پيام احکام سنگين صادره اين است: از صحنه بيرون برويد تا ما حکومت کنيم! گفت‌وگو با عطاالله مهاجرانی، موج سبز آزادی

دکتر عطاءالله مهاجرانی، وزير فرهنگ و ارشاد دولت اصلاحات و نويسنده و قرآن‌پژوه معاصر، در مصاحبه‌ای اختصاصی با موج سبز آزادی درباره چرايی احکام سنگين صادره برای فعالان سياسی و استفاده حکومت‌گران ايران از خشونتی تمام عيار برای سرکوب جنبش سبز سخن گفت. او معتقد است رهبری و سپاه تحليل روشنی از شرايط جامعه نداشتند و هنوز هم قادر به تحليل وضعيت نيستند. گمان آنان بر اين بود که اعتراضات مردمی به نتايج مخدوش انتخابات را می‌توان سريع تحت کنترل درآورد، اما وقتی نتوانستند به سرکوب خشونت‌اميز متوسل شدند. وزير ارشاد دولت اصلاحات، صدور احکام سنگين را نيز برای ايجاد ترس و انفعال ميان فعالان سياسی می‌داند و معتقد است حاکميت با اين احکام اين پيام را به فعالان اصلاح‌طلب می‌فرستد که از صحنه بيرون برويد تا ما حکومت کنيم.شرح اين مصاحبه و چشم‌انداز جنبش سبز از ديدگاه اين دولتمرد و متفکر اصلاح‌طلب را در اين خبر بخوانيد:

جناب آقای مهاجرانی، خيلی‌ها برای توصيف دولت برآمده از انتخابات دهم از واژه کودتا استفاده می کنند. آيا شما با کاربرد اين واژه موافقيد؟

به نظرم می توان برای واژه کودتا گستره و ژرفای متنوعی را تعريف کرد. کودتا به اصطلاح يک مفهوم مشکک است. مردم ايران در انتخابات شرکت کردند. يک نهاد نظامی با دستور نتيجه انتخابات را تغيير داد. يعنی بر خلاف اراده ملت رييس جمهور و دولتی بر مردم تحميل شد. از اين زاويه می توان تعبير کودتا را به کار برد. در واقع تغيير دولت توسط نيروی نظامی و امنيتی. البته به دليل ساختار ويژه نظام جمهوری اسلامی که نيروهای مسلح تحت فرماندهی رهبر انقلاب است. جهت کودتا تغيير حکومت نبود. بلکه تغيير دولت بود. صد البته از اين پس که مزه تغيير دولت در کام سپاه شيرين شده است دور از انتظار نيست که سپاه در انديشه و طرح و برنامه برای ولی فقيه بعدی هم باشد. تخريب همواره چهره آيت الله هاشمی رفسنجانی و مراجع تقليد مقدمه چنان طرح و برنامه‌ای است.

به نظر شما اساسا چرا حکومتگران ايران اين بار ترجيح دادند با سرکوب نظامی خشن و گسترده اين جنبش را در نطفه خاموش کنند؟ آيا آن ها به هزينه های گسترده برخوردهای خشونت آميز خود در سطح بين المللی واقف نبودند يا بودند و برای حفظ قدرت حاضر به پذيرفتن بحران شديد مشروعيت شدند؟
به نظرم رهبری و سپاه تصوير روشن و دقيقی از مسائل پيش رو نداشتند. گمان می‌کردند تغيير نتيجه انتخابات و تحميل رييس‌جمهور و دولت تقلبی ظرف يکی دو هفته جمع می‌شود و مردم هم فراموش می‌کنند و کانديداها هم از صحنه به کناری می‌روند. کشورهای منطقه و اروپا و آمريکا هم که در جستجوی منافع خودشان هستند. اتفاقا آن‌ها دولت ضعيف را بيشتر می‌پسندند. مقاومت مردم و استقامت آقايان موسوی و کروبی و خاتمی، استقامت و حضور تعيين‌کننده دانشگاه‌ها و دانشجويان، اعلام نظر متفکران و مراجع تقليد، ساماندهی شبکه عظيم مردمی اطلاع رسانی، خواب خوش کودتاگران را آشفته کرد. از اين رو شاهد نوعی چند گانگی در مواضع آن‌ها هستيم. به عنوان نمونه آيت‌الله خامنه ای در تازه‌ترين اظهار نظر از آيت الله هاشمی رفسنجانی و روسای قوا حمايت و از به کار بردن واژه منافق انتقاد کرده است. روزنامه کيهان از آن کيست و خبرگزاری فارس و رجانيوز را چه کسانی اداره می کنند؟ درباره مشروعيت هم ظاهرا حکومت و نظريه پردازانش حرف نسبتا تازه ای را با صدای بلند مطرح می‌کنند. می‌گويند مشروعيت ولی فقيه ربطی به مردم و خبرگان ندارد. ايشان هستند که سرچشمه مشروعيت هستند. وقتی فردی را به عنوان رييس جمهور تنفيذ می کنند ديگر سخنی باقی نمی ماند. يوسفعلی مير شکاک هم گفته است بايد جمهوريت را به نفع شهريار و آئين شهرياری منتفی کرد.

