العربیه - «باید خون گریست بر جامعه اسلامی که حتی احتمال [رهبر شدن] کسی مثل بنده در آن مطرح بشود»، این حرف را علی خامنه‌ای ۳۱ سال پیش گفت؛ زمانی که پس از مرگ روح‌الله خمینی بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی، همه نگاه‌ها به سمت پسرش سید احمد خمینی چرخیده بود اما ناگهان با خاطره‌ای که علی اکبر هاشمی رفسنجانی تعریف کرد و بعد درباره صحت و حقیقت این خاطره به شدت تشکیک شد، خامنه‌ای به عنوان ولی فقیه، روی صندلی دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران نشست.
در همان جلسه و قبل از سخنان علی خامنه‌ای، رفسنجانی که ریاست جلسه خبرگان برای تعیین رهبری را بر عهده داشت، خطاب به او گفت: «آقای خامنه‌ای ما تصویب کردیم شورا، شما بر خلاف مصوبه ما نمی‌تونید بگید... ببینید اگر می‌خواهید چیزی بر خلاف شورا بگید، نمیشه.» اما از همان روز آغاز گسترش قدرت مطلقه و سلطه بی وحد و مرز خامنه‌ای بر ایران آغاز شد و روز به روز بر دایره اختیارات سیاسی و نظامی و ثروت تحت اختیارش افزوده شد، تا جایی که سفارت آمریکا در بغداد در آوریل ۲۰۱۹ مقدار مجموع دارایی‌های او را ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد کرد.
در تمامی سالهای رهبری علی خامنه‌ای، موضوع جانشینی او از مهم‌ترین و حساس‌ترین موضوعات مطرح شده در ایران بوده و تا کنون نام افراد مختلفی برای جانشینی او مطرح شده که همه آنها به جز یک نفر، به مرگ طبیعی یا غیرطبیعی جان خود را از دست داده‌اند و آن یک نفر کسی نیست جز سید مجتبی خامنه‌ای، پسر رهبر ایران.
مرگ مشکوک سید احمد خمینی رقیب سید علی خامنه‌ای
سید احمد خمینی مشهوترین پسر بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران جدی‌ترین رقیب علی خامنه‌ای بود. مهدی خزعلی پسر ابوالقاسم خزعلی عضو سابق شورای نگهبان، عضو خبرگان رهبری و از تدوین‌کنندگان قانون اساسی در این‌باره گفته که قرار بود خامنه‌ای نقش رهبر موقت را ایفا کند تا سید احمد برای تصدی این پست آماده شود ولی خامنه‌ای طعم قدرت را - که خزعلی آن را به زن جوان زیبایی تشبیه می‌کند که از سوی شوهر سه‌طلاقه شده و باید کسی نقش محلل را برای ممکن کردن بازگشت او به شوهرش بازی کند، توصیف می‌کند- چشیده و حاضر به کناره‌گیری نشد. سید احمد خمینی در سن ۴۹ سالگی و در ماه مارس ۱۹۹۵ به شکل مشکوکی بر اثر ایست قلبی جان باخت و بعدها شایعه قتل او مطرح شده و تا به امروز بی‌پاسخ ماند.
رفسنجانی پدر خوانده‌ای که به حاشیه رانده شد و در استخر مرد
پس از سید احمد خمینی، از اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورا، رئیس‌جمهوری، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس مجلس خبرگان و کسی که بیشترین نقش را در رهبری خامنه‌ای داشت، و در واقع پدرخوانده او در دوره رهبری روح‌الله خمینی بود به عنوان جانشین او یاد شد.
هاشمی پس از پایان دو دوره ریاست جمهوری توسط خامنه‌ای و یاران جدیدش به حاشیه رانده شد و او نیز در سالهای پایانی عمر خود فاصله آشکاری با رفیق دیرینه خود گرفت و خود را به نیروهای معتدل و اصلاح‌طلب نزدیک کرد. او و خانواده‌اش در آن سال‌ها به شکل آشکاری مورد حمله قرار گرفت و فرزندانش به زندان افکنده شدند و حتی صلاحیتش برای شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری تایید نشد. هاشمی در ژانویه ۲۰۱۷ به شکل مشکوکی در استخر جان باخت و بعدها مطالبی درباره کشته شدن او هم در رسانه‌های مختلف مطرح شد.
نام‌های مطرح برای جانشینی خامنه‌ای
از میان ۴ رئیس قوه قضائیه‌ای که در زمان خامنه‌ای این مسئولیت را بر عهده داشتند، نام سه نفر از آنها به شکل جدی به عنوان کاندیداهای احتمالی جانشینی او مطرح شد؛ هاشمی شاهرودی، آملی لاریجانی و ابراهیم رئیسی.
