رویداد ۲۴
در غیاب آیت الله مصباح یزدی، شاگردان او، بار دیگر به میدان سیاست بازگشته‌اند. این بار دعوا نه بر سر نهاد‌های انتخاباتی، که بر سر برخی موقعیت‌های خاص است. از ریاست شورای سیاستگذاری ائمه جمعه پگرفته تا جایگاه خاص مرجعیت.
آتش اختلاف زمانی شعله‌ور شد که ۳۰ مهرماه آیت‌الله صافی گلپایگانی در دیدار با محمدباقر قالیباف به مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد و گفته بود «باید با همه کشورهای دنیا تعامل کرد.» پس از انتشار این اظهارنظر ابتدا سایت رجانیوز هم که تیم مدیریتی جدیدی در آن ساکن شده، شروع به حمله به این مرجع تقلید کرد. رفتاری که در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است؛ گرچه در دهه شصت درباره مراجعی مثل آیت الله شریعتمداری و آیت الله منتظری هم این مسیر طی شده بود.
بعد از سال ۸۸ هم برخی تندروها، تحرکاتی علیه بعضی مراجع مثل آیت الله شبیری زنجانی داشتند. شبیری زنجانی ارتباط خوبی با بعضی چهره‌های سیاسی اصلاح طلب داشت و بعضی زندانیان ۸۸ با او دیدار کرده بودند.
اصولگرایان تندرو که معتقد بودند در بحث مبارزه با فساد، باید مصداقی وارد کار شد، این بار تغییر موضع دادند و نوشتند که چرا آی الله صافی گلپایگانی از سیاست خارجی مورد نظر جبهه پایداری که توسط تیم علی باقری هدایت می‌شود، انتقاد کرده است.
آیت الله صافی گلپایگانی چه گفته بود؟
آیت الله صافی گلپایگانی در دیدار محمدباقر قالیباف با او گفته بود: «باید با تمام کشورهای دنیا با عزّت و اقتدار رابطه داشته باشیم و اینکه با بسیاری از کشورها قهر باشیم صحیح نیست و به ضرر مردم عزیزمان است. امروز یکی از راه‌های اصلاح امور این است که با حفظ منافع کشور و با عزت، با جهان در ارتباط باشیم که خیلی از مشکلات برطرف خواهد شد. گرانی برای مردم طاقت‌فرسا شده و تحمل آن برای مردم عزیزمان بسیار سخت و مشکل شده است.»
این سخنان مخصوصا آن قسمت که از تعامل با دنیا سخن گفته شده بود، برای مخالفان مذاکرات بسیار سخت آمده بود. حتی روزنامه کیهان با اینکه گزارش دیدار رئیس مجلس با مراجع تقلید را منتشر کرده، خبر دیدار آیت الله صافی گلپایگانی را سانسور کرد و هیچ اشاره‌ای به آن نداشت، اما سایت رجانیوز سانسور را کنار گذاشت و نقد تندی علیه آیت الله صافی گلپایگانی نوشت.
برخی نهاد‌های اصلاح طلب مثل مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم و مجمع ایثارگران، در دفاع از آیت الله صافی گلپایگانی و مرجعیت مستقل، بیانیه دادند. نظر اکثریت چهره‌های اصلاح‌طلب، همان بود که در بیانیه مجمع ایثارگران آمده بود «پوشیده نیست که عده‌ای دوست ندارند مراجع عظام تقلید، مواضعی خلاف آنچه در تریبون‌های رسمی کشور دنبال می‌شود، داشته باشند. این افراد یا در زمره دشمنانی هستند که می‌خواهند مرجعیت، بدنام شده و وابسته به قدرت و به نوعی شریک در تصمیمات اشتباه حکومت تلقی شوند تا همزمان بتوانند آن‌ها را تخریب کنند و یا جزو کسانی هستند که علاقه ندارند روند تخریبی اقداماتشان با مانع بزرگ و موثری همچون مخالفت مراجع مواجه شود.»
