شاهرخ بهزادی - رادیو بین المللی فرانسه
روزنامه آمریکایی "نیویورک تایمز" در تازه‌ترین گزارش خود، ابعاد قرارداد راهبردی ٢۵ ساله ایران و چین که مراحل نهایی خود را طی می‌کند، بررسی کرده است. نیویورک تایمز می‌نویسد که این پیمان یک مشارکت تجاری و نظامی بسیار گسترده بین دو کشور آسیایی با فرهنگ‌هایی کهن است که ابعاد بسیار مهم استراتژیک دارد. این پیمان نفوذ چین را در خاورمیانه به نحو چشمگیری گسترش می‌دهد و کانون‌های جدیدی از تنش‌ها را با ایالات متحده آمریکا ایجاد می‌کند و در همان حال چتر نجاتی برای اقتصاد ایران است.
نیویورک تایمز می‌نویسد: ایران و چین بی‌سر و صدا و به نحو مخفیانه‌ای یک مشارکت بسیار گسترده اقتصادی و امنیتی را تداراک دیده‌اند که راه را برای ورود میلیاردها دلار سرمایه گذاری چین در بخش انرژی و بخش‌های دیگر کلیدی اقتصاد ایران هموار می‌کند و از این طریق تلاش‌های دولت ترامپ برای تضعیف و منزوی کردن ایران را نقش بر آب می‌کند.
این پیمان که نیویورک تایمز به نسخه‌ای از پیش‌نویس نهایی ۱۸صفحه‌ای آن دست یافته، حضور گسترده چین در بخش‌های بانکی، مخابرات و ارتباطات، بنادر، راه آهن و ده‌ها پروژه بزرگ دیگر را تسهیل می‌کند. در مقابل این حضور گسترده، نیاز چین به واردات نفت و با قیمت‌های ترجیحی برای مدت ۲۵ سال تضمین می‌شود.
این سند همچنین به تعمیق همکاری های نظامی بین دو کشور تأکید دارد. این پیمان به چین فرصت می دهد تا در منطقه ای که برای دهه‌ها منطقه استراتژیک تحت نظارت ایالات متحده بوده است، جای خود را باز کند. در چهارچوب همکاری‌های نظامی از جمله آموزش و تمرین‌های مشترک نظامی، تحقیقات مشترک، توسعه تسلیحات و به اشتراک گذاری اطلاعات بین دو کشور، پیش‌بینی شده است.
این روزنامه می نویسد که مقامات ایرانی علناً اعلام کرده‌اند كه توافق نامه‌ای با چین در حال انجام است و یك مقام ایرانی و همچنین چند نفر دیگر كه در مورد این توافق‌نامه با دولت ایران گفتگو كرده‌اند، تأیید كردند کپی سندی که نیویورک تایمز با عنوان «نسخه نهایی» نتظیم‌شده در ژوئن سال ۲۰۲۰ در اختیار دارد، با اصل مطابقت دارد.
این پیمان هنوز برای تصویب نمایندگان، به مجلس ایران ارسال نشده و همچنین هنوز علنی نشده است؛ این موضوع باعث شک و تردید درباره امتیازاتی شده که قرار است بر اساس این پیمان از سوی ایران به چین داده شود.
در همین حال، مقامات رسمی در پکن مفاد این توافق را فاش نکرده‌اند و مشخص نیست که دولت آقای شی، آنرا هنوز امضا کرده یا نه؟ یا در صورت امضا، چه زمانی آن را اعلام خواهد کرد؟
نیویورک تایمز می‌نویسد: در صورتی که این پیمان راهبردی با جزئیات مندرج در آن به مرحله اجرا درآید، این مشارکت باعث ایجاد تنش‌های جدید بالقوه خطرناک بین چین و ایالات متحده آمریکا می‌شود و به وخیم‌تر شدن بیشتر روابط بین دو کشور می‌افزاید. این پیمان همچنین به مثابه ضربه سختی است که بر سیاست تهاجمی دولت ترامپ در قبال ایران و خروج یکجانبه‌اش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ فرود می‌آید.
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
بازگشت تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، خصوصاً تهدید آمریکا در محروم کردن همه شرکت‌هایی که با ایران تعامل کنند از سیستم بانکی بین‌المللی، تجارت و سرمایه گذاری خارجی در ایران را خشکاند و اقتصاد ایران را به حالت خفگی نزدیک کرد. اما ناامیدی تهران، این کشور را به آغوش چین انداخته است؛ کشوری که هم فناوری لازم و هم اشتهای فراون نفتی دارد که ایران هم اکنون شدیداً به آن نیاز دارد.
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت در جهان است، اما صادرات آن که منبع اصلی درآمد کشور است، از زمان آغاز بکار دولت ترامپ و بازگشت تحریم‌های همه‌جانبه آمریکا علیه این کشور در سال ۲۰۱۸ به شدت کاهش یافته است.
در همین حال چین، درحدود ۷۵ درصد نفت مصرفی خود را ازخارج وارد می‌کند. این کشور بزرگترین واردکننده نفت در جهان است و سال گذشته بیش از ۱۰میلیون بشکه در روز، نفت وارد کرده است.
پکن ضعف آمریکا را احساس می‌کند؛ پکن می‌داند که ایالات متحده هم اکنون درگیر یک رکود اقتصادی و گسترش همه گیری کرونا بوده و به طور فزاینده‌ای در سطح بین‌المللی منزوی شده است. چین در چنین شرایطی، پیش‌نویس توافق‌نامه راهبردی با ایران را رو می‌کند. اما برخلاف بیشتر کشورهای جهان، چین این اعتماد به نفس را دارد که می‌تواند ایالات متحده را به چالش بکشد. چین بدرستی می‌داند که توانایی مقاومت در برابر تحریم‌های آمریکا را دارد، چنانکه در جنگ تجاری بین دو کشور که با ابتکار و رهبری دونالد ترامپ آغاز شد، این توانایی را به نمایش گذاشت.
«۲ فرهنگ باستانی آسیا، ۲ شریک در تجارت، دراقتصاد، در سیاست، در فرهنگ و امنیت، با دیدگاه‌های مشابه و منافع مشترک دوجانبه و چندجانبه در بسیاری از عرصه‌ها خود را به عنوان شرکای استراتژیک می‌بینند...» این اولیت جمله سند راهبردی بین چین و ایران است.
