خامنه‌ای ورود واکسن آمریکایی و بریتانیایی به ایران را ممنوع کرد
رادیو زمانه - علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ورود واکسن کرونای ساخت آمریکا و بریتانیا به ایران را ممنوع اعلام کرد. این منع با بررسی دو لایحه باقی‌مانده FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام بی‌ارتباط نیست. انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران هشدار داده که هر گونه تأخیر در خرید واکسن کرونا «خسارت‌های جبران‌ناپذیر» به کشور وارد می‌کند.
سه روز قبل رئیس کل بانک مرکزی ایران از واریز پیش‌پرداخت مربوط به خرید ۱۶,۸ میلیون دوز واکسن کرونا از طریق سازوکار کوواکس با همکاری دو بانک ایرانی و سه بانک اروپایی خبر داد.
عبدالناصر همتی ۶ دی گفته بود که ایران در حال یافتن راه بانکی مناسب برای فرستادن ۲۰۰ میلیون یورو معادل ۲۴۴ میلیون دلار برای خریداری ۱۶,۸ میلیون دوز واکسن به حساب کارگزار سازمان جهانی بهداشت است. دولت روحانی قصد دارد بخشی از بدهی عراق به ایران و بخشی از منابع مسدود شده ایران در کره جنوبی را به خرید واکسن اختصاص دهد. قرار بود کانال مالی سوئیس زیر نظر وزارت خزانه‌داری آمریکا این تراکنش‌های مالی را انجام دهد.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در بخشی از سخنانش در روز جمعه ۱۹ دی ۹۹ گفت: « ورود واکسن آمریکایی و انگلیسی به کشور ممنوع است. اگر آمریکایی‌ها توانسته بودند، واکسن درست کرده بودند، وضعیت خودشان اینگونه نبود. به اینها اعتماد و اطمینان هم نیست. گاهی اینها می‌خواهند روی ملت‌های دیگر امتحان کنند. البته من به فرانسه هم خوش‌بین نیستم چون سابقه ورود خون‌های آلوده را داریم.»
رهبر انقلاب: واردات واکسن کرونا از آمریکا و انگلیس ممنوع است. به فرانسه هم سر ماجرای خون‌های آلوده خوش‌بین نیستم. از جاهای مطمئن دیگر می‌خواهند تهیه کنند اشکالی ندارد. pic.twitter.com/gwQCCkUagB
-- خبرگزاری فارس (@FarsNews_Agency) January 8, 2021
در پی سخنان خامنه‌ای بلافاصله محمدحسن قوسیان مقدم، سخنگوی جمعیت هلال احمر اعلام کرد «صحبت‌های ایشان در هر موضوعی از جمله ورود واکسن کرونا فصل الخطاب است» و خرید ۱۵۰ هزار دوز واکسن کرونا شرکت فایزر از آمریکا منتفی شد.
قوسیان مقدم گفت: «پیش از این چند انجمن خیریه در کشور آمریکا بنا داشتند ۱۵۰ هزار واکسن کرونا (شرکت فایزر) در اختیار جمعیت هلال احمر قرار بدهند که البته آن هم صرفاً توافق اولیه بود و موضوع قطعی نشده بود که با توجه به صحبت‌های مقام معظم رهبری این موضوع متنفی است.»
به‌گفته سخنگوی جمعیت هلال احمر، «قرار است یک میلیون واکسن کرونا از یکی از کشورهای شرق (احتمالاً روسیه، چین یا هند) در اختیار جمعیت هلال احمر قرار گیرد.
یک نفری که جان ناقابلی دارد و فرموده بودند که تخصصی هم ندارند، الان یهو دکترای شیمی، داروسازی، بیولوژی و ویروس شناسی رو با هم گرفتند و تشخیص دادند که واکسن هایی که همه دنیا دارند استفاده میکنند بد است! ایشان رهبر ملعون و قاتل بالفطره همه ایرانیان علی #خامنه_ای است!
-- Salome Seyednia (@SalomeSeyednia) January 8, 2021
#واکسن_بخرید
مخالفت رهبر ایران با واکسن آمریکایی و انگلیسی چه تبعاتی دارد؟
بهنام قلی‌پور - بی بی سی
آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران با اعلام "بی‌اعتمادی" به واکسن‌های کرونای آمریکایی و انگلیسی، ورود آنها را به ایران ممنوع اعلام کرد.
