معاون هنری ارشاد در بخشی از یادداشت خود پیشنهاد داده است که «به جای افزودن شمار دانشگاه‌ها» باید به «کیفیت آموزش هنر» توجه شود. حسینی همچنین افزوده است که اتخاذ تدابیر و تصمیم‌های لازم در این حوزه باید به نمایندگان «متخصص» وزارت ارشاد سپرده شود.

نصب مجسمه سلیمانی در جیرفت و دیگر شهرهای ایران، واکنش انتقادآمیز کاربران هوادار حکومت در فضای مجازی را نیز به دنبال داشته است؛ شماری از آنها به طور غیرمستقیم نسبت به کسب درآمد عده‌ای از این راه و بی‌توجهی مقام‌های رسمی به واگذاری کار هنری به هنرمندان انتقاد کرده‌اند.

اوج بدسلیقه‌گی! به بهانه ساخت تندیس‌هایی از سردار دلها

الف

دکتر مینو خانی

تاریخ ساخت تندیس و سردیس از امپراتوران، صاحب‌منصبان، فرماندهان و ... به دوره یونان باستان می‌رسد، خصوصا در دوره کلاسیک که به حدود 500 سال قبل از میلاد می‌رسد. یکی از مهمترین ویژگی‌های این هنر که به تمدن‌های مختلف مثل روم و ایران باستان و دوره‌های بعد خصوصا رنسانس ایتالیا و حتی تا سده نوزدهم میلادی منتقل شد، علاوه بر ایده‌آلیسم یعنی خلق تندیس در نهایت زیبایی، تعادل و تناسب، توجه به رئالیسم روحی شخصیت با تندیس و سردیس است.

رئالیسم روحی، یعنی شباهت و نزدیکی تندیس با خصلتها و شخصیت فردی که تندیس وی ساخته شده است. رافائل، یکی از معروفترین هنرمندان رنسانس ایتالیا که به خلق شخصیت‌های زیبا معروف بود، نیز به رئالیسم روحی اهمیت ویژه‌ای می‌داد. کاربردهای چنین تندیس‌سازی، اصولا برای ماندگار کردن شخصیت مورد نظر بوده است.

مساله ساخت تندیس و سردیس انسانی در ایران در 80 سال حضور یونانیان در ایران (سلوکیان) تحت تاثیر مولفه‌های ساخت تندیس در یونان بود، یعنی توجه به ایده‌الیسم و رئالیسم روحی. سپس در دوره اشکانیان و ساسانیان قدرت می‌گیرد، ولی بعد از ورود اسلام به ایران، به دلیل برخی محدودیت‌ها از جمله پرهیز از خلق تندیسی که به انسان شباهت داشته باشد، این هنر رو به افول گذاشت. هر چند در دوره‌های مختلف به دلیل نزدیکی حاکمان به دین و مقید بودن به آن، شاهد اوج و فرودهایی در هنر تندیس و سردیس‌سازی هستیم.

بعد از انقلاب اسلامی با وجود ماهیت دینی حکومت، توجه به ساخت تندیس و سردیس در دستور کار قرار گرفت. کارکرد آن نیز همچون کارکرد اولیه، ساخت تندیس برای ماندگار کردن فرد است. چه بسیار تندیس‌ها و سردیس‌هایی که از شخصیت‌های ادبی، هنری و علمی ایران از دوره‌های گذشته تا امروز طی سال‌های گذشته ساخته و در فضاهای شهرهای مختلف نصب شده است.

این هنر آنقدر جایگاه خود را در میان هنرها پیدا کرد که علاوه بر بناهای یادبودی برای شهدای جنگ هشت ساله، تندیس‌هایی از فرماندهان و شهدا و حتی تندیس‌هایی گمنام که نمادی از شهدا و تفکر آنهاست، ساخته شد و به تاریخ هنر این سرزمین غنا بخشید.