خواسته‌های منشور پيشنهادی جنبش واقع‌بينانه است، گفت‌وگوی مهدی محسنی با فواد تابان، دويچه وله

ميرحسين موسوی از رهبران معترضان در ايران، بيانيه شماره‌ی ۱۸ خود را با عنوان "منشور پيشنهادی جنبش سبز" منتشر کرده است. نقاط قوت و ضعف اين بيانيه را در گفت‌و‌گو با فواد تابان‌‌، فعال سياسی مقيم آلمان، بررسی کرده‌ايم.

ميرحسين موسوی در اين بيانيه با انتقاد از سرکوب معترضان توسط حکومت تصريح می‌کند: «توده های ميليونی ملت بزرگ امروز می‌بينند چه کسانی دشنه در دست به دنبال زنان، مردان، پيران و جوانان می‌دوند و چه کسانی با برخورداری از فرهنگی نازل، در تظاهرات و تجمع‌های عمومی رکيک‌ترين کلمات و جملات را بر زبان می آورند و مردم به جای اينها، نماهنگ‌های زيبا ساخته‌اند و پوسترهای پرمعنا به يکديگر هديه کرده‌اند.»

در اين بيانيه به ريشه‌ها و اهداف‌، راهکارهای بنيادين، هويت و ارزش‌های جنبش سبز به شکل جامع اشاره شده است.

گفت‌وگو با فواد تابان

دويچه‌وله: آقای تابان به نظر شما مهم‌ترين نکاتی که در بيانيه‌۱۸ آقای موسوی ذکر شده چه مواردی است؟
فواد تابان: اگر بخواهم فهرست‌وار اين موارد را بگويم، اولين آن اين است که خود آقای موسوی تأکيد کرده‌اند که اين منشور حرف آخر نيست و آماده‌ی شنيدن انتقادات هستند.
نکته‌ی مهمی که در مقدمه‌ی اين منشور هست، اين است که آقای موسوی سعی کرده است منافع اقتصادی را که پشت حرکت جريان کودتا هست توضيح دهد و اين حرکت را با آن منافع اقتصادی پيوند دهد.
تأکيد بسيار برجسته‌ای داشته‌است بر تکثر و پرهيز از انحصارگرايی در جنبش سبز. باز تأکيد بسيار برجسته‌ای داشته است بر لزوم اجرای حقوق بشر که سابقاً ما کمتر می‌ديديم.
نکته‌ی مهم ديگر اين است که علاوه بر تأکيد هميشگی‌شان بر اجرای قانون اساسی، حق مبارزه برای اصلاح و تغيير اين قانون را به رسميت شناخته است.
در پايان نکته‌ای که به نظر من فوق‌العاده مهم است، اين که دعوت کرده است به اتحاد ميان همه‌ی جنبش‌های اجتماعی، کارگری، زنان، دانشجويی و تأکيد بر همراهی و همگامی طبقه‌ی متوسط و طبقه‌ی زحمتکش که اين به نظر من جزو مهم‌ترين نکات اين برنامه است.

آيا در اين بيانيه مواردی وجود دارد که بشود از آن به عنوان نقاط ضعف تأثيرگذار نام برد؟
طبيعتاً از ديدگاه کسی که با آقای موسوی اختلاف نظر دارد، اين موارد وجود دارند. آقای موسوی همچنان در پی اجرای قانون اساسی جمهوری اسلامی است و فکر می‌کند با اجرای اين قانون ما می‌توانيم به آن اهدافی که اين‌ها مطرح می‌کنند برسيم و خوب، نظرات مخالفی هست که به هرحال با اين قانون اساسی اين امکان وجود نخواهد داشت.
يا دفاعی که آقای موسوی علی‌رغم همه‌ی انتقاداتی که به جناح حاکم می‌کند، از کل نظام جمهوری اسلامی می‌کند، به نظر من اين‌ها نقاط انتقادی است که به خصوص از نظر نيروهای لائيک در ديدگاه ايشان وجود دارد.
ولی من فکر نمی‌کنم که اين نقاط و اين ابهامات و انتقادات مانع از اين باشد که نيروهای مختلف در جنبش سبز بتوانند همکاری مؤثری با هم داشته باشند.

تا چه حد موارد ذکرشده در اين بيانيه را برای جنبش اعتراضی مردم ايران در شرايط کنونی عملی می‌دانيد؟
به نظر من همه‌ی اين چيزهايی که آقای موسوی طرح کرده، به عنوان حداقل‌های جنبش سبز است و همه‌اش عملی است.
از آزادی زندانيان سياسی گرفته تا برگزاری يک انتخابات آزاد و سالم که به عنوان مهم‌ترين موارد مطرح شده است. همه‌ی اين‌ها عملی است.
به نظر من يک نکته هست که نمی‌شود به عملی شدنش اميدوار بود و آن هم اين است که قانون اساسی جمهوری اسلامی، به تعبير ايشان، به طور کامل اجرا شود. چون تناقضی در اين قانون است که مانع می‌شود بخش‌هايی را که آقای موسوی انتظار اجرايش را دارد، در کنار اصل‌های ديگری مانند ولايت فقيه، بشود اين‌ها را در جامعه ما اجرا کرد. مهم‌ترين مشکل اين خواسته اين است.

مهدی محسنی
تحريريه: رضا نيکجو