بی بی سی - سازندگان ترانه ضد دولتی "میهن و زندگی" با تغییر شعار قدیمی "یا میهن و یا مرگ" فیدل کاسترو خواسته خود را بیان کردهاند
شعار انقلابی " یا میهن یا مرگ!" فیدل کاسترو، رهبر سابق کوبا برای شش دهه پایههای ایدئولوژی نظام کمونیستی این جزیره که در برابر "امپریالیسم" آمریکا ایستاد را تشکیل میداد.
با این حال موزیک ویدیوی یک ترانه ضد دولتی با عنوان " میهن و زندگی" - که شعار معروف فیدل کاسترو در آن تغییر داده شده- طی تنها چند روز هم در کوبا و هم در سراسر جهان به طور گسترده در شبکههای اجتماعی منتشر شده و برخی از مقدسترین اصول گفتمان ایدئولوژیک دولت کوبا را به لرزه درآورده است.
این ترانه را گروهی از هنرمندان سرشناس کوبا ساختهاند که برخی از آنها در تبعید و برخی دیگر هنوز در کوبا هستند. هنرمندانی که میگویند با نظام تک حزبی کشور مخالفند.
اثر مشترک هنرمندان کوبایی از جمله یوتوئل رومرو، دسمر بوئنو، خنته د زونا و همینطور رپرهای معروف میکل اوسوربو و ال فانکی از روز ۱۷ فوریه بیش از ۱.۷ میلیون بار در یوتیوب دیده شده و هشتگ میهنوزندگی (PatriaYVida#) را هم به یکی از موضوعات داغ در میان کاربران توییتر تبدیل کرده است.
برخی جملات این ترانه از جمله "بیاید به جای یا میهن یا مرگ، میهن و زندگی را فریاد بزنیم! " و "مردم آزادی میخواهند، نه دکترینهای بیشتر" و انتشار گسترده آن در فضای مجازی، خشم رهبران دولت کمونیستی کوبا را برانگیخته است.
مقامات کوبا و رسانههای دولتی این کشور با بیانیهها، اظهارات رسانهای و حتی برگزاری رویدادهای مختلف برای ادای احترام به میراث فیدل کاسترو، سوسیالیسم و همینطور شعار سنتی"یا میهن یا مرگ" به این ترانه حمله کردهاند.
شدت این واکنشها از میزان حساسیت حاکمان کوبا و رسانههای تحت کنترل دولت نسبت به چالشها و حملات روز افزون علیه آنها در شبکههای اجتماعی حکایت دارد. فضایی که هر روز عده بیشتری از مردم کوبا از طریق تلفن همراه و اینترنت به آن دسترسی پیدا میکنند. این مساله تهدیدی مستقیم و فزاینده علیه نظارت یکپارچه حزب حاکم کمونیست کوبا بر گردش اطلاعات و روایت سیاسی در این کشور به حساب میآید.
خوزه میگل ویوانکو، رییس بخش آمریکای جنوبی در سازمان دیدبان حقوق بشر روز ۲۱ فوریه در توییتر خود نوشت: " این ترانه (میهن و زندگی) رژیم کوبا را به شدت عصبانی کرده است ". ویوانکو ویدئویی از این ترانه را به اشتراک گذاشت و از کاربران شبکههای اجتماعی خواست آن را منتشر کنند.
دولت "مزدوران تحت حمایت آمریکا" را محکوم میکند
حزب حاکم کمونیست کوبا به رهبری میگل دیاز- کانل، رییسجمهور این کشور و رسانههای تحت کنترل دولت به شدت به این ترانه حمله کردهاند. سرودی که به شکلی زیرکانه سوءاستفاده دولت از نمادهای انقلابی از جمله چه گوارا و خوسه مارتی، قهرمان استقلال کوبا را مورد انتقاد قرار داده است.
مسئولان دولت و تحلیلگران رسانههای حکومتی در کوبا این ترانه را هم مثل بیشتر انتقادهای عمومی علیه نظام تک حزبی کشور تلاشی دیگر از سوی "مزدوران تحت حمایت آمریکا " برای تضعیف نظام سوسیالیستی توصیف کردهاند.
