سازمان ملل متحد در اسناد رسمی نام ایران را به جمهوری اسلامی ایران تغییر داد. از این تاریخ در تابلوهایی که در برابر نمایندگان ایران در نهادهای مختلف سازمان ملل قرار می‌گرفت Iran به Islamic Republic of Iran تبدیل شد و خلاصه آن به‌جای IRN به IRI تغییر کرد. کشورهای جهان هم به‌تبع سازمان ملل متحد و درخواست حکومت تهران، نام ایران را به جمهوری اسلامی ایران برگرداندند.

نام ایران چند هفته پس از سقوط حکومت «محمدرضا شاه» در همه‌پرسی نظام جدید از سوی کارگزاران آیت‌الله «خمینی» در فروردین ۱۳۵۸ به‌طور غیررسمی تغییر کرده بود. حاصل آن پیوند نام تاریخی کشور با نوع ساختار سیاسی جدید آن بود.

مطالب بیشتر در سایت ایران وایر

خمینی در اظهارنظر خود گفته بود که مردم آزادند به هر نظام حکومتی که می‌خواهند رای بدهند اما انتخاب او جمهوری اسلامی نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم است. پس از رای آری به جمهوری اسلامی، در گفتار مقام‌های انقلابی، نام کشور در عمل از ایران به جمهوری اسلامی تغییر کرده بود.

چند ماه بعد از آری به جمهوری اسلامی، در آذرماه، همه‌پرسی دیگری برگزار شد. پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی موضوع این رفراندوم بود. در قانون اساسی جدید هرچند عبارت جمهوری اسلامی به‌عنوان نام رسمی جدید کشور مورد تاکید قرار نگرفته اما از این اصطلاح برای اشاره به کشور استفاده شده است هرچند هنوز نام رسمی، ایران بود و کشور در اسناد رسمی بین‌المللی به همین نام شناخته می‌شد.

استفاده از نام کشور ایران به‌جای «ممالک محروسه ایران» در اسناد رسمی به‌طور رسمی از روز اول فروردین ۱۳۱۴ آغاز شد. در زمان نخست‌وزیر «محمدعلی فروغی»، وزارت خارجه ایران طی بخشنامه‌ای که در سوم دی ۱۳۱۳ صادر کرد از کنسول‌های ایران در کشورهای اروپایی خواسته بود «در محاورات و مکاتبات از نام ایران استفاده شود.»

به وزارت معارف (نام قبلی وزارت فرهنگ و هنر) هم دستور داده شده بود که با تهیه کتاب و نقشه به نام ایران سعی کنند که کاربرد این نام فراگیر شود. یک روز بعد یعنی چهارم دی نامه‌ای از سوی وزارت معارف به خطاب به نویسندگان و دانشجویان منتشر شد که خبر می‌داد نام کشور از ابتدای سال آینده رسما ایران خواهد بود.

وزارت امور خارجه پیش از نوروز این سال در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که نام پارس یا پرشیا، رسما به ایران تغییریافته و از این به بعد در اسناد و مکاتبات رسمی از نام ایران استفاده خواهد شد. سربرگ و تابلوهای ادارات دولتی هم نوروز به ایران تغییر پیدا کرد.

دولت پیش‌ازاین برای تثبیت نام ایران در دهم دی ۱۳۱۳ در اطلاعیه‌ای رسمی از کشورهای جهان خواسته بود که به‌جای اطلاق پرشیا، از بیست و دوم مارس یعنی اولین روز نوروز ۱۳۱۴ از نام ایران در اسناد مرتبط با این کشور استفاده کنند.

«سعید نفیسی»، از ادبا و روشنفکران نزدیک به رضاشاه چندی پیش از اطلاعیه رسمی دولت در دعوت از کشورها برای به‌کارگیری نام ایران، مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات نوشت و دلایل آن را برای شهروندان ایرانی توضیح داد و گفت که استفاده از این نام دست‌کم در دو هزار و دویست سال پیش معمول بوده است:

«کسانی که روزنامه‌های هفته گذشته را خوانده‌اند شاید خبر بسیار مهمی را که انتشار یافته بود با کمال سادگی برگزار کرده باشند، خبر این بود که دولت ما به تمام دول بیگانه اخطار کرده است که ازاین‌پس در زبان‌های اروپایی نام مملکت ما را باید ایران بنویسند. در میان اروپائیان این کلمه ایران تنها اصطلاح جغرافیایی شده بود و در کتاب‌های جغرافیا دشت وسیعی را که شامل ایران و افغانستان و بلوچستان امروز باشد فلات ایران می‌نامیدند و مملکت ما را به زبان فرانسه «پرس» و به انگلیسی «پرشیا» و به آلمانی «پرزین» و به ایتالیایی «پرسیا» و به روسی «پرسی» می‌گفتند.»

«حق همین بود که ما از تمام دول اروپا خواستار شویم که این اصطلاح غلط را ترک کنند و مملکت ما را همچنان که ما خود همواره نامیده‌ایم ایران و منسوب آن را ایرانی بنامند. شکر خدای را که این اقدام مهم در این دوران فرخنده به عمل آمد و این دیاری که نخستین وطن‌نژاد آرای بوده است به‌‌ همان نام تاریخی و باستانی خود خوانده خواهد شد.»

استفاده از ایران به‌عنوان نام رسمی کشور از اول فروردین ۱۳۱۴ توسط کشورهای جهان و در مکاتبات بین‌المللی رسما آغاز شد و تا سیزدهم آبان ۱۳۶۱ ادامه داشت تا اینکه حکومت تحت فرمان آیت‌الله خمینی، نام رسمی کشور را در اسناد بین‌المللی هم به جمهوری اسلامی ایران تغییر داد. به همین دلیل است که در مسابقات بین‌المللی مقابل نام ورزشکاران یا تیم‌های ایرانی IRI نوشته می‌شود که متشکل از سه حرف اول کلمات Islamic Republic of Iran به معنی جمهوری اسلامی ایران است.

نزدیکان خمینی درصدد طرح پیشنهاد تغییر نام‌های دیگری ازجمله تغییر نام خلیج ‌فارس با پسوند اسلامی هم بودند که موفق نشدند و مهم‌ترین این تغییرات همان نام رسمی کشور ایران شد و در این سال‌ها به‌جای کاربرد کلمه پرشین یا ایران در اطلاق نام کشوری که بین دریای خزر و خلیج‌فارس قرار دارد، عبارت جمهوری اسلامی فراگیر شده است.