آقای خامنه‌ای گفت به این کشورها "اعتماد" ندارد، چرا که معتقد است آنها در "مدیریت کرونا ناموفق" عمل کرده‌اند و "ممکن است بخواهند این واکسن را روی مردم دیگر کشورها امتحان کنند."
ساعتی پس از این اظهارات هم محمدحسن قوسیان مقدم، سخنگوی جمعیت هلال احمر از منتفی شدن "ورود ۱۵۰ هزار دوز واکسن کرونای شرکت فایزر از آمریکا" به ایران از سوی این جمعیت خبر داد.
این مخالفت و اظهار‌نظر رهبر ایران در شرایطی صورت می‌گیرد که دولت ایران مشغول مذاکره به منظور تهیه یا تولید واکسن کرونا با همکاری چهار کشور بود.
براساس گزارشی که مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در ششم دی‌ماه امسال منتشر کرده، در حال حاضر ۲۲۲ واکسن کرونا در جهان در حال ساخت و ارزیابی است که از این تعداد ۱۶۶ واکسن در مرحله پیشابالینی و ۵۶ واکسن در مرحله بالینی قرار دارند. ایران مشغول مذاکره برای تولید مشترک یا تهیه تعدادی از این واکسن‌هاست.
ایران می‌خواهد از چه کشور‌هایی واکسن بخرد؟
گزارش مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری می‌گوید ایران با چین به منظور خرید واکسن شرکت سینواک مشغول مذاکره است و این امکان را هم دارد که با روسیه برای تولید واکسن "اسپوتنیک" به توافق برسد.
این گزارش شرکت واکسن‌سازی "فینالی" کوبا را سومین گزینه دولت ایران برای تهیه واکسن کرونا اعلام کرده است.
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو هم گفته پروژه تولید مشترک واکسن کرونا با این شرکت کوبایی آغاز شده و "تست انسانی آن در ماه‌های پایانی امسال در ایران انجام خواهد شد."
واکسن‌های ساخت آمریکا، آلمان، کانادا و هند از دیگر امکان‌های دولت ایران برای تهیه واکسن اعلام شده بود که در این گزارش اشاره‌ای به سیاست و برنامه‌های دولت به منظور خرید واکسن از این کشورها نشده است.
چرا رهبر ایران مخالف خرید واکسن خارجی است؟
آقای خامنه‌ای سوم فروردین ماه امسال هم‌زمان با گسترش تدریجی ویروس کرونا در ایران در سخنرانی نوروزی خود موضوع "جن و انس" را به میان کشید که چنین برداشت شد که گویی این ویروس ساخته و پرداخته «اجنه» است؛ برداشت جنجال‌برانگیزی که باعث شد بسیاری از رسانه‌ها این بخش از سخنان او را حذف کنند. هرچند او بارها در گذشته هم با استناد به آیه‌های قرآن درباره دشمنان ایران از این تعبیر استفاده کرده بود.
رهبر ایران در همان سخنرانی از آمریکا به عنوان یکی از متهمان در ساخت ویروس کرونا نام برد و نسبت به کمک‌های دارویی این کشور به ایران ابراز تردید کرد.
او گفت که "به آمریکایی‌ها هیچ اعتمادی نیست زیرا ممکن است داروهایی را ارسال کنند که ویروس را در ایران شایع‌تر یا ماندگار کند."
آقای خامنه‌ای حتی این احتمال را هم مطرح کرد که آمریکا به بهانه مبارزه با ویروس کرونا "افرادی را به‌عنوان درمان‌کننده بفرستد تا ببینند اثرگذاری این ویروسی را که گفته می‌شود بخشی از آن فقط مخصوص ایران ساخته شده، چگونه بوده و اطلاعات خود را تکمیل و دشمنی خود را بیشتر کند."
او پیش از این هم به رئيس ستاد کل نیروهای مسلح ایران دستور داده بود با توجه به اینکه ممکن است شیوع کرونا یک "حمله بیولوژیک" باشد، یک رزمایش پدافند بیولوژیک برای مقابله با آن انجام شود.