دیاز- کانل، رییسجمهوری کوبا بعد از ظهر روز ۱۸ فوریه از شهروندان خواست در یک ساعت مشخص شعار "یا میهن یا مرگ" فیدل کاسترو را فریاد بزنند و سرود ملی کشور را بخوانند. او روز ۱۹ فوریه در حساب خود در توییتر نوشت: " #میهنیامرگ! هزاران نفر از ما دیشب این شعار را فریاد زدیم .... آنها (منتقدان حکومت) سعی داشتند شعار ما را از بین ببرند و #کوبا آن را در شبکههای اجتماعی به طور گسترده منتشر کرد."
آلپیدیو آلونسو گرائو، وزیر فرهنگ کوبا روز ۲۰ فوریه بیانیه اتحادیه ملی هنرمندان کوبا علیه این ترانه را به اشتراک گذاشت. بیانیهای که به شدت به این ویدئوی ضد کمونیستی تاخته و آن را "اقدام سودجویانه و انزجارآمیز گروهی کوچک از موسیقیدانان خودفروخته با هدف براندازی" توصیف کرده است.
در روزهای اخیر رسانههای دولتی کوبا با انتشار گزارشهای پیاپی و توصیف ترانه "میهن و زندگی" با عبارات تحقیرآمیز نظیر "هجویه ضدکوبایی"، " گواراچای (یک ژانر موسیقی کوبایی) مهمل و بیارزش" و " تحریک علیه روال انقلابی کشور " بر پیام دولت صحه گذاشتهاند.
یکی از خبرنگاران روزنامه گرانما، وابسته به حزب کمونیست کوبا، احتمالا با آگاهی از این که در بحبوحه همهگیری بیماری کووید-۱۹ شعار "یا میهن یا مرگ" چندان خوشبینانه به نظر نمیرسد، در مقالهای نوشت فیدل کاسترو در ۱۹۹۹ پیشنهاد تغییر شعار قدیمی خود به "میهن و زندگی" را مطرح کرده بود و به این ترتیب سازندگان ترانه ضد دولتی عملا به "دزدی ادبی" متهم شده اند.
جنگ در شبکههای اجتماعی
در این میان شبکههای اجتماعی به میدان جنگ دو گروهی تبدیل شد که با دو شعار - و هشتگ- مخالف یعنی "یا میهن و یا مرگ" و "میهن و زندگی" مقابل هم صف کشیدند.
برخی از کاربران مخالف دولت در توییتر تصمیم گرفتند به طور مستقیم به رییسجمهور دیاز-کانل پاسخ دهند.
حساب کاربری به نام لیبرتاد (Libertad) روز ۱۹ فوریه این پیام را به اشتراک گذاشت: "کوباییها یک بار دیگر میگویند: ما میهنمان را میخواهیم اما زندگی را هم میخواهیم. کشور ما به اندازه کافی مرگ و رنج به خود دیده ... مرگ بس است #میهنوزندگی. "
در همین راستا یک حساب کاربری دیگر به اسم موو-سانیسیدرو (Mov-Sanisidro) هم خطاب به رییسجمهور نوشت: "زندگی مردم با شعار نمیگذرد و ما دیگر مرگ نمیخواهیم بلکه خواهان زندگی هستیم. بنابراین میگوییم میهن و زندگی و مرگ دیگر بس است."
اما عده زیادی از کاربران طرفدار حکومت هم از شعار فیدل کاسترو حمایت کردند. از جمله ال مامبی اولگینرو ( El Mambi Holguinero) که روز ۱۹ فوریه نوشت: " صددرصد موافقم رییسجمهور دیاز-کانل، چون ما مردمی هستیم که به #یامهینیامرگ باور داریم و هیچ چیز نمیتواند آن را تغییر دهد."
علاوه بر این رسانههای کوبایی خارج از کشور و همینطور رسانههای مخالف حکومت در کوبا هم وارد این بحث شدند.
وبسایت "۱۴ونیم" روز ۱۸ فوریه در گزارش خود نوشت ویدئوی ترانه " میهن و زندگی" به "موفقیتی شگفتانگیز" دست یافته است. در این گزارش آمده بود: " رسانههای رسمی کوبا کارزاری به شدت عصبی علیه موزیک ویدئوی پربیننده 'میهن و زندگی' به راه انداختند. "
سایت خبری مستقل "ایدیان کوبا" هم روز ۲۱ فوریه از بازداشت کوتاه مدت عمر تورس سوسا، فعال سیاسی مخالف حکومت به دلیل نوشتن شعار "میهن و زندگی" روی دیوار خانهاش خبر داد. به گزارش این سایت خبری تورس مورد "بازجویی" قرار گرفته و "تهدید" شده است.