جنگ ایران و اسراییل یک‌بار دیگر گفت‌وگو‌ها بر سر سیاست و رام‌یاری را در ایران و در میان ایرانیان اندیشمند برجسته کرده است؛ گفت‌وگو‌هایی که اگر از گفت‌وگوها ی خودمانی و خانه‌‌گی فراتر رود و به گفتمان‌ها ی جهانی بپیوندد، این جنگ به هرجا که برسد شاید بتواند دریافت ما را از سیاست و رام‌یاری دگرگون و پالوده کند.

در گفتمان‌ها ی خودمانی گروهی گرفتار گفتمان حق‌وناحق (حق‌داشتن) هستند و ناچار حتا اگر برانداز باشند، سرانجام به دام جمهوری اسلامی می‌افتند و از زبانی همانند در نقد اسراییل و نکوهش رفتار آن بهره می‌برند! آن‌ها تنها به این نکته چشم‌دارند که رفتار اسراییل بیرون از چهارچوب هم‌سویی‌ها ی جهانی و میان‌کشوری است. این گروه چندان هم بی‌پایه سخن نمی‌گویند؛ هرچند در خطایی آشکار غلتیده‌اند! چه، داور و داوری بر حق‌وحقوق در این گفتمان جهانی به نهادی سپرده‌شده است که کشورهایی همانند آمریکا در آن از حقوقی ویژه برخوردارند؛ و می‌توانند همه ی حساب‌وکتاب‌ها ی حقوقی را از روی میز بردارند.

اگر کسانی بخواهند این دژگویی را ادامه دهند و در واسنجی این حق‌ها ی ویژه به آن‌‌جا برسند که پا ی یک حق دیگر را به‌میان بکشند، آشکارا گرفتار نادانی ی چندلایه‌اند؛ و در بنیادها دریافت مناسب و درخوری از حق‌وحقوق و امکان‌ها و ناامکان‌ها ی آن ندارند. حقوق در این گفتمان خودپا و خودبسنده نیست؛ و نمی‌تواند باشد. حق در معنا ی (حق‌داشتن) برآمد ریختی از هم‌سویی، هم‌پویی و هم‌رایی است. برآمدکار اگر گفتمانی بخواهد آن متن‌ها و هم‌رایی‌ها را بچالد، در بنیادها از گفتمان حق‌داشتن درآمده است.

و بیش‌تر در گفتمان حق‌داشتن هر برداشت، انگاره و نگرمانی از حق، برآمد و ایستاده روی پا ی دریافت و‌ نگرمانی از قدرت است؛ قدرتی که باید کاربست حق را آماج خود قرار دهد. به زبان دیگر هر نگرمانی از حق‌داشتن خود فرزند و نورزاد نگرمانی از قدرت است.

در برابر این گفتمان دم‌بریده گروهی به جا ی حق‌داشتن به حق در معنا ی درست‌ونادرست (حق‌بودن) چسبیده‌اند و لابد ناخواسته از جهان نوین و ارزش‌ها و یابش‌ها ی آن چشم‌پوشیده‌اند. چه، جهان نوین پس از نوینش از گفتمان درست‌ونادرست که ستون‌فقرات جهان افلاتونی بود و گردانش و رایانش آن را در دست پرتوان یک دیگری ی بزرگ می‌گذاشت، بیرون آمده است. پس‌از نوینش دیگری ی بزرگ همه‌چیزدان و همه‌چیزتوان مرده است و قرار است آدمیان جا ی آن و روی پاها ی خود ب‌ایستند. این گفتمان بسیار تنگ و تخته‌بند پسند و هم‌رایی ی کسانی شده است که در آن گفتمان می‌زیند. و لابد بیرون از آن چهارچوب راست‌وناراست در بنیادها بی‌معنا می‌شود. یعنی گفتمان راست‌وناراست (حق‌بودن) هم گفتمانی خودپا و خودبسنده نیست. گفتمان حق‌بودن‌ اگر آلوده به بنیادگرایی و مطلق‌اندیشی شود به راست‌کیشی و بدخیمی می‌انجامد و اگر هرزاندیشانه پی‌گرفته شود، چیزی از راست‌ودرست نمی‌ماند که جایی برای چانه‌‌زدن بگذارد.