کیهان لندن - اگرچه اعلام آتشبس میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، آرامشی نسبی و موقت در پی داشت، اما شماری از کارشناسان میگویند انفجارهای زنجیرهای در شهرهای مختلف ایران که حکومت ادعا میکند «نشت گاز» است، نشان میدهد که موساد همچنان در ایران فعال است.
وبسایت «وای نت» روز جمعه ۲۷ تیرماه ۱۴۰۴ به نقل از یک کارشناس امنیتی نوشت که رشته انفجارهای متداوم در ایران برخلاف ادعای مقامات تهران «نقص فنی مرتبط با گاز» نیست.
در این گزارش آمده آتشبس شکنندهای که جنگ آشکار بین جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل را متوقف کرده، نتوانسته ثبات واقعی به همراه آورد. پس از اعلام آتشبس، مجموعهای از انفجارهای مرموز در داخل ایران رخ داده، در حالی که درگیریهای تازهای در مرز شمالی اسرائیل شعلهور شدهاند که نشانهای از ادامه ناآرامیها در منطقه است.
در این گزارش با اشاره به انفجارهایی در پردیسان قم، تهران، کرج و دیگر شهرها، آمده هرچند مسئولان در تهران میگویند این انفجارها ناشی از ترکیدن لوله گاز است اما تردیدهای مردم در حال افزایش است.
نیما بهلی تحلیلگر سیاسی ایرانی میگوید: «اینها نقصهای فنی نیستند. یک الگو وجود دارد. این انفجارهای پی در پی و سکوت بیش از حد حکومت نمیتواند تصادفی باشد.»
بهلی به یک عامل کمتر مورد توجه اشاره میکند که «نقش کارگران مهاجر افغان در ایران است.» او میگوید، «پس از جنگ ۱۲ روزه در ماه ژوئن، ایران هزاران افغان فاقد مدارک را که در بخشهای ساخت و ساز، زیرساخت و حتی مراکز لجستیک حساس کار میکردند، اخراج کرد.» به گفته بهلی، این اخراج ناگهانی اکنون ممکن است واکنشهای غیرمنتظره به همراه داشته باشد.
او توضیح میدهد: «این کارگران دسترسی داشتند. محلها، سیستمها و نقاط کور را میشناختند. اکنون روایتهایی در برخی محافل شکل گرفته که آنچه میبینیم نوعی خرابکاری تلافیجویانه از سوی عوامل داخلی است.»
به گفته بهلی، در درگیریهای قبلی، رژیم جامعه افغانها را به عنوان ستون پنجم اسرائیل مظنون میدانست. اما او تأکید میکند که اینبار انگیزه متفاوت به نظر میرسد: «اتفاقاتی که اکنون در حال وقوع است بیشتر به انتقام شبیه است تا همکاری با اطلاعات خارجی. این افراد با خشونت اخراج شده، از حقوق خود محروم شده و تحقیر شدهاند. اگر پشت این حوادث باشند، اقداماتشان نشاندهنده خشم نسبت به جمهوری اسلامی است، نه هماهنگی با اسرائیل.»
دکتر حی ایتان کوهن یاناروچاک پژوهشگر مرکز موشه دایان برای مطالعات خاورمیانه و آفریقا و مؤسسه اورشلیم برای استراتژی و امنیت، احتمال دیگری را رد نمیکند: اینکه عملیاتهای موساد همچنان در ایران فعالاند.
او میگوید: «دقت برخی از این حملات- اینکه مکانهای خاص و حساسی را هدف قرار دادهاند- به امضای عملیاتی موساد شباهت دارد. موساد در جریان درگیری اخیر عملکرد موفقی داشت، و به نظر من تمام تواناییهای اطلاعاتی اسرائیل افشا نشدهاند. بسیار محتمل است که اسرائیل همچنان امکاناتی در داخل ایران داشته باشد.»
یاناروچاک توضیح میدهد که این عملیاتها، در صورت ادامه، بخشی از دکترین دیرینه اطلاعاتی اسرائیل هستند. او میگوید: «اسرائیل تنها به قدرت هوایی تکیه نمیکند. عملیاتهای زمینی- هدفمند، بیصدا، جراحیگونه- اغلب در شکل دادن رفتار دشمن بیشتر مؤثرند، بدون آنکه درگیر آغاز جنگی گستردهتر شد.»
او همچنین اشاره میکند که ادامه فعالیتهای پنهانی ممکن است با تهدید مداوم حوثیها نیز مرتبط باشد، کسانی که با وجود آتشبس گستردهتر، همچنان به شلیک موشک به سوی اسرائیل ادامه دادهاند.
او افزود: «اسرائیل در حال آموختن از این تهدیدات جدید است. واقعیت این است که بازیگران نامتقارن مانند حوثیها معادلات امنیتی را تغییر دادهاند. اکنون اطلاعات و بازدارندگی غیرمتعارف از همیشه حیاتیتر شدهاند.»
در ادامه گزارش «وای نت» آمده است، در کنار وقوع انفجارهای بیتوضیح، جمهوری اسلامی ایران آشکارا در حال تجدید قواست. سامانههای موشکی زمین به هوای ساخت چین اخیراً وارد ایران شدهاند و مذاکرات تسلیحاتی با کره شمالی نیز در جریان است. اگرچه گمانهزنیهایی در مورد ارسال سلاح از روسیه مطرح شده، اما تا کنون هیچ موردی تأیید نشده است.
ایران و روسیه در اوایل سال ۲۰۲۴ یک معاهده مشارکت جامع استراتژیک امضا کردند. تحلیلگران میگویند با اینکه همکاریهای استراتژیک در حال تعمیق است، اما تعهدات نظامی روسیه در مناطق دیگر و ملاحظات دیپلماتیک ممکن است انتقال تجهیزات را به تأخیر انداخته باشد.
رژیم ایران همچنین موشک بالستیک میانبرد «قاسم بصیر» را رونمایی کرده که نشانهای از عزم تهران برای ارتقاء توان تهاجمی خود، با وجود تحریمها، محسوب میشود.
با این حال، برخی کارشناسان در کنار این ژستهای نظامی، نشانههایی از خویشتنداری میبینند. یاناروچاک میگوید: «جمهوری اسلامی در جنگ ۱۲ روزه تحقیر شد، اما میداند که دور دوم درگیری میتواند خودکشی باشد. حملات هوایی اسرائیل برتری هوایی و اطلاعاتی این کشور را به وضوح نشان داد. رهبران رژیم ایران میدانند که یک تقابل مستقیم دیگر میتواند زیرساختها، اقتصاد و نفوذ بینالمللیشان را نابود کند.»