سپاه پاسداران سهام شرکت مخابرات را می‌خرد، دويچه وله

يک روزنامه‌ی چاپ ايران خبر داده است که سپاه پاسداران ايران بزودی ۵۱ درصد سهام شرکت مخابرات ايران را خريداری می‌کند. اين روزنامه از اين واگذاری به عنوان "بزرگ‌ترين معامله تاريخ بورس کشور" ياد کرده است.

روزنامه‌ی "تهران امروز" در شماره‌ی روز چهارشنبه، ۴ شهريور، خبر داد، احتمال خريد سهام شرکت مخابرات از سوی "بنياد تعاون سپاه" جدی شده است. سهام شرکت مخابرات ايران روز ۱۸ شهريور در بورس تهران عرضه خواهد شد و بنابر گزارش "تهران امروز"، خريدار سهام عمده‌ی آن نيز از هم‌اکنون تقريبا مشخص شده است.

به نوشته‌ی "تهران امروز"، براساس پروانه‌ای که برای ورود شرکت مخابرات به بورس تنظيم شده، همه‌ی بخش‌های زير پوشش شرکت از جمله، تلفن ثابت، تلفن همراه، ارتباطات ديتا و زيرساخت‌های آن، به‌طور يک‌جا از انحصار بخش دولتی خارج شده و به بخش خصوصی منتقل می‌گردد.

در ميان فهرست خريداران شرکت مخابرات، "بنياد تعاون سپاه"، "شرکت سرمايه‌گذاری مهر اقتصاد ايرانيان" و "شرکت سرمايه‌گذاری تامين اجتماعی (شستا)" ديده می‌شوند، اما براساس گزارش "تهران امروز"، از همين حالا قطعی‌ست که خريدار اصلی سهام مخابرات "بنياد تعاون سپاه"، وابسته به سپاه پاسداران ايران است. اگر اين معامله صورت گيرد، سپاه مالک ۵۱ درصد سهام شرکت مخابرات خواهد بود.

"شرکت سرمايه‌گذاری مهر اقتصاد ايرانيان" که نامش در فهرست خريداران آمده، متعلق به "موسسه مالی و اعتباری مهر" است که در اختيار بسيج سپاه پاسداران است. اين شرکتِ وابسته به بسيج، در حال حاضر فعال‌ترين شرکت در بازار بورس است.

خصوصی‌سازی خصوصی

عرضه‌ی سهام شرکت مخابرات ايران در چارچوب اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی صورت می‌گيرد که بر اساس آن شماری از شرکت‌های تحت کنترل دولت به بخش‌ خصوصی واگذار می‌شوند. اما اين تنها صورت مسئله است. به نوشته روزنامه‌ی "تهران امروز"، با وجود گذشت ۴ سال از ابلاغ سياست‌های کلی اجرای اصل ۴۴، اگر سهام شرکتی هم واگذار شده، اين واگذاری به نحوی بوده که اين شرکت‌ها در نهايت در اختيار همفکران دولت قرار گيرند. به‌عنوان مثال می‌توان به واگذاری سهام شرکت صدرا (شرکت صنايع دريايی ايران) به "قرارگاه خاتم" و "شرکت توسعه سرمايه‌گذاری" اشاره کرد که هر دوی اين شرکت‌ها وابسته به سپاه پاسداران هستند.

بنابر گزارش روزنامه‌ی "تهران امروز"، با نگاهی گذرا به شکل واگذاری‌های صورت گرفته طی سال‌های گذشته، احتمال واگذاری سهام مخابرات به شرکت‌های وابسته به دولت قطعی به‌نظر می‌رسد. اين روزنامه به نقل از منابع آگاه نوشته است که برگزاری مزايده در بورس برای مخابرات غيرواقعی است و از هم‌اکنون سهامدار مخابرات کاملا مشخص است و شرکتی جز بنياد تعاون سپاه نخواهد بود.