نام محمد یزدی اولین رئیس قوه قضائیه دوره رهبری خامنه‌ای هیچ‌گاه به عنوان گزینه جانشینی جدی مطرح نشد، اما حضور او در مجلس خبرگان رهبری و نقشی که او می‌توانست در تعیین رهبر بعدی ایفا کند، سبب راه‌افتادن کمپینی برای ممانعت از حضور او و دو عضو دیگر «مثلث جیم» متشکل از جنتی، یزدی و مصباح، در این مجلس شد و او که ریاست دوره چهارم این مجلس را بر عهده داشت، نتوانست در دوره پنجم رای کافی را به دست آورد.
این موضوع خشم خامنه‌ای را در آن زمان برانگیخت و زمینه پیروزی او در انتخابات میان‌دوره‌ای این مجلس فراهم شد.
در زمان ریاست سید محمود هاشمی شاهرودی بر قوه قضائیه در حد فاصل سالهای ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۹ از او به عنوان اصلی‌ترین گزینه جانشینی خامنه‌ای یاد می‌شد. این موضوع حتی پس از کنار رفتن او از این سمت و به ریاست رسیدن صادق آملی لاریجانی هم ادامه یافت، اما لاریجانی که او را رقیب خود برای بر تن کردن قبای رهبری می‌دانست، با دستگیری نزدیکان او به اتهام فساد، زمینه حذف او از میان فهرست رقبا را فراهم کرد.
پرونده فساد میلیاردی سید احمد هاشمی شاهرودی برادرزاده و داماد او در بانک سرمایه که منجر به تحقیق و تفحص مجلس دهم از پرونده فساد و تخلفات بانک سرمایه شد و محمود صادقی نماینده اصلاح‌طلب تهران آن را منتشر کرد، از مهم‌ترین ضربه‌هایی است که لاریجانی به شاهرودی زد.
شاهرودی در میان گزینه‌های احتمالی رهبری سوم ایران دارای بالاترین جایگاه حوزوی است. او همچنین از معدود کسانی است در جلسات فقهی که با هدف جا انداختن مرجعیت خامنه‌ای برگزار شد، شرکت کرد و بعدها گفت که در «مجتهد مطلق بودن» خامنه‌ای شکی نیست.
شاهرودی در سال ۲۰۱۸ به مشکلات گوارشی مبتلا شد و برای ادامه درمان به آلمان رفت. با مطرح شدن احتمال بازداشت او در آلمان، به ایران بازگشت و در ماه دسامبر ۲۰۱۸ درگذشت.
صادق لاریجانی با پرونده فساد از نامزدی برای جانشینی خامنه‌ای کنار زده شد
با روی کار آمدن صادق آملی لاریجانی به عنوان سومین رئیس قوه قضائیه دوران خامنه‌ای، او تبدیل به جدی‌ترین گزینه رهبری سوم شد. لاریجانی به شکل بی‌رحمانه و قاطعی همه مخالفان خامنه‌ای و نظام را سرکوب کرد و در دوران او ایران شاهد بیشترین آمار اعدام، زندانی و همچنین سرکوب فعالان سیاسی و اجتماعی شد. آملی لاریجانی مثل شاهرودی که دانشگاه عدالت را تاسیس کرده بود، حوزه علمیه مجللی برای خود در قم ساخت تا جایگاه حوزوی خود را تقویت کرده و زمینه مرجعیت خود را آماده کند. دوران آملی شاهد بیشترین درگیری‌ها میان او و محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری سابق ایران بود. احمدی‌نژاد که از دوستان نزدیک هاشمی شاهرودی به شمار می‌رفت، با مطرح کردن فساد برادر کوچکتر رئیس قوه قضائیه و رئیس مجلس ضربه کاری جدی به او زد. روح‌الله زم موسس رسانه‌آمد نیوز هم با فاش کردن موضوع جاسوسی دختر رئیس قوه قضائیه عملا شانس رهبر شدن او را به نزدیک به صفر رساند.
سایه اعدام‌های ۶۶ بر سر نامزدی ابراهیم رئیسی
ابراهیم رئیسی که تولیت «آستان قدس رضوی» و معاونت رئیس قوه قضائیه را بر عهده داشت، چهارمین رئیس این قوه در دوران خامنه‌ای است. آیت‌الله حسنعلی منتظری قائم مقام رهبر پیشین ایران خطاب حسینعلی نیری (حاکم شرع)، مرتضی اشراقی (دادستان تهران)، ابراهیم رئیسی (معاون دادستان) ومصطفی پورمحمدی (نماینده اطلاعات در اوین) و نقش آنها در اعدام‌های تابستان سال ۱۳۶۶ گفته که «به نظر من بزرگترین جنایتی که در جمهوری اسلامی شده از اول انقلاب تا حالا به دست شما انجام شده است. در آینده شما جزو جنایتکاران تاریخ از شما یاد خواهد شد.»
