ایران وایر - پنتاگون روز پنجشنبه اعلام کرد به دستور جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، منطقه‌ای در شرق سوریه را که شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران از آن استفاده می‌کردند بمباران کرده است. این نخستین اقدام نظامی اعلام‌شده دولت بایدن به شمار می‌رود.
کی و کجا روی داد؟
به گفته پنتاگون، این عملیات هوایی حدود شش عصر پنجشنبه به وقت واشینگتن [یک بامداد جمعه به وقت سوریه] انجام شد. جان کربی، سخنگوی پنتاگون، در بیانیه‌ای اعلام کرد که در این عملیات شماری از تاسیسات یک منطقه مرزی سوریه که مورد استفاده برخی از گروه‌های مورد حمایت ایران «از جمله کتائب حزب‌الله و کتائب سیدالشهدا» بود تخریب شد. کربی تاکید کرد این حمله به تلافی راکت‌پراکنی‌های اخیر علیه مواضع آمریکایی‌ها در عراق انجام شد.
👈مطالب بیشتر در سایت ایران وایر
به نوشته سخنگوی پنتاگون، «این عملیات یک پیام بی‌ابهام ارسال می‌کند: پرزیدنت بایدن برای حفاظت از نیروهای آمریکا و ائتلاف دست روی دست نمی‌گذارد. همزمان، ما به شیوه‌ای حساب‌شده عمل کردیم با این هدف که در وضعیت کلی شرق سوریه و عراق تنش‌زدایی شود.»
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا نیز که روز پنجشنبه به کالیفرنیا رفته بود تا از یک ناو بازگشته از خلیج فارس بازدید کند، در سخنانی کوتاه گفت مطمئن است که در این عملیات اهداف درستی بمباران شده‌اند.
او ساعتی بعد در راه بازگشت به واشینگتن نیز در هواپیما به خبرنگاران گفت تحقیقات عراقی‌ها «در تعیین هدف نهایی برای ما بسیار مفید بود».
چه اطلاعات بیشتری در دست است؟
درباره تعداد تلفات این حمله آمار رسمی اعلام نشده است. یک مقام دولت آمریکا به سی‌ان‌ان گفت «چند نفری کشته شدند». با این حال دیدبان حقوق بشر سوریه می‌گوید در این حمله دست‌کم ۲۲ شبه‌نظامی مورد حمایت ایران کشته شدند و احتمالا تعداد کشته‌ها بیشتر است.
روزنامه نیویورک تایمز نیز درباره شدت حمله نوشت که در این «عملیات کوچک» هفت بمب پانصد پوندی روی این چند ساختمان واقع در مرز سوریه و عراق ریخته شد.
وبسایت امنیتی «آرورا اینتل» در توییتی نوشت همزمان با انتشار خبر حمله آمریکا به مواضع شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران، صدای سه انفجار در البوکمال «در مجاورت پایگاه امام علی» شنیده شده است.
این وبسایت امنیتی همچنین حدس زده است محلی که روز پنجشنبه بمباران شد، چندی پیش یعنی ۲۴ دی‌ماه نیز هدف حمله هوایی اسرائیل قرار گرفته بود.
با این حال وبسایت «صابرین» وابسته به شبه‌نظامیان شیعی، مدعی شده بمب‌ها روی ساختمانی خالی ریخته شده و در این حمله فقط یک نفر کشته شده است. بنابر گزارش‌ها، این وبسایت همچنین ادعا کرده شبه‌نظامیان توانسته بودند با استفاده از داده‌های راداری، پیش از حمله این محل را ترک کنند.
شبه‌نظامیان وابسته به ایران سال گذشته بر فعالیت‌های خود در شرق سوریه افزودند.
رسانه‌های آمریکایی گفته‌اند در محل بمباران‌شده تسلیحاتی نگهداری می‌شد که مورد استفاده گروه‌های شبه‌نظامی در هر دو سوی مرز سوریه و عراق بود.
به نوشته وال‌استریت ژورنال، ایران سال گذشته پس از کشته شدن قاسم سلیمانی ایران ۵۰ راکت حرارتی را از از فرودگاه دیرالزور سوریه به این منطقه منتقل کرد.
دلیل اعلام‌شده برای این حمله چه بود؟
سخنگوی پنتاگون و همچنین وزیر دفاع آمریکا تاکید کرده‌اند که عملیات روز پنجشنبه به تلافی راکت‌پراکنی‌های اخیر شبه‌نظامیان علیه مواضع آمریکاییان در عراق صورت گرفت.
شامگاه ۲۷ بهمن مناطقی در نزدیکی پایگاه نیروهای آمریکایی در اربیل عراق هدف ۲۴ راکت قرار گرفت. در جریان آن حمله یک پیمانکار فیلیپینی که طرف قرارداد آمریکا بود کشته شد و از بین زخمی‌ها نیز یک نفر دیگر بعدا در بیمارستان جان باخت.
مسئولیت این حمله را گروهی به نام «سرایا اولیاء الدم» برعهده گرفت؛ گروهی که یک سال از تاسیس آن می‌گذرد و گفته می‌شود ساخته جمهوری اسلامی است.
این حمله با محکومیت کشورهای مختلف روبه‌رو شد و از جمله وزیران خارجه چهار کشور اروپایی به همراه وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای مشترک آن را به شدت محکوم کردند.
با این حال سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، «شایعات مشکوک» درباره دست داشتن جمهوری اسلامی در این حملات را رد کرد.
آیا حمله پنجشنبه پیامی سیاسی دارد؟
ناظران و تحلیلگران سیاسی درباره حمله شامگاه پنجشنبه به چند نکته اشاره کرده‌اند: نخست اینکه حمله در سوریه انجام شد و نه در خاک عراق.
به نوشته رویترز، این انتخاب محل حمله به دولت عراق فرصت و فضای لازم را می‌دهد که به تحقیقاتش درباره حمله اربیل ادامه دهد.
شماری از ناظران نیز با اشاره به اینکه این اقدام بایدن بی‌تردید با استقبال جمهوری‌خواهان آمریکا روبه‌رو خواهد شد، این پرسش را پیش کشیدند که آیا چنین حمله‌ای به پیچیده‌تر کردن مذاکرات هسته‌ای با ایران منجر نخواهد شد.
در پاسخ به چنین پرسشی، برخی تحلیلگران به اظهارات بارها تکرارشده وزیر خارجه و دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی ارجاع داده‌اند که «گفت‌وگوهای هسته‌ای کاملا جدای از موضوعات منطقه‌ای است».
به هر روی، عملیات پنجشنبه در حالی صورت گرفت که دولت جدید آمریکا تمایل خود را برای احیای برجام پنهان نکرده اما گفته است به رایزنی با متحدانش برای پرداختن به موضوعاتی از قبیل فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی ادامه می‌دهد.
واکنش‌ها چه بود؟
روسیه نخستین کشوری بود که حمله پنجشنبه آمریکا را به شدت محکوم کرد. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، این اقدام آمریکا را نقض حاکمیت سوریه خواند و خواستار «احترام بی قید و شرط واشینگتن به حاکمیت سوریه» شد.
پس از این حمله، وزیران خارجه ایران و سوریه نیز با یکدیگر گفت‌وگو کردند اما جزییاتی از آن منتشر نشده است.
خبرگزاری دولتی سوریه گزارش داده فیصل مقداد، وزیر خارجه این کشور، با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی‌اش، تلفنی گفت‌وگو کرده است. «در مورد تحولات مختلف در اوضاع سوریه، ایران، منطقه و جهان صحبت کردند».
