رادیو زمانه - براساس گزارش‌های میدانی و تأیید مسئولان، قیمت تخم مرغ در عرض یک هفته، با افزایش بی‌سابقه ۸۵ درصدی از شانه‌ای ۲۰ هزار تومان به هر شانه ۳۸ هزار تومان رسیده است.
گزارش‌های میدانی از افزایش سرسام‌آور قیمت تخم مرغ، ارزان‌ترین منبع پروتئینی در سفره خانوارهای کم‌درآمد خبر می‌دهند. مهدی یوسف‌خانی، رییس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی نیز دوشنبه ۲۴ شهریور تأیید کرد که قیمت هر شانه تخم مرغ درب مرغداری ۳۳ هزارتومان، برای مغازه‌دار ۳۵ هزارتومان و برای مصرف‌کنندگان ۳۸ هزارتومان شده است.
درباره دلایل این افزایش قیمت ناگهانی اختلاف نظر وجود دارد. یوسف‌خانی «صادرات را دلیل اصلی افزایش قیمت تخم مرغ دانسته و گفته است «برخی نیز با سوء استفاده از اهرم صادرات قیمت‌ها را به شکل کاذب بالا می‌برند و حباب ایجاد می‌کنند».
علاوه بر مسئله صادرات، مسئله کمبود نهاده (خوراک) دام نیز از سوی برخی از مسئولان مطرح شده است. رییس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی اما این ادعا را رد کرده و گفته است: «کمبود نهاده و تهیه آن از بازار آزاد با قیمت‌های بالا چندین ماه است که تولیدکنندگان را درگیر کرده است و مربوط به یکی دو هفته اخیر نمی‌شود پس چگونه قیمت هر شانه تخم مرغ در ماه‌های قبل به کمتر ۲۰ هزارتومان هم رسیده بود؟»
او اضافه کرده: «قیمت تمام شده تخم مرغ برای تولیدکننده با نهاده آزاد کیلویی ۱۴ هزارتومان و هر شانه ۲۸ هزارتومان است. یعنی حتی اگر گرانی نهاده را در نظر بگیریم نباید قیمت تمام شده کیلویی ۱۹ هزارتومان و هر شانه ۳۸ هزارتومان شود. اگر علت این افزایش قیمت صادرات نیست چگونه قیمت‌ها افزایش یافته است».
ناصر نبی‌پور، عضو هیأت مدیره اتحادیه مرغداران اما در مصاحبه با صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت صادرات نقشی در گرانی تخم مرغ ندارد: «در سه ماهه نخست امسال بالاترین میزان صادرات تخم مرغ انجام شد به طوری که ۴۰ تا ۴۵ هزار تن از این محصول صادر گردید، اما قیمت هر کیلو تخم مرغ در بازار حدود ۷ هزار تومان بود و افزایش نیافت، اما در حال حاضر صادرات آن‌چنانی وجود ندارد و علت افزایش قیمت تخم مرغ نبود نهاده در بازار است که موجبات افت تولید تخم مرغ و کاهش وزن گله‌های مولد را به همراه داشته است.»
در ایران دام‌داران با کمبود نهاده‌های دام و طیور در بازار مواجه هستند، مرتضی رضایی، معاون وزیر جهاد کشاورزی دوم شهریورماه از احتمال حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نهاده‌ها خبر داد در حالی‌که مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام ۲۳ خردادماه گفته بود تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی بسیار قطره چکانی انجام می‌شود، او گفته بود: «ارز دولتی از واردات مواد افزودنی خوراک دام، ویتامین‌ها و مکمل‌ها حذف و ارز نیمایی جایگزین آن شده است.» برخی فعالان صنعت دام‌داری معتقدند این کار شدنی نیست چون در هر صورت کشور هیچ ارزی اعم از دولتی، نیمایی یا آزاد برای تخصیص دادن ندارد. عدم تخصیص ارز دولتی یکی از عوامل گرانی مواد غذایی شمرده می‌شود.
عضو هیأت مدیره اتحادیه مرغداران به افت تولید روزانه ۴۰۰ تا ۵۰۰ تنی تخم مرغ در تولیدی‌ها که به زعم او افت ۳۰ تا ۳۳ درصدی تولید تخم مرغ در ایران را باعث شده و همچنین به این‌که برخی از مرغداران گله‌های مولد را به خاطر نداشتن شرایط نگه‌داری به کشتارگاه‌ها تحویل می‌دهند، اشاره کرده و گفته در چنین شرایطی و تا زمانی که قیمت نهاده‌ها تثبیت نشود و دولت راهکاری برای تأمین خوراک دام و طیور اعلام نکند، افزایش قیمت تخم‌مرغ «طبیعی» است و «تخم‌مرغ به کیلویی ۲۳ هزار تومان و هر شانه به ۵۰ هزار تومان هم خواهد رسید».
گرانی تخم مرغ به‌عنوان ارزان‌ترین و اصلی‌ترین منبع پروتئینی در سفره خانوارهای کم‌درآمد، خطر حذف آن را از این سفره تشدید می‌کند. انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی ایران به تازگی با انتشار نتایج یک پژوهش اعلام کرده است که دست کم ۲۲ هزار خانوار به دلیل هزینه بالا و عدم استطاعت، انواع گوشت و بسیاری از آن‌ها منابع پروتئینی را به طور کامل از سبد غذایی و هزینه‌های خود حذف کرده‌اند.
رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراهای کارگری اخیراً نسبت به این‌که کارگران دیگر توان خرید نان و تخم مرغ را هم ندارند، هشدار داده و گفته افزایش قیمت‌ها موجب عمیق شدن شکاف طبقاتی شده و دستمزد کارگران هر روز بیشتر از روز قبل از سبد معیشت فاصله گرفته است.
قیمت مواد غذایی روز به روز تغییر می‌کند. مسئولان دولتی کمبود مواد غذایی را انکار می‌کنند و مقابله با «گران‌فروشی» را وعده می‌دهند. تولیدکنندگان مواد غذایی هم نسبت به سونامی قیمت‌ها در صورت تداوم سیاست‌های ارزی دولت هشدار می‌دهند و کارشناسان هم می‌گویند جامعه با کمبود مواد لازم، سوءتغذیه و بیماری‌های مزمن روبه‌رو خواهد شد.
