اعتصاب در شهرهای کردنشين در اعتراض به اعدام های سياسی، مصاحبهء دويچه وله با سامان رسول پور

روز پنجشنبه اعتصاب عمومی در چند شهر کردنشين در اعتراض به اعدامهای اخير جلوه مشهودی داشته است. سامان رسول‌پور، روزنامه‌نگار، از اين اعتصاب و همصدايی بی‌سابقه شهروندان کرد و غيرکرد در اعتراض به اعدامها سخن می‌گويد.

اعتصاب در چند شهر کردنشين، امروز پنجشنبه در اعتراض به اعدام ۵ تن از زندانيان سياسی و خطر اعدام ۲۰ تن ديگر صورت گرفته است. در روز يکشنبه گذشته (۱۹ ارديبهشت / ۹ مه) پنج زندانی سياسی، که چهار نفر آنان کرد بودند، در زندان اوين اعدام شدند. اين پنج نفر عبارت بودند از فرزاد کمانگر، علی حيدريان، فرهاد وکيلی، شيرين علم‌هولی و مهدی اسلاميان. با اعدام پنج زندانی، شمار اعدام‌شدگان سياسی پس از انتخابات سال گذشته در ايران، به هشت تن رسيد. برای ۱۷ زندانی کرد و سه زندانی غيرکرد ديگر نيز حکم اعدام صادر شده است.
مصاحبه‌ای با سامان رسول‌پور، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر، درباره اعتصاب در چند شهر کردنشين ايران.

دويچه‏وله: آقای رسول‏پور، شما امروز يکی از منابع خبر کردستان هستيد. خبرها را گرد می‏آوريد و در وبلاگتان بازتاب می‏دهيد. با توجه به اخباری که به ‏دستتان رسيده، فکر می‏کنيد در مجموع اعتصاب امروز در کردستان پرجلوه بوده است؟

سامان رسول‏پور: در مجموع، در همه‏ی شهرهای کردستان اعتصاب صورت گرفته و شهروندان کرد از اين فراخوان استقبال کرده‏اند. در شهرهايی مانند مهاباد، سنندج، مريوان، اشنويه، سقز، بانه و شهرهای ديگر، بيش از ۹۰درصد مغازه‏ها و اماکن عمومی تعطيل بوده‏اند.
حتی گفته می‏شود که در مهاباد و سنندج همه‏ی مغازه‏ها و بازار يک‏پارچه تعطيل هستند و مردم در خانه‏ها مانده‏اند و بيرون نيامده‏اند. خيابان‏ها در اين شهرها خالی هستند و نيروهای امنيتی در ميادين اصلی شهر مستقر شده‏اند.
گفته می‏شود که در بعضی از شهرها، از جمله کامياران، دانش‏آموزان به سر کلاس‏ها نرفته‏اند. خبر رسيده که در مهاباد نيز دانشجويان دانشگاه «پيام‏ نور» سر کلاس درس‏شان حاضر نشده‏اند. در کل استقبال شهروندان کرد چشم‏گير بوده و چنين حرکت مسالمت‏آميز و مدنی‏ای در اعتراض به اعدام‏ها، در کردستان بی‏سابقه بوده است.

از ادارات خبری رسيده است؟
خبرهايی رسيده که در برخی از شهرها ادارات به شکل نيمه‏تعطيل درآمده‏اند و بسياری از کارمندان سرکارشان نرفته‏اند و به خصوص در کامياران ادارات نيمه‏تعطيل بوده‏اند. در سنندج نيز اماکن عمومی و از جمله بانک‏ها يا تعطيل شده‏اند و يا خالی بوده‏اند و کسی به آن‏جا مراجعه نکرده است. می‏توان گفت که فضای سکوت، تعطيلی و اعتراض در همه‏ی شهرهای کردستان مشاهده شده است.

از حضور نيروهای پليس چه شنيده‏ايد؟
آن‏چه در همه‏ی شهرها يکسان است، اين بوده که نيروهای امنيتی در ميادين اصلی شهرهای کردستان مستقر شده‏اند و اقدام به تصويربرداری و فيلم‏برداری از مغازه‏هايی کرده‏اند که تعطيل بوده‏اند. اما جمعيت زيادی در شهرها حاضر نبوده‏اند و شهروندان بيشتر در خانه مانده‏اند.
خبرهای تاييد نشده‏ای هم از سقز و سنندج به دست ما رسيده که حاکی از آن است که درگيری‏های پراکنده‏ای ميان شهروندان معترض و نيروهای گارد ويژه صورت گرفته است. بر اساس اين اخبار که هنوز نتوانسته‏ايم از درست بودن آن مطمئن بشويم، در سنندج دو نفر مجروح شده‏اند و گويا در سقز هم يک نفر بازداشت شده است.