حمله رجانیوز به آیت الله صافی گلپایگانی
رجانیوز در واکنش به حمایت چهره‌های اصلاح طلب، با تیتر «مژدگانی که گربه عابد شد» نوشت «مرجعیت و دین برای غربگرا‌ها فقط یک ابزار است؛ نه دغدغه‌ای نسبت به دین دارند و نه حرمتی برای مرجعیت قائلند. همین غربگرا‌های اصلاح‌طلب در نوشته‌هایشان نظرات حضرت آیت الله صافی گلپایگانی درباره حجاب زن (احتیاط بر وجوب پوشش وجه و کفین) و موسیقی (حرمت مطلق موسیقی) را بدون اینکه از ایشان نامی ببرند بیان میکنند و نماد تفکر طالبانی و داعشی معرفی میکنند. اهانت واقعی به مرجعیت و توهین به آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، همین رفتار اصلاح طلبان در واکنش به نقد سخنان ایشان است. این اهانت به مرجعیت است که تلاش میکنند ماجرا به گونه‌ای روایت شود که ایشان را وارد بازی‌های بچه گانه سیاسی خود کنند تا تصویری مقابل دولت و حتی مقابل رهبر انقلاب از این مرجع عالیقدر شیعه به نمایش بگذارند.»
اصولگرایان البته به این اتفاقات واکنشی نداشتند تا روز جمعه که کم‌کم آن‌ها هم به میدان آمدند. سعیدی امام جمعه قم در خطبه‌های نمازجمعه این شهر هشدار داد «هرکسی قلم برندارد، خلاف ادب و نزاکت بنویسد. همه ما نُصح و خیرخواهی را سرلوحه کار خود قرار می‌دهیم، اما این غیر از این است که اهانت و جسارتی شود. حتی ممکن است انسان براثر حرکت ناشایستی که انجام می‌دهد، ولایت او قطع شود.»
همسویی جامعه روحانیت و مجمع محققین در حمایت از صافی گلپایگانی
جامعه روحانیت مبارز نیز در بیانیه خود نوشت «جامعه روحانیت مبارز، با حمایت از ساحت والای مرجعیت دینی و مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (دام عزّه)، همگان را به تدبر و تأمل در فرمایش این بزرگان و دوری از تنگ‌نظری، پیش‌داوری و قضاوت‌های نابخردانه دعوت می‌کند»
این اولین بار است که دو جریان اکثریت (جامعه روحانیت) و اقلیت (مجمع محققین) در یک مسئله همفکر و همسو هستند، اما گویا اعتباری ندارند تا مردم قم در حمایت آن‌ها به صحنه بیایند و افکار عمومی قم توسط حامیان مصباح مدیریت می‌شود.
وقتی اصولگرایان پای حمایت از این مرجع تقلید آمدند، ادبیات رجانیوز هم عوض شد و نوشت «چند سالی است که در جمهوری اسلامی شغل شریفی برای برخی‌ها تعریف شده با عنوان «وسط‌کاری»، این‌ها ظهور کرده‌اند تا در دورانی که دیگران به افراط و تندروی متهم می‌شوند، بدو بدو بیایند، وسط را بگیرند و جایزه عقلانیت و انصاف را ببرند.»
رجانیوز البته کنایه‌ای هم به زاکانی زد که مشخحص شود محل اختلاف، نه بر سر آیت الله صافی گلپایگانی که از کنار گذاشتن جبهه پایداری در ائتلاف اصولگرایان است: «بر این کشور زمانه‌ای گذشته که اعضای خانواده وسط‌کار‌ها با حکم رسمی آنان سر کار بوده‌اند و هر نقد و مخالفتی با توجیه شرایط حساس کنونی خفه شده است. اما این سال‌ها افراطی‌ها هزینه داده‌اند، دادگاه و زندان رفته‌اند و حالا بلوغ‌شان به حدی رسیده که خودشان حکم مشاوره داماد شهردار را محکوم و لغو میکنند. این برای افراطی‌ها شیرین است، اما وسط‌کار درکی از این حلاوت ندارد. وسط‌کار همیشه به میانگین‌گیری خوش است و تنها از همان لذت می‌برد.»
