يک ماه احضار، دستگيری و احکام سنگين: گسترش فضای امنيتی در تهران، کمپين بين المللی حقوق بشر

طی هفته های منتهی به سالگرد انتخابات رياست جمهوری سال گذشته، دهها تن از فعالين سياسی، مطبوعاتی، دانشجويی و جامعه مدنی بازداشت ويا توسط نيروهای امنيتی احضار شده و مورد بازجويی قرارگرفته اند صدور احکام سنگين حبس تعزيزی نيز همچنان ماه های گذشته ادامه داشته است. مقامات امنيتی همچنين از هيچ اقدامی برای ارعاب و تهديد گروه های ياد شده خودداری نکرده اند تا به اين ترتيب در روزهای منتهی به سالگردانتخابات و پس از آن ، فعالان مطبوعاتی، سياسی و دانشجويی بارديگر با تشديد فضای امنيتی مواجه شوند.

چندين خانواده که در جريان ناآرامی های پس از انتخابات يکی از اعضای خود را از دست دادند به کمپين بين المللی حقوق بشر در ايران از ارعاب وتهديدماموران امنيتی برای جلوگيری کردن از برگزاری مراسم سالگردخبر دادند. برخی ديگر از چهره های سياسی به کمپين گفتند که در جريان روزهای ۲۱ و ۲۲ خرداد با آنها تماس گرفته شد و ماموران امنيتی از آنها خواستند که خانه خود را ترک نکنند. در دو مورد نيروهای لباس شخصی به کمين در بيرون خانه يکی از شخصيت های سياسی پرداختند. اين فعال سياسی به کمپين گفت: « حتی در خانه خود نيز امنيت نداريم. اينکه چندين لباس شخصی که هرکاری از آنها برمی آيد داپما سرکوچه بايستند و بخواهند به محض خروج از خانه شما را تعقيب کنند تا مثلا اگر در تجمعی شرکت کرديد شما را بازداشت کنند وضعيت اسفباری است و تا کنون بعد از انقلاب چنين جو امنيتی سابقه نداشته است.»

منابع مختلف از دستگيری صدها نفر درجريان تجمعات پراکنده ای که ۲۲ خرداد در تهران وبرخی شهرها رخ داده است خبر داده اند اگرچه در اين زمينه اخبار دقيقی وجود ندارد. درحالی که سايت کلمه از دستگيری ۴۰۰ نفر و انتقال بخش عمده ای از آنها به بخش قرنطينه زندان اوين خبر داده منابع ديگری تعداد دستگيرشدگان را تا حدود ۹۰۰ نفر ذکر کرده اند. درحالی که عمده دستگيری ها توسط نيروهای پليس صورت گرفته، موارد متعددی از دستگيری توسط نيروهای بسيجی نيز رخ داده است.

يکی از زنان بازداشت شده در روز ۲۲ خرداد ماه به کمپين بين المللی حقوق بشردرايران گفت: «پس از بازداشت به پايگاه بسيج در حوالی ميدان آزادی منتقل شدم و در اين پايگاه بيش از ۳۰۰ نفر از زنان بازداشت شده نگهداری می شدند که تعدادی از آنان در آخرين ساعات شب آزاد شدند.» اين در حالی است که به گفته اين منبع آگاه، «بازداشت شدگان به مکانهای ديگری نيز منتقل شده بودند و بر همين اساس تعداد زنان بازداشت شده بسيار بيشتر از ارقام اعلام شده است.» يکی ديگر از شاهدان عينی وقايع روز ۲۲ خردادماه جاری به کمپين گفت: «بازداشتها به صورت فله ای انجام می شد و من شاهد بودم که حدود ۴۰ دستگاه ون نيروی انتظامی که بازداشتشدگان را منتقل ميکرد، از پايگاه بسيج مقداد واقع در خيابان آزادی خارج شد.» وی افزود: «همان شب بيش از ۵۰۰ نفر از بازداشت شدگان به پليس پيشگيری منتقل شدند.»

همچنين بر اساس گزارشی که در خبرگزاری فارس، از رسانه های تند رو و وابسته به دولت منتشر شده است، مرتضی تمدن، استاندار و رييس شورای تامين استان تهران اعلام کرد «تعدادی از منافقين (مجاهدين خلق) در ميان دستگير شدگان روز ۲۲ خرداد بوده اند.» به نظر می رسد هنوز از صحت و سقم چنين ادعاهايی اطلاعاتی در دست نيست اگر چه در طی يک سال گذشته، مسئولان قضايی و امنيتی با وارد کردن اتهاماتی نظير ارتباط با بيگانگان و گروه های معاند به برخوردهای قهری با شهروندانی که به صورت کاملا مسالمت آميز در اعتراضات اين روز شرکت کرده اقدام نموده و حتی برخی از افراد نيز هم اکنون به دليل چنين اتهاماتی با احکام طولانی مدت اعدام و حتی اعدام در زندان به سر می برند.

به رغم آن که گروههای مختلفی از احزاب و شخصيت های اصلاحطلب برای برگزاری تجمع در اين روز از وزارت کشور درخواست مجوز کرده بودند، استاندار تهران با فتنه گر ناميدن آنان در اين خصوص گفت: « برابر اصل ۲۷ قانون اساسی کسانی که قصد راهپيمايی دارند مشروط به اين است که مخل نظم عمومی نبوده و راهپيمايی‌شان مسلحانه نباشد که در نامه ارسالی به ما هيچ گونه مشخصاتی دال بر اين موارد و اينکه چه کسانی می‌خواهند راهپيمايی کنند و اينکه دليل اين راهپيمايی چيست، وجود نداشت.»