"بنياد تعاون سپاه" در سال ۱۳۶۷ تاسيس شد و اکبر غمخوار و محسن رفيق‌دوست از مهم‌ترين مديران اين بنياد در دهه ۷۰ بودند. موسسه صندوق پس‌انداز و قرض‌الحسنه انصارالمجاهدين (موسسه مالی اعتباری انصار) نيز وابسته به اين بنياد است.

به نوشته تهران امروز، "بنياد تعاون سپاه" هم‌اکنون ۴۵ درصد سهام گروه بهمن، چهار درصد سهام گروه سايپا و ۲۵ درصد سهام پتروشيمی کرمانشاه را در اختيار دارد. همچنين اين بنياد در بورس بسيار فعال بوده و سهام برخی شرکت‌های بورسی چون شرکت "باما" را خريداری کرده است. از جمله شرکت‌های معروفی که صد‌در‌صد سهام آنها متعلق به بنياد تعاون سپاه است می‌توان به شرکت "کشت و صنعت شاداب خراسان"، شرکت "خدمات هوايی پارس" و صنايع غذايی "مائده" اشاره کرد.

انتقال مخابرات از دولت به سپاه

روزنامه تهران امروز در ادامه‌ی گزارش خود نوشته است، «در صورت درست‌بودن و قطعی‌بودن خريد سهام شرکت مخابرات توسط يکی از شرکت‌های زيرمجموعه سپاه، می‌توان گفت که دولت مخابرات را به‌عنوان يک بخش حياتی به همراه‌ترين نهاد نزديک به خود واگذار می‌کند. چنان‌چه اهميت در دست‌داشتن مخابرات برای دولت طی ماه‌های گذشته کاملا مشخص شد و بر اين اساس نمی‌توان خوش‌بين بود که دولتی‌ها به اين راحتی يکی از مهم‌ترين شرکت‌های زيرنظر خود را به بخش خصوصی غيروابسته به دولت واگذار کنند.»

شرکت مخابرات ايران در سال ۱۳۵۰ با سرمايه‌ای بالغ بر پنج ميليارد ريال تاسيس شد. به نوشته‌ی تهران امروز، در حال حاضر ميزان سرمايه اين شرکت برای واگذاری در بورس، به بيش از سه‌و‌نيم ميليارد دلار رسيده است. بيش از ۴۷ هزار نفر در اين شرکت و زيرمجموعه‌های آن شاغل هستند.

نقطه‌ی عطف در فعاليت‌های اقتصادی سپاه

مهدی کروبی زمانی که رئيس مجلس ششم بود اعلام کرد، سپاه پاسداران ۶۰ اسکله غيرمجاز در جنوب کشور ايجاد کرده است. همان زمان علی قنبری نماينده مجلس ششم نيز به صراحت گفت: «متاسفانه يک‌سوم واردات کشور از طريق بازارهای غيرقانونی، اقتصاد زيرزمينی و اسکله‌های غيرمجاز صورت می‌گيرد.»

در نخستين سال رياست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، مجموعه‌ای از پروژه‌های مرتبط با ميدان گازی پارس جنوبی، بدون مناقصه، به قرارگاه خاتم‌، وابسته به سپاه واگذار شد که ارزش آنها حدود ۷ ميليارد دلار تخمين زده می‌شود.

روزنامه‌ی "اعتماد ملی" در شماره ۱۲ مرداد ۱۳۸۷ خود نوشت، حضور سپاه در فعاليت‌های اقتصادی در ماه‌های اخير به نقطه‌ی عطف کم‌سابقه‌ای رسيده است. به نوشته‌ی اين روزنامه، ناظران بورس تهران هر روز شاهد جابه‌جايی حجم قابل توجهی از سهام از سوی فعالان حقوقی زير مجموعه سپاه پاسداران هستند.

بنابراين گزارش، فعال‌ترين شرکت‌های وابسته به سپاه در بورس تهران "مهر اقتصاد ايرانيان" است. خريد سهام شرکت‌های "تايدواتر"، "گروه خودروسازی بهمن"، "آذراب"، "توسعه معادن روی" و "تراکتورسازی تبريز" از معاملات پرحاشيه در ماه‌های اخير در بورس بوده است.