انتخاب رياست فرهنگستان‌ها به رئيس دولت واگذار شد، گزارشی از حاشيه‌های مجمع عمومی فرهنگستان هنر به رياست مهندس موسوی، حيات نو

شايد آنانی که در ايام انتخابات با اين شعار محوری مهندس موسوی مبنی بر «دولت فرهنگی و فرهنگ غير دولتی » چندان ارتباط معناداری برقرار نکرده بودند،اين روزها با تمام وجود اين شعار را درک کرده اند؛روزهايی که دولت حتی به نهادهای مادر فرهنگی چون فرهنگستان هنر نيز رحم نمی‌کند و در صدد است تا ماهيت انتخابی آن را هم قلب نموده و آن را به نهادی انتصابی بدل نمايد.فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ايران در نخستين سال رياست جمهوری سيد محمد خاتمی با اهدافی مانند سياستگذاری در زمينه ارتباط جوامع هنری داخلی باجهان ،سياستگذاری جهت گسترش نقد هنری و مباحث زيباشناختی، تعيين شاخص‌های توسعه هنر، ارزيابی سالانه شاخص‌های هنری در کشور، بررسی کاستی‌های نظام آموزشی کشور در زمينه هنر و پيشنهاد به مراجع ذی ربط، مطالعه ارتباط بين رشته‌ای پژوهش در زمينه هنر و ساير علوم وحمايت از تأليف و ترجمه منابع هنری تشکيل شد و تا به امروز توانسته است گام‌های بلندی را در جهت بسط هنر‌های بومی و جهانی و کاناليزه کردن پژوهش‌های تخصصی در اين حوزه بردارد.اين روند ادامه داشت تا انتخابات پرحاشيه رياست جمهوری برگزار شد و ميرحسين موسوی مواضعی را در حوادث پس از انتخابات ايراد کرد که چندان به مذاق برخی خوش نيامد و هم اينان درصدد برآمدند تا فرهنگستانی که تمام زندگی و آمال ميرحسين بود را به نحوی از چتر مديريتی وی خارج کرده و انتخاب رياست آن را به رييس دولت واگذار نمايند.اينگونه شد که در روزهای گذشته اهالی فرهنگ و هنر با خبری مواجه شدند که بسيار کوتاه بود:

«اساسنامه فرهنگستان‌ها اصلاح شد».طبق اين اصلاحيه که البته تمام فرهنگستان‌ها را نيز شامل می‌شد،انتخاب رييس فرهنگستان که تا پيش از اين از وظايف مجمع عمومی شمرده می‌شد به رييس دولت سپرده شد تا افکار عمومی بار ديگر حذف يک نهاد انتخابی و برآمدن يک نهاد انتصابی را شاهد باشد.تا به امروز و مطابق اساسنامه فرهنگستان، رييس فرهنگستان از ميان سه نفر از صاحب نظران برجسته کشور به پيشنهاد مجمع عمومی و حکم رياست عاليه فرهنگستان برای ۴ سال منصوب می‌شد و انتخاب مجدد وی نيز بلامانع بود.