از اوايل خردادماه جاری تا به حال شعب مختلف دادگاه انقلاب از جمله شعبه های ۲۶ و ۲۸ به رياست قاضی پيرعباسی و قاضی مقيسه برای برخی از بازداشت شدگان وقايع بعد از انتخابات در مجموع بيش از يک صدسال حبس تعزيری و صدها ضربه شلاق، جريمه نقدی و محروميت از فعاليت های اجتماعی و رسانه ای صادر کرده اند. ژيلا بنی يعقوب، فعال حقوق زنان و روزنامه نگار در پی صدور حکم عجيبی از سوی قاضی پيرعباسی به ۳۰ سال محروميت از فعاليت مطبوعاتی محکوم شده است.

همچنين در طی سه روز گذشته و پس از بازداشت نرگس محمدی، نايب رييس کانون مدافعان حقوق بشر، عبدالرضا تاجيک، روزنامه نگار و عضو ديگر کانون مدافعان، رضا شهابی از اعضای هیأت مديره سنديکای کارگران شرکت واحد تهران، داوود روشنی از اعضای جبهه مشارکت، سلمان سيما، دانشجوی دانشگاه آزاد، کورش جنتی دانشجوی دانشگاه علامه، بهزاد حيدری، دانشجوی دانشگاه اميرکبير، آبتين پگاه و بابک غياثی، از فعالان دانشجويی دانشگاه کرمانشاه، رضا و امين فريد يحيايی از فعالان دانشجويی تبريز، يونس رستمی، از اعضای جبهه ملی و محمدرضا جلايی پور از فعالان اصلاحطلب هم بازداشت و روانه زندان اوين شده اند.

اسامی برخی از فعالان سياسی و مدنی بازداشت شده در روزهای اخير به شرح زير است:

۶ خرداد – آزاد کمانگر دانشجويان دانشکده فنی و مهندسی يزدان پناه سنندج و خواهرزاده فرزاد کمانگر از روز ۶ خردادماه مفقود شده اند و خانواده ی او در بی خبری مطلق از او به سر می برند.

۷ خرداد- اکبر آزاد نويسنده آذربايجانی نيز از روز ۴ خرداد در منزل شخصی اش در تهران بازداشت شد.

۸ خرداد- جواد عليخانی، دانشجوی سال آخر دامپزشکی و فعال دانشجويی دانشگاه چمران اهواز برای اجرای حکم سه سال حبس قطعی بازداشت و به زندان اهواز منتقل شد.

۹ خرداد – دو دانشجوی کرد دانشگاه تهران به نام های امجد(هژير) کردنژاد و جمال رحمتی، بازداشت شدند. کردنژاد بعد از چند روز با توديع قرار وثيقه آزاد و جمال رحمتی به زندانی در تهران منتقل شده است.

۱۰ خرداد- فرهاد فتحی دبير تشکل اصلاح طلب دانشگاه بين المللی قزوين دستگير و به مکان نامعلومی منتقل شد.

۱۰ خرداد- اعضم ويسمه و محبوبه خوانساری، دو تن از خبرنگاران پايگاه های خبری اصلاح طلب ضمن تفتيش منازل در آخرين ساعات شب بازداشت و به زندان اوين منتقل شدند.

۱۰ خرداد- کامران آسا، برادر کيانوش آسا نيمه شب ۱۰ خرداد ماه در منزل خود در کرمانشاه بازداشت و پس از دو هفته روز گذشته با توديع قرار وثيقه از زندان آزاد شد.

۱۲ خرداد- احمدمحمدنيا از فعالان دانشجويی بابل و اشکان مصيبيان از فعالان دانشجويی کرمانشاه بازداشت و پس از دو هفته با توديع قرار وثيقه آزاد شدند.

۱۴ خرداد- عليرضا اخوان فعال کارگری توسط نيروهای امنيتی بازداشت و به بند ۲۰۹ زندان اوين منتقل شد.

۱۴ خرداد- يک شهروند مهابادی به نام شيرکو سبيلی صبح دوشنبه دهم خردادماه، توسط نيروهای امنيتی در اين شهر بازداشت شد.

۱۵ خرداد- در پی اقدام ناموفق ماموران برای بازداشت صبا واصفی فعال حقوق بشر و جنبش زنان و يورش به منزل او، وی که برای پيگيری پرونده ی يک اعدامی عازم شهريار بود تصادف کرد و از چند روز پيش در بيهوشی به سر می برد. وضعيت جسمی صبا واصفی نگران کننده توصيف شده است.

۱۹ خرداد- غلام‌عباس زارع حقيقی از دراويش سلسله نعمت اللهی گنابادی و متصدی مزار بزرگان تصوف در گناباد دستگير و روانه زندان شد.

۱۹ خرداد – طاری رئيس ستاد انتخاباتی مهندس موسوی در شهرستان بابلسر بازداشت شد.

۲۰ خرداد- اعضای خانواده کيارش کامرانی يکی از بازداشت شدگان حوادث ۶ دی ماه (عاشورا) در تهران، در جريان ملاقات هفتگی با وی بازداشت شدند.