شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز که به گفتۀ خامنه‌ای "اتاق فرمان علمی و فرهنگی کشور است"، همان راه را ادامه داد و کم‌کم به یک نهاد صرفاً بوروکراتیک تبدیل شد.

با اینحال، در جلسۀ اخیر، سعیدرضا عاملی، دبیر شورای انقلاب فرهنگی گفته است که سه سند موسوم به "نقشۀ جامع علمی کشور"، "سند تحول بنیادین آموزش ‌و پرورش" و "نقشۀ مهندسی فرهنگی کشور" باید الویت‌های شورا و اقدامات آیندۀ آن را تعیین کند و در عمل ساختار فرهنگ کشور را هدایت نماید. همۀ این سندها مجموعه‌ای دراز از کلی‌گویی‌ها پیرامون "تحول دانشگاه‌ها"، "گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه" و یا "استفاده از دستاوردها و تجارب مفید دانش بشری" است.

در عین حال شورای انقلاب فرهنگی دارای امکانات و اختیارات گسترده است. سعیدرضا عاملی با ارجاع به سخنان خامنه‌ای تأکید کرده که شورای انقلاب فرهنگی حتی "جایگاهی ورای مجلس و مجمع تشخیص مصلحت دارد و مصوبات آن در حکم قانون است"...

به عنوان مثال، انتصاب تمامی رؤسای دانشگاه‌های کشور باید با تصویب شورا عملی گردد. با اینهمه، شورا تاکنون نتوانسته جز نقش مانع و بازدارنده، ابتکارهای مثبتی از خود نشان دهد.

دیوان‌سالاری به سبک جمهوری اسلامی

تعدد مراکز تصمیم‌گیری، بی‌اعتنایی وزارت ارشاد یا وزارت اطلاعات نسبت به موجودیت این شورا و البته مخالفت عمیق اهل فرهنگ با آن، از جمله دلایلی است که شورای انقلاب فرهنگی را به نهادی بی‌هویت، بی‌اقتدار و دیوان‌سالار تبدیل کرده است.

ریاست این شورا به عهدۀ رئیس‌جمهوری است و رؤسای قوای مقننه و قضاییه (قالیباف و محسنی اژه‌ای) نیز در مقام نایب‌رئیس قرار دارند. شورا دارای اعضای حقیقی و حقوقی است، اما وظایف دقیق این اعضاء هیچگاه به درستی معلوم نشده است.

اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی توسط رهبری تعیین می‌شوند. شخصیت‌هایی چون غلامعلی حداد عادل، رضا داوری اردکانی، حسن رحیم‌پور ازغدی یا علی‌اکبر ولایتی از اعضای شناخته‌شدۀ شورا هستند. احمد جنتی هم از جمله اعضای افتخاری شورا است.

آخرین جلسۀ شورای عالی انقلاب فرهنگی در دولت روحانی، حدود دو ماه قبل، در تیرماه گذشته برگزار شده بود.

سالها قبل، محمدحسن بنیانیان که ریاست یکی از کمیسیون‌های متعدد شورا را بر عهده داشت، گفته بود که نقشۀ مهندسی کشور "مجموعه‌ای است برای راهنمایی مدیرانی که می‌خواهند کارکرد فرهنگی خودشان را بهبود ببخشند". به کلام دیگر، این سند هیچ ضمانت اجرایی و کاربردی ندارد.

حال، چنان که رئیسی گفته، نخستین کار شورای انقلاب فرهنگی اینست که ببیند به چه دلیل تصمیمات گذشته به مرحلۀ اجرا نرسیده است.