در همين اساسنامه وظايفی چون پيشنهاد سازمان اداری، بودجه و حساب‌های سالانه به هيئت امنا برای تصويب، پيشنهاد عضويت فرهنگستان در مجامع بين‌المللی،انتصاب رؤسای گروههای تخصصی، پی گيری و نظارت بر حسن اجرای تصميمات مجمع عمومی و شورای تخصصی و دعوت از اعضای هيئت امنا، مجمع عمومی و شورای تخصصی برای تشکيل جلسه از وظايف اصلی رياست عالی فرهنگستان محسوب می‌شد و البته اين به غير از شأنيتی بود که ميرحسين موسوی با وجود خود به فرهنگستان هنر اعطا کرده بود.فرهنگستان هنر دارای اعضای پيوسته و وابسته و افتخاری است که به پيشنهاد رئيس فرهنگستان يا حداقل پنج تن از اعضای مجمع عمومی و تصويب اين مجمع، با حکم رئيس فرهنگستان به عضويت فرهنگستان پذيرفته می‌شوند و عضويت اعضای پيوسته مادام‌العمر خواهد بود. طبق ماده ۱۶ اساسنامه فرهنگستان هنر، اين فرهنگستان دارای ۳۰ عضو پيوسته از ميان صاحبنظران و هنرمندان رشته‌های مختلف است که ۲۰ نفر به پيشنهاد شورای هنر و تاييد شورای عالی انقلاب فرهنگی و ۱۰ نفر نيز توسط آن ۲۰ نفر انتخاب شده‌اند. اين موسسه طبق ماده ۱۲ اساسنامه خود دارای هشت گروه تخصصی است که هر گروه متشکل از تعدادی عضو پيوسته يا وابسته فرهنگستان است که با توجه به نوع تخصص ايشان توسط رئيس فرهنگستان برای عضويت در گروه انتخاب شده‌اند. وظيفه اين گروه‌ها، تنظيم برنامه‌های پژوهشی و ارائه آن به شورای تخصصی است. فارغ از اين مسائل تخصصی، در سال‌های گذشته فرهنگستان هنر توانسته بود با ارائه برنامه‌ها و کارگاه‌های تخصصی و پژوهشی،نقش قابل توجهی را در معادلات فرهنگی و هنری کشور ايفا نمايد و بسياری نيز به اعتبار شخص مهندس موسوی،اعتباری را برای فرهنگستان قائل شده بودند که ساير فرهنگستان‌ها به هيچ روی از يک چنين اعتباری برخوردار نبودند.همه اين مسائل دست به دست هم داد تا روز پنج شنبه اعضای پيوسته مجمع عمومی در ساختمان مرکزی فرهنگستان دور هم جمع شدند تا شايد بتوانند از رهگذر فکر جمعی به راه حلی قابل قبول در اين خصوص دست يابند.
علی منتظری عضو پيوسته فرهنگستان در حاشيه اين نشست به حيات نو گفت: اخيرا مطلع شديم که شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای را درباره عضويت افراد در فرهنگستان‌های کشور داشته است که مطابق آن شورای عالی اين حق را برای خود قائل شده که ضمن اينکه تعداد ديگری از افراد را به اعضای فرهنگستان اضافه کند ،انتخاب رياست فرهنگستان را هم به «رييس جمهور»تفويض نمايد؛در واقع با اين مصوبه نقش مجمع عمومی در تعيين رييس فرهنگستان حذف شده است. وی در ارزيابی خود از تبعات اين مصوبه هم گفت: از ديد من اين مصوبه مشکل ايجاد خواهد کرد و مطلوب نيست که همه مسائل را با عينک مسائل سياسی روزمره ببينيم زيرا فرهنگستان‌ها محل تجمع فرهيختگان و دانشجويان پژوهشگر ماست و نبايد اين موضوع را با مسائل سياسی ممزوج نماييم.سيد محمد بهشتی رياست سابق سازمان ميراث فرهنگی هم در سخنان کوتاهی ارزيابی خود از اين مصوبه را اينچنين بيان کرد:اين يعنی همان تفاوت «فرهنگ غير دولتی و دولت فرهنگی» با «فرهنگ دولتی و دولت غير فرهنگی»...تلاش ما برای گفت‌وگو با ميرحسين موسوی و زهرا رهنورد هم در اين خصوص بی نتيجه ماند و مهندس موسوی تنها با لبخندی معنا دار جمع کوچک رسانه‌ای ما را با تعداد زيادی سوال بی پاسخ تنها گذاشت... برخی اعضای مجمع عمومی در اين جلسه عبارت بودند از: علی اصغر آقا غلامعلی شعرباف / حبيب ا... آيت اللهی / سيد محمد احصايی / غلامحسين اميرخانی / سيد محمد بهشتی شيرازی / محمود جوادی پور /سيد مهدی حسينی /سيد محمدرضا حسينی بهشتی /محمدعلی رجبی /منصوره حسينی /زهرا رهنورد /سيد جلال شباهنگی /حبيب ا... صادقی /منوچهر طياب /محمود عزيزی /محمود فرشچيان /شاهين فرهت /هندی عبدالمجيد کيانی /محمدعلی کی نژاد /مصطفی گودرزی /مجيد مجيدی /علی اکبر مختار تجويدی /ميرحسين موسوی خامنه /علی منتظری /داريوش مهرجويی / سيد مرتضی نجومی...