ارزیابی یک سال سخنرانی‌‌های رهبر و برخی دیگر از مقام‌های ایران درباره ویروس کرونا نشان می‌دهد که آنها کرونا را بیشتر محصول یک "جنگ بیولوژیک" می‌دانند تا یک بیماری همه‌گیر جهانی.
غلبه همین نگاه‌ها است که تنها چند روز پس از سخنرانی نوروزی آقای خامنه‌ای، دستور اخراج گروهی از اعضای پزشکان بدون مرز از ایران صادر شد که به منظور مقابله با ویروس کرونا وارد اصفهان شده بودند.
مخالفت صریح آقای خامنه‌ای با واردات واکسن کرونای آمریکایی و انگلیسی در حالی است که او سال ۱۳۹۵ گفته بود که «براساس قانون و منطق، رهبری نمی‌تواند در تصمیم‌گیری‌های جزئی و اجرایی دستگاه‌ها وارد شود.»
تاثیر آن بر مردم چه خواهد بود؟
مقام‌های سازمان غذا و دارو در ایران می‌گویند از نظر آنها سه واکسن به طور مستقیم قابلیت خرید دارند که به نظر می‌رسد منظور واکسن‌های تولید شرکت آمریکایی و آلمانی فایزر بایوان‌تک، شرکت آمریکایی مدرنا و واکسن تولید دانشگاه آکسفورد در بریتانیا باشد؛ موضوعی که با مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای، خرید آنها از دستور کار دولت ایران خارج خواهد شد.
"کواکس" دومین راه حل ایران برای تهیه واکسن است و به گفته کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو قرار است محموله خریداری شده از آن، هرچه که باشد، دیرتر از خرید مستقیم از کشورهای خارجی به تهران برسد.
براساس اعلام مسئولان وزارت بهداشت، ایران با واریز ۲۰۰ میلیون یورو، ۱۶.۸ میلیون دوز واکسن کووید-۱۹ از "کواکس" خریداری کرده که قرار است به تدریج این واکسن‌ها را تحویل بگیرد و چنانچه این واکسن‌ها هم ساخت آمریکا و بریتانیا باشد، این خرید را هم باید فسخ شده قلمداد کرد.
با این تفاسیر بحث واکسن‌های ساخت چین، روسیه، هند یا کوبا که ایران می‌گوید با همکاری‌های مشترک قصد تولید یا واردات آنها را دارد، بیش از گذشته در دستور کار وزارت بهداشت قرار خواهد گرفت.
بحث تحریم منتفی است؟
به حاشیه رفتن مسئله تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی در پرونده تهیه واکسن کرونا از دیگر تبعات این مخالفت رهبر ایران می‌تواند باشد.
مقام‌های ایران در هفته‌های اخیر بارها اعلام کرده بودند به واسطه تحریم‌ها نمی‌توانند اقدام به خرید واکسن کرونا کنند که دست‌کم در زمینه خرید واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی این موضوع دیگر صادق نخواهد بود.
اخلال در روند واردات و اجرای واکسیناسیون سراسری در ایران در شرایطی که هنوز واکسن ساخت ایران به مرحله تولید انبوه نرسیده و افزایش بی‌اعتمادی به واکسن‌های تولید چین و روسیه و حتی کوبا می‌تواند از تبعات احتمالی این مخالفت رهبر ایران باشد.
گزارش مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری هم به این مساله اشاره صریحی کرده و نوشته "در موضوع واکسن، وضعیت پیشرو بودن کشور تولیدکننده یا کشورهای متقاضی از نظر توسعه‌یا‌فتگی، تأثیر به‌سزایی در افکار عمومی دارد."
این مرکز نوشته همان‌طور که خرید واکسن کرونای چینی در ترکیه منجر به "شکل‌گیری نوعی دو دستگی مردم و رسانه‌ها شده است. این پدیده در ایران نیز قطعا رخ خواهد داد و از آنجا که اجرایی شدن برنامه واکسیناسیون نیازمند مشارکت کامل مردم است، سلب اعتماد در افکار عمومی می‌تواند برنامه را با شکست مواجه سازد."
