خودکشی از سر فقر کنار چاه ثروت ایران
یک کارگر به دلیل مشکلات مالی در میدان نفتی شهرستان هویزه خودکشی کرد
بندار مقدم - ایندیپندنت فارسی
خبر کوتاه بود و تلخ؛ عمران روشنی قدم (عمران محمدی روشن) کارگر جوان اهوازی به دلیل عدم پرداخت حقوق خود از سوی کارفرما و فقر مالی، خود را از یک «چاه نفت» در شهر هویزه حلقآویز کرد و جان سپرد.
امروز پنجشنبه ۲۱ خردادماه، پایگاه خبری «نفتآنلاین» این خبر را منتشر کرد. در متن این خبر از زبان دوست و همکار کارگر فقید آمده است: «پیمانکار فعلی شرکت حدود پنج سال است که فعالیت میکند و در این پنج سال حقوق را کم کرده و دریافتی ما نسبت به جاهای دیگر کمتر است.»
***
رادیو زمانه - چهارشنبه ۲۱ خرداد دو کارگر پیمانی صنعت نفت، یکی در هویزه و دیگری در امیدیه به فاصله چند ساعت خود را در محل کار حلقآویز کردند. هر دو کارگر با تعویق پرداخت دستمزدها و مشکلات مالی روبهرو بودند.
یک کارگر جوان حراست نفت هویزه به نام عمران روشنیمقدم که تقاضای او برای ۵۰۰ هزار تومان مساعده رد شده بود، چهارشنبه ۲۱ خرداد خود را در محوطه دکل نفتی شماره ۱۹ حلق آویز کرد و جان سپرد. کارگر دیگری که در حراست شرکت نفت امیدیه کار میکرد بعد از ظهر همانروز در اعتراض به نپرداختن حقوق، خود را در محل کارش حلقآویز کرد. او توسط همکارانش نجات یافت. تصاویر اقدام به حلقآویز کردن هر دو کارگر در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.
با گسترش تحریمهای آمریکا بر صنعت نفت و گاز، و رکود این صنعت فشار بر کارگران به ویژه کارگران پیمانی افزایش یافته است. شیوع کرونا نیز بیش از پیش بر مشکلات کارگران افزوده است. در ماههای اخیر صدها تن از کارگران اخراج شدهاند، قرارداد بسیاری از کارگران شاغل تغییر کرده و به قراردادهای سه و شش ماهه تبدیل شده است. اخراج کارگران سهلتر از گذشته است و تعویق دستمزد هم به صورت یک رویه عمومی درآمده است.
عمران روشنیمقدم، کارگر ۳۳ ساله پیمانی حراست از طریق شرکت پیمانکاری «نظم آفرینان ایمان» در میدان نفتی یادآوران در هویزه کار میکرد. کارگران این شرکت هنوز حقوق اردیبهشت را دریافت نکردهاند. عمران روشنیمقدم از اسفند سال گذشته حقوق نگرفته بود. به گفتهی همکارانش «پس از دوماه تاخیر در پرداخت حقوق، با موسسه تماس میگیرد و به آنها اعلام میکند که دیگر هیچی ندارد که به زن و بچههایش بدهد و از تامین نان شب عاجز است که با جواب حقوق نداریم مواجه میشود.»
محمد حجازی، رئیس هیات مدیره «نظم آفرینان ایمان» اگرچه تائید کرده که عمران روشنیمقدم از اسفند تاکنون مزدی دریافت نکرده، مدعی است که «خودکشی او در محل کار ربطی به شرکت ندارد». او دلیل نپرداختن ۵۰۰ هزار تومان مساعده را «عدم تقاضای کتبی» عنوان میکند.
وبسایت مردمسالاری پنجشنبه ۲۲ خرداد، با انتشار یک گزارش طولانی حاوی ادعاهای رئیس هیاتمدیره «نظم آفرینان ایمان» و اسنادی که منتشر کرده، کوشیده تا حقانیت کارفرما را به اثبات برساند. از جمله این که کارگر مزبور ۲۱ روز برای ترک اعتیاد بستری بوده و پس از ترک اعتیاد به سر کار بازگشته است. این در حالی است که مشکلات کارگران تحت پوشش این شرکت به این مورد محدود نیست.
