورقطع شما ندیدهاید و نادیده گرفته شده قبول میشد. آقای پرستویی، شما دستمزد فیلم قاتل اهلی را به گفته تهیهكننده آن ٢٧٠ میلیون تومان گرفتهاید... كه تمام آن نقد شده است. اما ایشان هنوز طبق قرارداد نیمی بیشتر از قرارداد مرا ندادهاند. رفاقت كنید... بقیه پول من و دیگر عوامل را بگیرید و سالی یك فیلم از آن فیلمهای دفاعی خود بازی كنید. فیلم قاتل اهلی یك نسخه دارد... یك تألیف دارد.
***
پرویز پرستویی وانتقاد صریح از کیمیایی
ماجرای درگیری مسعود کیمیایی و منصور لشکری قوچانی تهیه کننده فیلم جدیدش «قاتل اهلی» در ظاهر با پخش نسخه کارگردان در جشنواره و استفاده از نسخه تهیه کننده برای اکران عمومی پایان یافته است اما گویا ماجراهای جدیدی در پیش است.
پرویز پرستویی بازیگر نقش «جلال سروش» در «قاتل اهلی» به تازگی با نگارش یادداشتی برای «شرق» به صراحت از نسخه کیمیایی اعلام برائت کرده و آن را مخالف فیلمنامه ای دانسته که بنا بوده در آن ایفای نقش کند. پرستویی انتقاد را به آنجا رسانده که به گلایه از هیأت انتخاب فجر پرداخته که چرا چنین فیلمی را به بخش مسابقه وارد کرده اند که این انتقاد می تواند ناظر باشد به حذف فیلمی از پرستویی با عنوان «خانه کاغذی» از جشنواره.
متن یادداشت پرستویی را بخوانید:
آقای کیمیایی خالق آثاری مهم مانند «گوزنها»، «قیصر» و«داش آکل» که با این فیلمها یکی از بانیان موج نوی سینمای ایران بودند در فیلمهای «ضیافت»، «حکم» و «متروپل» به بنده پیشنهاد همکاری دادند که نتوانستم خود را مجاب کنم که در این فیلمها بازی کنم.
اما امسال از طرف آقای لشکری قوچانی به من پیشنهاد همکاری شد. بعد از خواندن فیلمنامه و اعتقاد به اینکه این فیلم کار متفاوتی در آثار اخیر کیمیایی خواهد شد با علاقه پذیرفتم و با جان و دل برای خلق لحظه لحظه ی فیلم وقت و انرژی گذاشتم که به قول آقای کیمیایی دیر شد اما شد.
در تمام لحظات فیلمبرداری ارتباط بسیار خوبی بین من و آقای کیمیاییو سایر عوامل و بازیگران برقرار بود تا لحظه آخر که تمام سکانس ها طبق همان فیلمنامه ای که خوانده و توافق همکاری ای که کرده بودیم در کنارشان بودم.
در پایان هم به خوبی و خوشی با گروه خداحافظی کردم و ای کاش این حال خوب تا اکران با ما بود. اما غائله به اینجا ختم نشد و اختلاف تهیه کننده و کارگردان بر سر اضافه شدن دو سه سکانس کلیدی و مهم به وجود آمد و ما نمی دانستیم پس از پایان فیلمبرداری موضوع از چه قرار است و نهایتا حکمیت و تصمیم به فیلمبرداری آنها برای من به عنوان کسی که همیشه اول با احترام به مخاطب نقش را می پذیرم و به عشق برقراری ارتباط با ایشان، علامت سوال ایجاد کرد.
این سوال نه فقط برای من بلکه برای بازیگران و عوامل هم ایجاد شده و نهایتا شنیدم که تهیه کننده و کارگردان توافق کرده اند دو نسخه را به مخاطب نشان دهند. نسخه کارگردان در جشنواره و نسخه تهیه کننده در زمان اکران عمومی. نسخه تهیه کننده همان است که در فیلمنامه بود اما...
اما نسخه کارگردان را دیدم و فقط بحث اضافه شدن سه سکانس نبود!!! تغییرات اساسی در فیملنامه و مونتاژ به گونه ای که در خدمت آن دو سه سکانس جدید باشد صدمه اساسی به فیلم زده است. از اینکه از اعتماد و عشقی که به این فیلم داشتم سوءاستفاده شده متأسفم و به دلیل احترام ویژه ای که برای مخاطبان عزیز قائل هستم خواستم پیش از نمایش فیلم به ایشان اعلام کرده باشم این فیلمنامه ای نبود که قرار بود بازی کنم و در نتیجه این فیلم که می توانست اثری خوب در کارنامه همه ما باشد ارزشش را به مسائل شخصی باخت و آن نشد که با وجود مدیر بودن قرار بود بشود.
در آخر انتقادی هم به هیأت انتخاب جشنواره فیلم فجر دارم. اگر از متخصصان سینمای حرفه ای بیشتر در این شورا استفاده می شد در آن صورت نقاط ضعف و قوت فیلمها بیشتر جلوه می کرد و انتخابها این گونه نبود که الان هست. آقای افروغ در مصاحبه شان تأکید داشتند که فیلمها با با حساسیت انتخاب شدند. اگر این گونه است چرا باید «قاتل اهلی» در جشنواره و آن هم در بخش سودای سیمرغ باشد. ای کاش فیلمهای دیگرانی که نادیده گرفته شدند به جای این فیلم نمایش داده می شد.
***
پرویز پرستویی زودتر از حد تصور پاسخ کیمیایی را داد
سینماروزان: درگیری میان تهیه کننده و کارگردان «قاتل اهلی» بر سر کم و زیاد کردن نقش پولاد آقازاده کارگردان در فیلم با نگارش یادداشت پرستویی خطاب به کیمیایی و انتقاد از نسخه ای که توسط کارگردان تأیید شده، وارد فاز جدیدی شد.
به گزارش سینماروزان از آن سو کیمیایی هم بیکار ننشست و در جوابیه ای به انتقاد از پرستویی پرداخت و او را اسیر حرف سرمایه قلمداد کرد.(اینجا را بخوانید)
پرستویی هم در کوتاه ترین زمان ممکن و از طریق صفحه اجتماعی خود پاسخ کیمیایی را این گونه داد: اینجوریه دیگه؛ وقتی به یه آدم زیادی لطف میکنی، خودش رو گم میکنه؛ بعد از مدتی هم خودش رو گم میکنه هم تو رو ...