رادیو بین المللی فرانسه - چنان که مقامات دولت دونالد ترامپ گفتهاند، سیاست "فشار حداکثری" علیه ایران بدون وقفه ادامه خواهد داشت و تغییر رئیس جمهوری نیز تغییری در این وضعیت نخواهد داد. با اینحال جو بایدن تاکنون به تنشزدایی و حتی بازگشت به توافق اتمی ابراز تمایل کرده است. ولی به گفتۀ منصور فرهنگ، استاد روابط بینالملل در آمریکا، اهداف راهبردی واشنگتن مبنی بر پایان دادن به برنامۀ اتمی ایران و جلوگیری از نفوذ نظامی این کشور در منطقه همچنان پابرجا خواهد ماند. پس احتمال دگرگونیهای اساسی زیاد نیست مگر اینکه جمهوری اسلامی به برخی سیاستهای چهل سالۀ خود پایان دهد و راهی تازه پیش گیرد...
روز سهشنبه ۱٠ نوامبر/۲٠ آبان، رسانههای اسرائیلی نوشتند که الیوت آبرامز، نمایندۀ ویژه آمریکا در امور ایران و ونزوئلا، در ارتباط با برجام گفته "تا آنجا که مربوط به مسئلۀ مذاکره با ایران است، مهم نیست که در بیستم ژانویه آینده چه کسی در آمریکا رئیس جمهوری خواهد بود."..
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
در عین حال برخی رسانهها از قول مقامات آمریکایی گفتهاند که تا آخرین روز ریاست جمهوری ترامپ، تحریمها علیه ایران شدت خواهد یافت.
اما بعد از ترامپ چه خواهد شد؟
به عقیدۀ منصور فرهنگ "تشدید فشار به ایران دیگر جایی ندارد که جلوتر برود". ولی سیاستهای کلی آمریکا در قبال ایران تغییر زیادی نخواهد کرد: هدف آمریکا نه تنها مهار برنامۀ اتمی که پایان دادن به غنیسازی اورانیوم و همچنین عقب راندن نفوذ نظامی ایران در منطقه است.
اما آنچه میتواند با آمدن جو بایدن عوض شود، نوع لحن و رفتار است. به طور کلی جمهوری اسلامی مایل نیست در مقابل تهدید تمکین کند. از این پس زبان بیپروا و خشن و تهدیدآمیز ترامپ کنار خواهد رفت و جای آن را دیپلماسی خواهد گرفت. به گفتۀ منصور فرهنگ، در این راه آمریکا باید قبل از هرچیز روابط نزدیک و ریشهدار خود را با اروپا بازسازی کند تا به اتحاد غرب در برابر ایران معنا دهد.
آیا جو بایدن امکان لغو تحریمها را خواهد داشت؟
منصور فرهنگ توضیح میدهد که تحریمهای آمریکا دو نوع است: یا توسط کنگره تصویب شده و یا صرفاً در چارچوب اختیارات قوۀ مجریه و با تصمیم ترامپ به اجرا گذاشته شده است. رئیس جمهوری آینده قادر به لغو موارد نخست نخواهد بود اما در حالت دوم، جو بایدن مختار است که تصمیمهای تازهای بگیرد.
گفته شده که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجۀ ایران با جو بایدن آشنایی دارد و بنابراین شاید همانطور که با جان کری رابطۀ ممتازی برقرار کرد، بتواند با رئیس جمهوری آیندۀ آمریکا نیز مذاکراتی نزدیک داشته باشد... منصور فرهنگ میگوید: "به هرحال ظریف سی سال در آمریکا زندگی کرده، اما آن چهرهای که او از ایران به آمریکاییها معرفی کرده، چندان واقعیت نداشته... علاوه بر این ظریف هیچگاه صاحب قدرت واقعی نبوده است".
به عقیدۀ منصور فرهنگ مسلماً ظریف صلاحیت حرفهای را برای انجام مذاکره با آمریکا دارد اما "اگر ایران بخواهد وارد گفتگوهایی شود که از سوی همه جناحهای داخلی مورد قبول قرار گیرد، بهتر است که مسئول مذاکرات را شخص خامنهای انتخاب کند"...
منصور فرهنگ یادآوری میکند که در دورۀ باراک اوباما، مذاکره با ایران حدود دو سال به طور محرمانه ادامه داشت و تنها پس از این دوره بود که صورت علنی یافت و به امضای توافق منتهی شد.
جو باید نیز قطعاً برای آغاز چنین روندی آماده است. اما همه چیز بستگی به ایرانیها دارد. جمهوری اسلامی هنوز باورهای قدیمی خود مثل "صدور انقلاب" را از سر بیرون نکرده و حالا اسیر بلندپروازیهای خود شده است. منصور فرهنگ وضعیت امروز ایران را از نظر حضور نظامی در چند کشور منطقه تا اندازهای یادآور "آلودگی" آمریکا در افغانستان یا ویتنام میداند: آمریکاییها هم بعد از سالها به این نتیجه رسیدند که پیروزی نظامی در آن کشورها قابل تصور نیست و باید راه حل دیگری پیدا کرد.
به گفتۀ منصور فرهنگ ایران در بلندپروازیهای منطقهای خود به جایی رسیده که جز "ضرر، دردسر و مشکل" حاصل دیگری برای کشور ندارد. مشکل اینجاست که بعد از چهل سال تبلیغات، جمهوری اسلامی اعتبار خود را در گرو ماجراجوییهایی گذاشته که بیرون آمدن از آن کار آسانی نیست.
به عقیدۀ منصور فرهنگ، لازمۀ تحول در روابط ایران و آمریکا، نخست آنست که تهران "مالیخولیای بیمعنی" خود را کنار بگذارد...