یورونیوز - دومین و آخرین جلسه دادگاهی اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی، که متهم به برنامه ریزی یک حمله تروریستی در جریان گردهمایی دوسال پیش مجاهدین خلق با همراهی سه ایرانی دیگر شده است، پنجشنبه سوم دسامبر گذشته در شهر آنتورپ بلژیک برگزارشد.
دبیرسوم سفارت ایران در اتریش در این جلسه دادگاه حاضر نشد چرا که روند دادگاهی کردن خود در مقام یک دیپلمات را غیرقانونی می داند. با این حال دادستان فدرال بلژیک درغیاب آقای اسدی درخواست ۲۰ سال زندان کرد. دیمیتری دبکو، وکیل اسدالله اسدی، که در دادگاه دفاعیاتش را مطرح کرد، در گفتگو با یورونیوز درباره روند دادگاه و طرح دفاعیات خود از اسدالله اسدی شرح بیشتری داد. قراراست دادگاه جنایی بلژیک در ۲۲ ژانویه آینده حکم نهایی خود درباره اسدالله اسدی را صادرکند.
یورونیوز: بسیاری از رسانه های بلژیکی از قول حقوقدانان نوشته اند که «مصونیت دیپلماتیک» که درباره موکلتان مطرح می کنید، موضوعیت ندارد چرا که ایشان نه در اتریش بلکه در کشور آلمان بازداشت شده است، استناد شما در دادگاه دراینباره چه بود؟
دیمیتری دبکو: برخی با استناد به کنوانسیون وین، بر این باورند که این دیپلمات مصونیت داشته و برخی دیگر می گویند که مصونیت نداشته است. زمانی که من به عنوان وکیل می بینم برخی از استادان شناخته شده حقوق بین الملل مصونیت دیپلماتیک را تایید می کنند، ناگزیر این موضوع را در دادگاه مطرح کردم.
یورونیوز: حکم دادگاه ۲۲ ژانویه صادرمی شود، شما به عنوان وکیل آقای اسدی چه دفاعیاتی را در حمایت ازموکلتان مطرح کردید و چه انتظاری از دادگاه و رای صادره دارید؟
دیمیتری دبکو: من در دادگاه مسائل مختلفی را در دفاع از موکلم مطرح کردم، اولین نکته همین مصونیت دیپلماتیک بود، که معتقدم با توجه به نظر برخی از حقوقدانها باید به آن پرداخته شود. دومین بخش دفاعیه من درباره این بود که آیا دادگاه کیفری بلژیک اجازه دارد تا به درخواست دادستان فدرال، نیروهای اطلاعاتی ایران را در فهرست نیروهای تروریستی قرار دهد.
تنها متهمان این پرونده، موکل من و سه مظنون دیگر هستند. و سومین دفاعیه من در واقع بحث بر سر احترام به حقوق موکلم به عنوان یک مظنون است. اگر دادگاه با هیچ یک از این دفاعیات من مشکلی پیدا نکند، آن زمان تصمیم خواهد گرفت که آیا موکل من مجرم هست یا نه؟ و این که حکم او چه خواهد بود. اینها همه سوالاتی است که دادگاه بلژیک باید روز ۲۲ ژانویه پاسخ آنها را بدهد.
یورونیوز: پذیرش موضوع «مصونیت دیپلماتیک» از سوی دادگاه به چه معنا خواهدبود؟ آیا موکلتان آزاد می شوند یا اینکه دادگاه جدیدی تشکیل خواهدشد؟
دیمیتری دبکو: از لحاظ منطقی اگر دادگاه بپذیرد که حق محاکمه موکلم را بدلیل مصونیت دیپلماتیک نداشته، بی تردید حکمی در کار نخواهد بود و او آزاد خواهد شد.
یورونیوز: رسانه ها در بلژیک اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی، را مسئول برنامه ریزی یک «عملیات تروریستی» می خوانند. دادستان فدرال بلژیک دقیقا موکلتان را به چه چیزی متهم می کند؟
دیمیتری دبکو: در این دادگاه، موکل من متهم به این است که قصد داشته در خاک فرانسه دست به عملیات تروریستی بزند. دادگاه وظیفه دارد در این باره او را محاکمه کند. اما بهخاطر اینکه من دفاعیات را در رابطه با روند دادرسی و دادگاهی کردن موکلم مطرح کردهام، دادگاه ابتدا باید به دفاعیات پاسخ بدهد.