رئیسی با روی کار آمدن، همان کاری را کرد که لاریجانی در حق شاهرودی انجام داد. او با دستگیری اکبر طبری دست راست لاریجانی به اتهام فساد مالی گسترده، زمینه به حاشیه رانده شدن او را فراهم کرد.
تنها کاندیدای مورد قبول اصلاح‌طلبان و معتدلین
حسن روحانی در انتخابات دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری (مسئول برگزیدن جانشین رهبری) در ۱۳۹۴ در هر سه لیست مطرح یعنی، فهرست خبرگان مردم به سرلیستی هاشمی رفسنجانی، فهرست جامعه روحانیت مبارز به سرلیستی محمدعلی موحدی کرمانی و فهرست جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به سرلیستی محمد یزدی، قرار گرفت و خود نیز سرلیست فهرست یاران اعتدال شد و بار دیگر عضو مجلس خبرگان رهبری شد. روحانی در این دوره از انتخابات خبرگان، با کسب ۲٬۲۳۸٬۱۶۶ رای و در جایگاه سوم پس از اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد امامی کاشانی وارد مجلس خبرگان پنجم شد.
چنین پشتوانه‌ای می‌تواند روحانی را به یکی از نامزدهای جانشینی رهبر ایران تبدیل کند که از حمایت طیف وسیعی از اصولگرایان معتدل و اصلاح‌طلبان برخوردار است اما روحانیون و نظامیان تندرو را هرگز در کنار او نخواهند بود.
گزینه‌ای پرقدرت که با سکوت در سایه حرکت می‌کند
در همه این سال‌ها اما یک گزینه دیگر هم برای جانشینی علی خامنه‌ای وجود داشت؛ گزینه‌ای که در سایه و پشت پرده روز به روز بر قدرت و نقش او در مدیریت ایران اضافه شده و هیچ کس هم جرات تعرض به او را نداشته و ندارد؛ مجتبی خامنه‌ای، پسر دوم رهبر ایران. او در زمان روی کار آمدن پدرش، جوان ۲۰ سالهای بود و حالا که به ۵۱ سالگی رسیده، ۳۱ سال فرصت داشت تا در آرامش چم و خم کار سیاسی و بازی‌های پشت‌پرده بیت رهبری را یاد بگیرد. او در این مدت توانست به خوبی به سپاه پاسداران به عنوان مهم‌ترین و قدرتمندترین نهاد سیاسی-اقتصادی-امنیتی-نظامی در ایران نزدیک شده و فرماندهان ارشد آن را با خود همراه کند.
محمد محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبر ایران در جایی فاش کرده بود که «هم اکنون رهبری بخشی از مسئولیت‌های خودش را به مجتبی محول کرده است»
گزارش فایننشال تایمز
روزنامه فایننشیال تایمز در ژانویه ۲۰۲۰ درباره جانشین رهبر فعلی ایران نوشت: «پیچیدگی‌های داخلی و خارجی در خصوص جانشینی خامنه‌ای، کاملا مشهود است، لذا سیاست اعطای مجال گسترده به سپاه در این راستا قرار دارد که سپاه بتواند نقش محوری را در انتقال قدرت ایفا کند. به نظر بسیاری از تندروهای ایران جانشین خامنه‌ای باید رهبری پراگماتیک باشد تا توان ایستادگی در برابر آمریکا را داشته باشد.»
در ادامه گزارش این روزنامه به آینده سیاسی مجتبی خامنه‌ای پرداخته شده و آمده: «مجتبی درحال حاضر در قم مشغول دادن درس خارج بوده وهمین ویژگی از نگاه برخی از محافل او را از اهلیت علمی حوزوی برای این منصب برخوردار می‌سازد. به نظر این محافل، ذهنیت سیاسی، نظامی و اقتصادی مجتبی شباهت به پدرش داشته و روابط بسیار صمیمانه‌ای میان او و سپاه، شکل گرفته است.»
در روزهای گذشته هم در اقدامی که ناظران آن را زمینه‌چینی برای اعلام رسمی جانشین «سید علی خامنه‌ای» رهبر ایران توصیف کرده‌اند، تصاویری از مجتبی خامنه‌ای پسر رهبر ایران در تهران توزیع شد.
در تصویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، تصویری از مجتبی خامنه‌ای در کنار تصویر پدرش با پشت زمینه پرچم ایران ترکیب و شعار «لبیک یا خامنه‌ای» و «ما پیرو اهل بیت خامنه‌ای هستیم» در کنار آن درج شده است.
کبری خزعلی و توییتی که حذف شد
واکنش عبدالله مومنی به تحریم شدنش توسط آمریکا