تعداد زيادی از فعالان سياسی در شوهای اعترافی حضور پيدا کردند و اين روزها هم شاهد صدور احکام سنگين قضايی اعم از شلاق و تبعيد و حبسهای طولانی مدت برای آن ها هستيم. علت صدور اين احکام سنگين چيست؟ به نظر شما اين روند به همين صورت ادامه خواهد يافت؟
می خواهند هزينه فعاليت سياسی را آن چنان بالا ببرند تا فعالان سياسی از صحنه کنار بروند و جا برای نورسيدگان روييده بيشتر باز شود. وثيقه ها و مدت زندان و يا محروميت هميشگی از حقوق سياسی و اجتماعی پيامش همين است. از صحنه بيرون برويد تا ما آسان حکومت کنيم. مقاومت اکثريت قريب به اتفاق زندانيان- آنانی هم که به هر دليل سخنانی گفتند که به کام آقايان شيرين بيايد، پس از آزادی با دقت و طرافت پيام دادند که نقش بازی کرده اند. حجاريان گفت " چون او نقشش را بهتر بازی کرده زودتر آزاد شده است!" ديدار آقايان خاتمی و کروبی از آقای ابطحی هم پيامش اين بود که کسی اعترافات دوره زندان و گفتگوی در حياط اوين را جدی نمی گيرد. به عبارت ديگر شاهد مقاومت و استقامت رهبران و چهره های شاخص جنبش سبز ملت ايران هستيم. بيانيه شماره ۱۵ مهندس موسوی آخرين نشانه چنين حضور و مقاومتی تا به امروز است.
حتما فشارهای ديگری هم خواهد بود. در شيراز و استان فارس طلبه های مدرسه علوم دينی آيت‌الله سيد علی محمد دستغيب از همه ادارات و مراکز و مدارس رانده می شوند. آيت الله العظمی منتظری درس و بحثشان تعطيل و حسينيه شان توقيف است.
اما به رغم مدعيانی که منع عشق می‌کنند نهضت سبز ملت ايران زنده، گسترده و هر روز ژرفای بيشتری می يابد. اصلها ثابت و فرعها فی‌السما. وقتی متفکری مثل استاد محمد رضا حکيمی از سر درد می گويد. در کشور ما انسان در خيابان ها سرگردان است و انسانيت در کتاب ها، پيداست. در چنين زمان و مکانی ديگر سخن از مهرورزی دولت تقلبی چه اعتباری خواهد داشت؟ از طرف ديگر بايست بپذبريم که مبارزه و مقاومت در برابر استبداد و کسب آزادی و مردمسالاری حقيقی، امری موقتی و آسان ياب نيست. به تعبير نلسون ماندلا:" راه طولانی تا آزادی" در برابر ماست.

به طور کلی با اين ميزان سرکوبی که صورت گرفت، اگر واقع گرايانه بخواهيد بنگريد. چشم انداز جنبش سبز را چگونه می بينيد؟
نمی خواهم در داوری شتاب کنم. اميدوارم که تصميم گيرندگان و نظام به اين تدبير و عقلانيت برسند که با مشت آهنين نمی توانند، بحران را برطرف کنند. به تعبير حجه الاسلام محمد مطهری بايست مساله را حل کنند و نه جمع. تا به حال نتوانسته اند مساله را جمع کنند. ديديد رييس آگاهی پليس تهران که می خواست دست قطع کند! آگاهانه عزل شد. فرض کنيم احزاب را منحل کنند. دانشگاه ها را چه می کنند؟ با اجتماع مردم در مناسبت های دينی و آئينی چه می کنند؟ تعطيل مطبوعات موجب توقف اطلاع رسانی شد؟
انحصاری بودن صدا و سيمای حکومتی ، معنی اش اين است که مردم فقط صدا و سيما را می‌بيينند؟ کم تا به حال ديش‌های ماهواره را جمع کردند؟ پيداست وقتی مردم به رسانه های حکومتی و توجيه کننده تقلب و تزوير در انتخابات اعتماد نداشتند؛ خود در پی خبر و اطلاع و تحليل و تفسير بر می ايند. حکومت اگر پشتوانه مردمی و ملی خودش را از دست بدهد، ارعاب تداومی ندارد. گفته اند، حرکت قسری، يعنی حرکت مبتنی بر اعمال زور دير پا نخواهد بود.

با تشکر از وقتی که در اختيار خبرنگار موج سبز آزادی قرار داديد.