«نظم آفرینان ایمان» در صنعت نفت و گاز استثناء نیست
شرکت پیمانکاری «نظم آفرینان ایمان» را میتوان کم و بیش نمونه معمول شرکتهای پیمانکاری نفت و گاز دید که کارگران را با زیر پا گذاشتن حقوق پایهای آنها استثمار میکنند و در مواقع بحران، هزینه آن را بر دوش کارکنان سرشکن میکنند.
کمتر روزی است که اعتراض و تجمعی از سوی کارگران پیمانی صورت نگیرد. اما این کارگران میان پیمانکاران مختلف تقسیم شدهاند و اخبار اعتراض و تجمعهای چند صدنفره آنها نمود زیادی ندارد.
شرکت پیمانکاری «نظم آفرینان ایمان» به محمد حجازی، سرهنگ بازنشسته تعلق دارد که رئیس هیات مدیره شرکت نیز هست. آژانس خبری «نفت ما» به نقل از کارگران این شرکت نوشته است حقوق آنها به زحمت هزینه زندگی یک هفته را تامین میکند. آنها هر سال برای افزایش حقوق ناگزیرند اعتصاب کنند، اما امسال قراردادهای جدیدی که کارفرما به کارگران پیشنهاد کرد، مساله افزایش مزد را تحتالشعاع قرار داد.
حدود ۲۵۰ کارگر این شرکت در چند ماه اخیر درگیر اعتراض به شرایط جدیدی بودهاند که کارفرما در قراردادها به نفع خود اعمال کرده است. کارگران از امضای قرارداد خودداری کردند. با تجمع، اعتراض و شکایت به اداره کار تلاش کردند صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. اما مورد حمایت قرار نگرفتند. اواسط اردیبهشت در نهایت بیشتر کارگران قرارداد جدید را پذیرفتند، با این حال حدود ۵۰ تن از امضای آن خودداری کردند.
یکی از همکاران عمران روشنیمقدم پس از مرگ او به پایگاه خبری نبض بازار گفت:
«ما سالهاست که در میدان نفتی یادآوران کار میکنیم و در چند ماه گذشته پیمانکار مؤسسه نظم آفرینان قرارداد جدیدی برای ما آورد که باید همگی زیر آن را امضا میزدیم، اما به دلیل وجود بندهای غیر عادلانه که اکثراً به ضرر کارگر و به نفع پیمانکار تمام میشد و با کوچکترین بهانهای، پیمانکار اجازه داشت ما را از کار اخراج کند و خیلی از مزایا مانند بدی آب و هوا را از ما گرفت، از امضای آن امتناع کردیم ولی فشارها روز به روز بر ما بیشتر شد و کسی از ما کارگران حمایت نکرد، و حتی در جلسهای که در فرمانداری هویزه با حضور معاون فرماندار و مسئول حفاظت اطلاعات و رئیس اداره کار هویزه برگزار شد نتیجهای که حقوق کارگران این مؤسسه را تضمین کند، به دست نیامد و شروط مؤسسه نظم آفرینان ایمان تغییر نکرد تا اینکه مجبور شدیم آن قرارداد را امضا کنیم.»
مدیر عامل شرکت نظم آفرینان میگوید قراردادها قانونی است و «کسی را به امضای قرارداد مجبور نکردهایم». اما از سوی دیگر اداره کار هویزه که تا کنون اقدامی در حمایت از کارگران صورت نداده، پس از خودکشی این کارگر ۳۳ ساله میگوید قراردادها غیر قانونیاند.
سرپرست اداره کار هویزه: «بندهای این قرارداد اشکال داشته و هیچ اعتبار اجرایی و قانونی ندارد. حتی اگر کسی قرارداد را امضا کرده باشد، این قرارداد از اعتبار ساقط است».