از برجام خارج میشویم
دویچه وله - سه کشور اروپایی امضا کننده برجام به ایران هشدار دادند اگر چهارمین گام از کاهش تعهدات هستهای این کشور قابل توجه باشد، از توافق هستهای خارج خواهند شد. ایران گفته است که گام چهارم را در اواسط آبان اجرا میکند.
اتحادیه اروپا به صورت خصوصی به ایران هشدار داده است که در صورت ادامه کاهش تعهدات از سوی ایران تا ماه نوامبر از توافق هستهای خارج خواهد شد.
ایران که تاکنون در سه مرحله تعهدات هستهای خود را کاهش داده میگوید در صورت عدم رفع تحریمهای ایالات متحده آمریکا و یا اقدام عملی اروپا برای فراهم کردن امکان فروش نفت، در ماه نوامبر مرحله چهارم را عملی خواهد کرد.
هشدار به ایران توسط کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان در دیداری در روز چهارشنبه سوم مهر (۲۵ سپتامبر) صورت گرفته است و این کشورها که از امضا کنندگان توافق هستهای هستند به روشنی گفتهاند، برجام در آستانه فروپاشی قرار گرفته است.
اتحادیه اروپا تصریح کرده است اگر گام بعدی ایران "به شکل چشمگیری" تعهدات ایران را کاهش داد، مساله عدم پایبندی ایران به سازوکار رسمی حل اختلاف ارجاع خواهد شد.
احتمال بازگشت تحریمهای بینالمللی
ایران میگوید گامهای برگشتپذیر و کاهش تعهدات برجامی خود را در واکنش به تحریمهای آمریکا و از جمله تحریم صادرات نفت و همچنین ناتوانی اروپا در تجارت با ایران اتخاذ کرده است. گام چهارم قرار است روز ۱۶ آبان (هفتم نوامبر) اعلام شود.
یک منبع به گاردین گفت: «ایران میگوید این گامها برگشتپذیر هستند اما اگر آنها [ایرانیها] به نحوه ساختن بمب هستهای دست پیدا کنند، این دیگر برگشتپذیر نخواهد بود.»
زمانی که سازوکار حل اختلاف در مورد توافق هستهای فعال شود، دو طرف ۳۰ روز فرصت دارند تا نقض فاحش موافقتنامه را اثبات کنند. این فرایند میتواند به بازگشت تحریمهای بینالمللی منجر شود.
به نوشته گاردین این اقدام "ضربه بزرگی" به اتحادیه اروپا خواهد زد که در ۱۶ ماه گذشته حاضر نشد درخواست آمریکا برای خروج از توافق هستهای را بپذیرد.
دولت دونالد ترامپ در تلاش است اروپا را متقاعد به خروج از توافق هستهای کند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هفته جاری گفت که حملات ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی عربستان، اروپاییها را بیدار کرده است.
شکست طرح مکرون
هشدار اتحادیه اروپا پس از آن مطرح شد که امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه نتوانست یک توافق جدید میان واشنگتن و تهران را به سرانجام برساند. توافقی که بر اساس آن آمریکا برخی از تحریمها را برمیداشت و ایران نیز به مذاکره با آمریکا درباره برجام و برنامه موشکی و نیز سیاستهای منطقهای خود تن میداد.
اما واشنگتن هر گونه رفع تحریمها پیش از آغاز گفتوگوهای رسمی میان دو طرف را رد کرد. از سوی دیگر تهران نیز دیدار مقامهای دو کشور را مشروط به لغو کامل تحریمها کرد. شرایطی که به سرانجام رسیدن طرح مورد نظر رئیسجمهور فرانسه را غیرممکن ساخت.
در همین حال حسن روحانی روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت راه حل پیشنهادی آقای مکرون همچنان در حال پیگیری است. او از آمریکا خواست تا به سیاست "فشار حداکثری" خود به نفع "گفتوگو، منطق و استدلال" پایان دهد.
روحانی افزود: «اگر زمانی برسد که این پیش شرطها محقق شوند امکان گفتوگو با امریکا نیز وجود دارد.»
اما کارشناسان تردید دارند که با وجود تاثیر قابل توجه تحریمها بر اقتصاد ایران و عدم توان این کشور در فروش نفت، آمریکا حاضر باشد سیاست افزایش تحریمهای خود را متوقف کند.