اما اگر دادگاه این دفاعیات من را نپذیرد و دادگاه او را مجرم بداند، به زندان محکوم خواهد شد.
از سوی دیگر، اگر دادگاه دفاعیات من را بپذیرد و قبول کند که حق دادگاهی کردن یک دیپلمات را نداشته است، تمام روند دادگاهی به زیر سوال خواهدرفت و مهمتر اینکه روند دادگاهی کردنی که به خاطر آن موکل من به زندان رفته است، کاملا نامشروع خواهد بود و او آزاد خواهد شد.
یورونیوز: آیا تصمیم دادگاه مبنی بر پذیرش و یا عدم پذیرش مصونیت دیپلماتیک می تواند احکام صادره سه متهم دیگر را نیز تحت تاثیر قراردهد یا نه؟ در این باره توضیحی دارید؟
دیمیتری دبکو: تصمیم دادگاه درباره مصونیت دیپلماتیک موکل من تنها متوجه اوست و ارتباطی با دیگر متهمان ندارد. نقض حقوق اساسی متهم تنها درباره موکل من صادق است. اما دو سوال دیگر مطرح کرده ام که می تواند مشمول سه متهم دیگر پرونده هم بشود. اول اینکه: آیا آنگونه که دادستان فدرال در دادگاه می گوید این اقدام به این دلیل تروریستی بود که حکومت ایران حکومتی تروریستی است؟ درواقع، از دادگاه فدرال بلژیک می پرسم که آیا می خواهد در این باره که حکومت ایران، یک حکومت تروریستی هست یا نه، تصمیم بگیرد؟
من وکیل حکومت ایران نیستم اما به نظرم اتخاذ چنین تصمیمی از سوی یک دادگاه فدرال بلژیکی غیرممکن است. دادگاه کیفری بلژیک اجازه ندارد درباره چنین اتهامی تصمیم بگیرد یا حکم صادر کند. در واقع نه تنها نقض مصونیت دیپلماتیک، بلکه مصونیت یک دولت که نماینده مردم است، به میان خواهدآمد. به همین دلیل می گویم که به نظرم کاملا غیرممکن خواهد بود.
یورونیوز: دیپلمات ایرانی در آخرین جلسه دادگاهی نامه ای به قاضی دادگاه مبنی بر نقض حقوق اساسی خود در دوران بازادشت به عنوان متهم نوشته است. آیا این موضوع در دفاعیات شما مطرح شده است؟
دیمیتری دبکو: من سومین دفاعیه ای که در دادگاه مطرح کرده ام: نقض اساسی حقوق یک متهم است. من نسبت به نحوه بازداشت موکلم، از روند بازجویی از اعضای خانواده او و حتی فرزندانش که زیر سن قانونی و بدون حضور وکیل بوده اند و همچنین از شرایط زندان که موکلم در آلمان و بتازگی در بلژیک آنرا تجربه کرده است شکایت کرده ام.
موکلم بدون اینکه دادگاهی شده باشد در فهرست سیاه تروریستهای بلژیک و اتحادیه اروپا قرارگرفت. اتهاماتی که علیه موکل من به آنها استناد می شوند، از منابع مختلف سرویس های اطلاعاتی کشورهای اروپایی مختلف می آیند. من به عنوان وکیل نمی توانم این اتهامات را بررسی کنم و نمی دانم آیا آنها بصورت قانونی جمع آوری شده اند یا نه؟ تمامی این مسائل این حس را به موکلم می دهد که بصورت عادلانه دادگاهی نمی شود و این هم بخش دیگری از دفاعیات من برای موکلم در دادگاه بود.
تصویر ناخوشایند از تهران ۱۴۰۰
علی اکبر امینی، مدیر اجرایی «نشر دیگر» بازداشت شد