فیگارو روزنامۀ صبح پاریس در شمارۀ امروز خود چهارشنبه نهم اکتبر مطلبی منتشر کرده تحت عنوان "آیا رژیم ملاهای ایران از جنگ با اسرائیل جان سالم به در خواهد برد؟" و برای پاسخ به این پرسش نظر دو کارشناس و پژوهشگر فرانسوی مسائل ایران، برنار هورکد و کلمان ترم، را جویا شده است
ناصر اعتمادی - رادیو بین المللی فرانسه
فیگارو نوشته است که با پرتاب بیش از ۱٨٠ موشک به روی اسرائیل در سوم اکتبر گذشته، رژیم اسلامی ایران وارد جنگ منطقه‌ای شد که در هفتم اکتبر ٢٠٢۳ با حملۀ خونین حماس به اسرائیل آغاز شد. به نوشتۀ فیگارو، با حملۀ اخیر موشکی تهران، دورۀ جنگ نیابتی جمهوری اسلامی ایران علیه اسرائیل به کمک آنچه تهران "محور مقاومت" می‌نامد، خاتمه یافت.
فیگارو می‌افزاید : کلیه نیروهای نیابتی ایران از حماس تا حزب‌الله، حوثی‌ها و شبه نظامیان شیعه عراق وارد کارزار نظامی علیه اسرائیل پس از هفتم اکتبر سال گذشته شدند، اما، اسرائیل توانست یکی پس از دیگری بنیه نظامی آنها را شدیداً کاهش دهد و غزه را نیز به تلی از آوار تبدیل کند. به نوشتۀ فیگارو دو موفقیت چشم‌گیر نظامی و اطلاعاتی دیگر، یعنی قتل اسماعیل هنیه در تهران در ۳۱ ژوئیه گذشته و همچنین قتل رهبر حزب‌الله، حسن نصرالله، برتری نظامی اسرائیل بر نیروهای نیابتی تهران را تکمیل کردند.
فیگارو سپس با اشاره به سخنرانی اخیر علی خامنه‌ای در نماز جمعه تهران و تفسیر اظهارات او نظر برنار هورکد کارشناس قدیمی مسائل ایران در فرانسه را جویا شده که گفته است : اظهارات علی خامنه‌ای، "ژ.س." به دست، نوعی نمایش نظامی برای راضی کردن جناح تندروی جمهوری اسلامی بود. هورکد گفته است که خامنه‌ای برای حفظ آبرو باید کاری می‌کرد، زیرا برای جمهوری اسلامی حسن نصرالله چهره‌ای اساسی و حزب‌الله در اصل آرم و نشان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود. حزب‌الله به گفتۀ هورکد شبیه تفنگی است که به روی اسرائیل نشانه رفته باشد.
👈مطالب بیشتر در سایت رادیو بین المللی فرانسه
برنار هورکد معتقد است که رژیم ایران می‌خواهد به هر قیمتی از درگیری نظامی پرهیز کند، زیرا وقوع جنگ حکومت ایران را در مقابل برتری نظامی اسرائیل قرار می دهد که خودبخود از حمایت ایالات متحد آمریکا نیز برخوردار خواهد بود. پژوهشگر فرانسوی معتقد است که جمهوری اسلامی در پی توافق با آمریکاست و اثبات مدعای او سخنرانی مسعود پزشکیان در سازمان ملل است.
با این حال و بر خلاف این اظهارات، کلمان ترم، پژوهشگر دیگر فرانسوی به فیگارو گفته است که مسئلۀ اسرائیل همواره عنصر مرکزی سیاست جمهوری اسلامی ایران بوده است. او معتقد است که کمترین عقب‌نشینی از جانب رهبر جمهوری اسلامی ایران و اطرافیان وی قابل تصور نیست. کلمان ترم همچنین کمترین نشانه‌ای حاکی از تمایل جمهوری اسلامی برای گفتگو با آمریکا مشاهده نمی‌کند. او معتقد است که هر گشایش سیاسی در ایران دربرگیرندۀ خطر فروپاشی نظام اسلامی در ایران است و ملاهای حاکم بر این کشور خوب از این امر آگاه هستند.
در ادامه برنار هورکد به فیگارو گفته است که روی کار آمدن مسعود پزشکیان تلاشی است برای نجات جمهوری اسلامی و جلوگیری از فروپاشی آن. پژوهشگر فرانسوی معتقد است که گذار به یک نظام بازتر در ایران ضروری است و جناح افراطی حکومت اسلامی ناتوان از انجام این مهم بوده است. به گفتۀ هورکد، چهل و پنج سال پس از انقلاب اسلامی رژیم مذهبی ایران به پایان خط رسیده و معلوم نیست حتا جانشین احتمالی علی خامنه‌ای رهبر انقلاب معرفی شود. برنار هورکد گفته است که با مرگ خامنه‌ای مقام رهبری نیز در ایران پایان خواهد یافت.
هورکد ایران امروز را با اتحاد شوروی سابق در سال‌های منتهی به فروپاشی آن مقایسه کرده و گفته است که نظام شوروی سابق از درون فروپاشید. گورباچف عضو نظامی بود که می‌خواست آن را با گشایش‌هایی نجات بدهد. همین اتفاق به گفتۀ برنار هورکد در تهران رخ خواهد داد.
پژوهشگر دیگر فرانسوی، کلمان ترم، با این نظر کاملاً مخالف است و هرگونه مقایسه میان حکومت اسلامی ایران و شوروی سابق را خیالپردازی می داند. او معتقد است که هیچکس در درون نظام اسلامی قصد اصلاح عمیق آن را ندارد و اختلافات میان ملاها در چارچوب ایدئولوژی دینی محدود می‌مانند که البته هیچکدام شان نمی‌خواهند زیر سئوال ببرند.
کلمان ترم در ادامه تأکید می‌کند که رژیم اسلامی برای جلوگیری از هر گونه "انحراف" از ایدئولوژی رسمی قدرت دائماً در درون خود دست به تصفیه‌های انقلابی زده است. به گمان کلمان ترم، بن بست سیاسی رژیم ملاها شامل بن بست اقتصادی کشور نیز می شود. او گفته است که رژیم اسلامی در حیطۀ اقتصاد نیز ناتوان از انجام هر نوع گشایشی است، زیرا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در اصل یک تراست بزرگ اقتصادی است هیچ نفعی در انجام گشایش اقتصادی نمی بیند. بالعکس، به گفتۀ پژوهشگر فرانسوی، پاسدارها از وجود تحریم‌ها نفع می برند و ثروتمند می‌شوند و مایل نیستند با سرمایه‌گذاران خارجی رقابت کنند.
با این حال، دو پژوهشگر فرانسوی در خصوص یک موضوع با یکدیگر موافقند. آنان می‌گویند هر فراخوانی برای تغییر از خارج نظیر پیام اخیر بنیامین نتانیاهو نتیجۀ عکس می‌دهد، زیرا به گمان آنان ایرانیان دخالت خارجی در امور خود را نمی پسندند.
