Saturday, Apr 25, 2020

صفحه نخست » اگر پرونده پرتاب ماهواره نظامی سپاه به شورای امنیت برود، چه می‌شود؟

UN_042520.jpgفرامرز داور - ایران وایر

سوم اردیبهشت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالگرد تشکیل خود اعلام کرده که یک ماهواره نظامی را موسوم به «نور» با موشک ماهواره‌بر «قاصد» به فضا پرتاب کرده و با موفقیت در مدار زمین قرار داده است. سرلشکر پاسدار «حسین سلامی»، فرمانده کل سپاه پس از پرتاب این ماهواره گفت که سپاه دیگر «فضایی شده» است.

«مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا همان روز گفت که ایران باید بابت این اقدام پاسخگو باشد و پرتاب امروز ثابت کرد که هرآنچه در تمام این مدت درباره ایران می‌گفتیم، درست بود. سپاه در حالی ماهواره نظامی به مدار زمین فرستاده که ایران قبلا گفته بود این برنامه ماهواره‌ای نظامی نیست و صرفا جنبه اقتصادی دارد.

وزیر خارجه آمریکا اظهارنظر بیشتر درباره ماهواره نظامی ایران را به وزارت دفاع ایالات‌متحده محول کرد و گفت همه کشورها باید به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت مراجعه کنند و ببینند این پرتاب با قطعنامه سازگار است یا نه که من فکر می‌کنم به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست.

ساعاتی پس‌ازاین «مورگان اورتگاس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا خبر داد که ایالات‌متحده پرتاب ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران به فضا را به شورای امنیت سازمان ملل خواهد برد. روسیه اقدام سپاه را خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ ندانسته اما فرانسه دیدگاهی مشابه با آمریکا دارد و آن را نقض قطعنامه خوانده است. آلمان و بریتانیا هم از پرتاب ماهواره سپاه با استفاده از فناوری موشک‌های بالستیک به‌شدت ابراز نگرانی کرده‌اند.

👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر

جمهوری اسلامی ایران در دفاع از اقدام سپاه، پرتاب ماهواره به فضا را ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ نمی‌داند و وزارت خارجه ایران گفته که قطعنامه پرتاب ماهواره از سوی ایران را ممنوع نکرده است.

قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که پیش‌نویس آن در جریان مذاکرات اتمی منتهی به توافق برجام تنظیم شده است، توافق اتمی ایران و قدرت‌های جهانی را تایید کرده و هم‌زمان قطعنامه‌های شورای امنیت با موضوع تحریم اتمی ایران را ملغی کرده است.

این قطعنامه برخی از تحریم‌های اتمی شورای امنیت را به برخی از محدودیت‌ها کاسته که ازجمله آن خریدوفروش اقلام و ادوات نظامی است. تا پیش‌ازاین خریدوفروش سلاح از سوی ایران ممنوع بود اما پس از قطعنامه ۲۲۳۱ با اجازه شورای امنیت این کار ممکن شد تا اینکه قرار است مطابق قطعنامه، همین محدودیت هم از مهر سال جاری خورشیدی برداشته شود.

این قطعنامه در ارتباط با فعالیت ماهواره‌ای ایران هیچ ممنوعیتی وضع نکرده است و ازاین‌جهت ارزیابی اولیه روسیه و ایران صحیح است اما پرتاب ماهواره به فضا با استفاده از فناوری موشک‌های بالستیک انجام می‌شود که قطعنامه ۲۲۳۱ در این زمینه با زبان حقوقی غیر آمرانه‌ای، محدودیت تعیین کرده است.

در ضمیمه این قطعنامه، شورای امنیت از ایران «خواسته» حداکثر هشت سال پس از روز پذیرش توافق برجام هیچ اقدامی که مرتبط با موشک‌های بالستیکی که با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای «طراحی» شده باشد ازجمله پرتاب آن، انجام ندهد. در زمان پرتاب ماهواره نظامی سپاه پاسداران به فضا هنوز ۳ سال و پنج ماه به پایان این محدودیت باقی مانده بود.