پس از انتقادات به صافی گلپایگانی، آیت الله علوی بروجردی نیز در حمایت از او برخاست و اعلام کرد که «اگر مرجعیت را بکوبیم، خودمان کوبیده می‌شویم. اگر مرجعیت را بکوبیم و مردم مرجعیت شیعه را پناه خودشان نبینند، آن‌وقت آن افکار منحرف از بیرون، پناه مردم می‌شود. مردم به آن‌ها پناه می‌برند. نباید مرجعیت را تضعیف کنیم، آن هم چنین شخصیتی که امتحان خودش را پس داده است، آن هم در یک قرن زندگی در این مسیر و در دوران طلبگی‌اش، در دورانی که در نظام سِمت داشته و در دورانی که در حوزه سمت مرجعیت داشته. ایشان جز آنچه وظیفه تشخیص داده، سخنی نگفته است. دلیل ندارد که ما اینطور عکس‌العمل نشان بدهیم. ما باید از مرجعیت تجلیل کنیم، باید گوش‌به‌فرمان مرجعیت شیعه باشیم، به‌خصوص شأن این مرجع بزرگ که عرض کردم شیخ‌المراجع است.»
رجانیوز به این سخنان نیز واکنش نشان داد و در مطلبی که در تیتر آن علوی بروجردی آیت الله خطاب نشده بود، نوشت «آقای علوی بروجردی؛ اینجا جمهوری اسلامی است نه اروپای قرون وسطی» در این مطلب آمده است: «آقای علوی بروجردی؛ مساله همین است که برخی حضرات علما و مراجع معظم تقلید غیر از زمانی که کسی به دیدارشان نرفته، سخنی برای مردم ندارند. چرا در سال‌های طولانی که پایه‌های استقلال نظام با اقدامات دولت روحانی به لرزه درآمده بود کسی به یاد مردم نبود؟ در آبان ۹۸ و سیل و زلزله چرا کسی به یاد مردم نبود؟ زمان تاراج اموال بیت‌المال توسط نزدیکان دولت روحانی و فروش کشور چرا کسی به یاد مردم نبود؟»
آیت الله رضا استادی نیز از جمله افرادی بود که به این ماجرا واکنش نشان داد. او گفته بود: «آیت الله العظمی صافی گلپایگانی غیرت دینی‌ش زبان‌زد همه است هر کجا لازم باشد صحبت می‌کند.شنیدم کسی دانسته یا ندانسته به ایشان اهانت و جسارت کرده است؛ این ناشکری‌ها اثر بد دارد باید به تمام عزیزان از جمله امام، مقام معظم رهبری و همه‌ی مراجع احترام می‌گذارند، احترام بگذاریم زیرا حق دارند، این‌ها پدر امت هستند. من نمی‌دانم و این آقا را نمی‌شناسم که چطور باعث شده در سایه انتقاد اینطور صحبت کند و کسی جلوی او را نگرفته است؟! او می‌تواند به مرجع تقلید بگوید من به این حرف شما انتقاد دارم و توضیح بدهید؛ اما نباید زیر سایه انتقاد بی‌ادبی کند و چیزهایی بگوید که فکر می کنم اگر بعدا خودش بخواند پشیمان شود.»
اصولگرایان تازه‌نفس حالا علاوه بر صافی گلپایگانی، هرکسی که از او نیز حمایت کند را از تیغ نقد می‌گذرانند؛ تفاوتی نمی‌کند آن فرد علوی بروجردی مرجع شیعه باشد یا فرد دیگر. حالا مراجع شیعه همچون آیت الله صافی گلپایگانی با بیش از یک قرن تجربه، مقابل جوانان نسل جدیدی قرار گرفته که جز قبیله خود، به هیچ مصلحت دیگری فکر نمی‌کنند و البته دیگر از موج‌های حمایت مردمی و حوزوی از مراجع هم خبری نیست.