با توجه به اين که شما اين روزها واکنش‏ها و روحيه‏ی مردم کردستان را دنبال می‏کنيد، می‏توانيد برای‏مان بگوييد که تعبير مردم اين منطقه از اعدام‏های اخير چيست؟
در سال‏های گذشته، اعدام‏های سياسی در کردستان تقريبا متوقف شده بود. اما امسال احسان فتاحيان اعدام شد و در روزهای اخير هم شاهد اعدام اين پنج نفر بوديم. در مجموع، هميشه حساسيت زيادی در مورد اعدام‏های سياسی در کردستان ايران وجود دارد. به خصوص بعد از انقلاب شاهد اعدام‏های دسته‏جمعی بوديم و مردم نسبت به مسئله‏ی اعدام خيلی ناراحت و حساس هستند.
می‏توان گفت که مردم فکر نمی‏کردند اين اعدام‏ها صورت بگيرد و اين افراد آن هم به شکل دسته‏‏جمعی اعدام شوند. انتشار خبر اين اعدام‏ها، همه‏ی شهروندان کرد را شوکه کرده بود. چون طی اين سال‏ها همه اين افراد را می‏شناختند، نامه‏های فرزاد کمانگر را خوانده بودند و از روند بررسی پرونده و رنج‏نامه‏هايی که اين زندانيان نوشته بودند، اطلاع داشتند.
اين احساس و ناراحتی شهروندان کرد در مجموع، منجر به اين شد که چنين پتانسيلی وجود داشته باشد و بعد از صدور اين فراخوان، مردم به اين شيوه اعتراض خود را نشان بدهند.
من فکر می‏کنم، مردم امروز پيام روشنی به حاکميت دادند و اعتراض خود را به اعدام‏های سياسی اعلام کردند.

سال گذشته، در آستانه‏ی انتخابات، آيت‏الله خامنه‏ای به کردستان سفر کرد و آن زمان اين‏گونه جلوه دادند که کردستان مهار و آرام است. آيا از آن موقع تا کنون، وضعيت تغيير کرده است؟
سفر آقای خامنه‏ای هيچ تاثير خاصی در وضعيت منطقه نگذاشت. هرچند رسانه‏های حامی حکومت خواستند اين را القا کنند که سفر ايشان می‏تواند به بهبود اوضاع بيانجامد و در وضعيت اقتصادی و همه‏ی حوزه‏های ديگر شاهد بهبودی در کردستان باشيم؛ اما افکار عمومی چنين خوش‏بينی‏ای نداشتند و فکر نمی‏کردند که قرار است اتفاق خاصی بيفتد.
اين اعدام‏ها هم دقيقاً يک سال بعد از سفر آيت‏الله خامنه‏ای به کردستان صورت گرفت. يعنی اين افراد دقيقاً در سالگرد سفر ايشان به کردستان اعدام شدند. شهروندان کرد نيز در مجموع احساس خاصی نسبت به اين موضوع داشتند. حتی با دوستان که در کردستان صحبت می‏کردم، می‏گفتند اين که اعدام‏ها در سالگرد سفر آقای خامنه‏ای انجام شده است، حاوی يک پيام است و در جهت حاکم کردن فضای رعب و وحشت بوده است.
به هرحال فارغ از اين که سفر آيت‏الله خامنه‏ای ارتباط مستقيمی با اين اعدام‏ها داشته است يا نه، مردم فکر می‏کنند سفر ايشان و سالگرد سفر ايشان خبرهای شومی را با خود به همراه آورد.

حمايت گروه‏ها و شهروندان غير کُرد تا چه حد در ميان شهروندان کرد بازتاب دارد؟
افکار عمومی در کردستان هميشه اين انتقاد را داشته‏اند که شهروندان ايرانی غيرکرد نسبت به سرکوبی که در کردستان صورت می‏گيرد و اعدام‏هايی که قبلا در کردستان انجام شده، واکنش خاصی نشان نداده‏اند و همين سکوت باعث شده که حاکميت جسورتر و بی‏پرواتر بشود و دست به اين اعدام‏ها بزند.
اما آن‏چه اين بار بی‏سابقه است، حمايت شهروندان غيرکرد، فعالان سياسی مدنی و حقوق بشری مليت‏های ديگر در سرتاسر ايران است. اين بار شاهد بوده‏ايم که مردم در سراسر ايران با کردها همراهی کرده‏اند و با آنان هم‏دلی داشته‏اند و ده‏ها مطلب در اين‏باره نوشته شده است.
حاکميت فکر نمی‏کرد با اعدام‏ اين افراد چنين اجماعی در بين کردها و دمکراسی‏خواهان و مدافعان حقوق بشر در سراسر ايران به‏وجود بيايد. بلکه برعکس تلاش‏شان اين بود با اين اعدام‏ها از جنبش سبز و جنبش اعتراضی مردم ايران زهرچشم بگيرند.
اما دقيقاً نتيجه‏ی عکس گرفتند و اين اعدام‏ها در عين حال که همه را ناراحت کرده است و محکوم است، موجب شده که هم‏دلی‏ای بين عموم ايرانيان حول اين محور به‏وجود بيايد که همه به اعدام‏های سياسی اعتراض دارند و می‏خواهند اين اعدام‏ها تحت هيچ بهانه‏ای و هيچ توجيهی صورت نگيرد و خاتمه پيدا کند.
فارغ از اين مسئله هم اعتراض به حاکميت حول محور اين اعدام‏ها و فراتر از آن بيشتر شده و تا آن‏جايی که من با افراد مختلف صحبت کرده‏ام، شهروندان کرد از اين موضوع به عنوان امر بی‏سابقه‏ای در ايران و کردستان ياد کرد‏ه‏اند.

مصاحبه‌گر: کيواندخت قهاری
تحريريه: عباس کوشک جلالی