بااین‌همه، جمهوری اسلامی ایران استدلال می‌کند که موشک‌های بالستیک آن با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای طراحی نشده و بنابراین مشمول محدودیتی که قطعنامه ۲۲۳۱ وضع کرده است نمی‌شود. این استدلال از روز اول تصویب قطعنامه که با آزمایش‌های موشک پی‌درپی سپاه هم‌زمان بود، مطرح شده است. ایالات‌متحده در زمان ریاست جمهوری «باراک اوباما» آزمایش یکی از موشک‌های بالستیک سپاه را به شورای امنیت ارجاع داد اما شورا با حمایت روسیه آزمایش را با همین استدلال که موشک سپاه برای حمل کلاهک اتمی طراحی نشده بود، نقض قطعنامه تشخیص نداد.

طی این مدت اختلافات متعددی در تفسیر قطعنامه ۲۲۳۱ بین کشورهای عضو دایم شورای امنیت وجود داشته که چه نوع موشک بالستیکی اصولا قابلیت پرتاب کلاهک اتمی را دارد.

بریتانیا، فرانسه و آلمان طی این مدت تلاش کرده‌اند تعریف دقیق‌تری از موشک بالستیک قادر به حمل کلاهک اتمی بدهند. این سه کشور اروپایی در تفسیری که به‌عنوان سند در شورای امنیت ثبت کرده اند گفته‌اند طبق «نظام کنترل فناوری موشک‌های بالستیک» موشکی که قادر به حمل ۵۰۰ کیلو کلاهک جنگی باشد و بتواند ۳۰۰ کیلومتر آن را حمل کند، «ذاتا قادر است تسلیحات کشتارجمعی مثل سلاح هسته‌ای به کار ببرد».

اروپایی‌ها می‌گویند همه موشک‌هایی که ایران آزمایش می‌کند دارای این ویژگی‌ها هستند بنابراین اقدام ایران نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است.

علیرغم گذشت بیش از یک سال از ارائه این تفسیر به شورای امنیت، شورا تاکنون وارد ارزیابی برنامه موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی ایران بر این مبنا نشده بود اما احتمال دارد که با طرح موضوع پرتاب ماهواره نظامی سپاه به فضا، در شورای امنیت به خواست یکی از اعضا، این موضوع را مستقل از قطعنامه ۲۲۳۱ و حتی فراتر از برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران مطرح کند.

به‌طور مثال در ارسال ماهواره نور به فضا از الیاف کربنی استفاده شده که بسیار مستحکم و سبک است و در برابر حرارت مقاومت بالایی دارد. این الیاف از کالاهای دومنظوره است که فروش آن به جمهوری اسلامی ایران محدودیت دارد. ایران طی سال‌های اخیر برای خرید این الیاف تلاش کرده بود اما به گفته «علی‌اکبر صالحی» رییس سازمان انرژی اتمی ایران قرار بود الیاف برای برنامه اتمی ایران خریده شود. حالا از این الیاف در برنامه ماهواره نظامی سپاه استفاده شده است.

قطعنامه ۲۲۳۱ زبان صریحی درباره موشک‌های بالستیک دارد و درباره ماهواره حتی نظامی ایران سکوت کرده است. نبرد در شورای امنیت بر سر این قطعنامه نبرد در تفسیرهای تازه از معنی موشک‌های قادر به حمل کلاهک هسته‌ای است و معنی دادن به ارسال ماهواره نظامی از سوی سپاه به فضاست.

درصورتی‌که آمریکا موفق شود اعضای شورا را متقاعد به نقض قطعنامه ۲۲۳۱ کند محتمل‌ترین پیامد آن برای جمهوری اسلامی ایران این است که محدودیت فروش سلاح به ایران که مهرماه پایان می‌گیرد، به تعویق بیفتند یا حتی این محدودیت با قطعنامه جدید دایمی شود.

از بین پنج عضو دایم شورای امنیت که رای تعیین‌کننده در این زمینه دارند، سه کشور آمریکا، فرانسه و بریتانیا موافق محکومیت ایران هستند. روسیه تاکنون تنها مخالف بوده و چین موضعی ممتنع داشته است.



Copyright© 1998 - 2024 Gooya.com - سردبیر خبرنامه: [email protected] تبلیغات: [email protected] Cookie Policy