خسارات شديد در پی زلزله و سونامی عظيم در ژاپن، بی بی سی

وقوع زمين لرزه ای به بزرگی هشت و نه دهم در مقياس ريشتر در نزديکی سواحل شمال شرق ژاپن باعث بروز سونامی شده و مرگ دست کم شصت نفر تاکنون تائيد شده است. کار چند نيروگاه اتمی متوقف شده و موارد متعدد آتش سوزی های بزرگ اتفاق افتاده است.

روز جمعه، ۲۰ اسفند (۱۱ مارس)، زمين لرزه ای به بزرگی ۸.۹ در مقياس ريشتر در نزديکی سواحل شمال شرق ژاپن در اقيانوس آرام روی داد و ساعاتی بعد، رسانه های ژاپنی گزارش هايی را از وقوع سونامی در منطقه منتشر کردند.

زمان وقوع زمين لرزه ساعت دو و چهل و شش دقيقه بعد از ظهر به وقت محلی (پنج و چهل و شش دقيقه بامداد به وقت گرينويچ) و کانون آن نقطه ای واقع در حدود چهارصد کيلومتری شمال شرق توکيو و در عمق حدود ده کيلومتری بستر اقيانوس گزارش شده است.

مرگ بيش از نود نفر تا کنون تائيد شده است و دهها نفر مفقودالاثر هستند و آمارها رو به افزايش است. ابعاد خسارت به راه های ارتباطی و شبکه های حمل و نقل تا اندازه ای است که ارزيابی کامل وضعيت و شمار تلفات دشوار است.

پليس توکيو اعلام کرده است که علاوه بر آمار کشته شدگان اعلام شده، بيش از دويست جسد شناور در آب، در سواحل سونامی زده شمالشرق ژاپن ديده شده است.

گزارش شده است که يک کشتی حامل صد نفر با موج های عظيم سونامی از مسير خود خارج شده و از سرنوشت آن خبری در دست نيست.

پس از آن که سيستم خنک کننده تاسيسات هسته ای فوکوشيما دائيچی از کار افتاد مقامات آن را تعطيل کرده و به دو هزار سکنه منطقه گفتند اين مکان را ترک کنند.

گزارش ها حاکی است که مسئولان راه آهن ژاپن پس از سرشمار قطارها متوجه شده اند که محل يک قطار مشخص نيست و کسی نمی داند چه بر سر آن آمده است.

دولت ژاپن از نيروهای نظامی آمريکا مستقر در اين کشور خواسته است به عمليات نجات و امدادرسانی کمک کنند.

از زمانی که وقوع زمين لرزه در ژاپن ثبت می شده است تا کنون زمين لرزه ای به اين قدرت رخ نداده بود.

در پی وقوع زمين لرزه روز جمعه هشدار وقوع سونامی با امواجی به ارتفاع ده متر در مناطق ساحلی ژاپن، فيليپين، هاوايی، اندونزی، تايوان و سواحل روسيه در اقيانوس آرام انتشار يافت.

برخی از کشورهای منطقه به انتقال ساکنان مناطق ساحلی مبادرت کردند و از جمله روسيه با صدور هشدار وقوع سونامی، از اهالی سواحل شرقی اين کشور خواست تا به مناطق مرتفع پناه ببرند.

ساعاتی بعد از وقوع زمين لرزه، شبکه های تلويزيونی ژاپن تصاوير هوايی حرکت امواج به سوی سواحل اين کشور و فرار ساکنان اين مناطق به سوی ارتفاعات را پخش کردند.

در گزارش های بعدی، تصاويری از هجوم سونامی به سواحل شمال شرق هونشو، جزيره اصلی ژاپن، از شبکه های تلويزيونی پخش شد.

اين تصاوير حاکی از خسارت به اتومبيل ها و ويرانی برخی ساختمان های ساحلی از جمله در شهر اوناهاما در استان قوکوشيماست.

شدت اين زمين لرزه به حدی بود که تکان های ناشی از آن در توکيو، پايتخت، و بسياری ديگر از شهرهای ژاپن احساس شد.

در نتيجه اين زمين لرزه، به برخی تاسيسات شهری خساراتی وارد آمده و از جمله يک پالايشگاه نفت در نزديکی توکيو دستخوش حريق شده است.

در عين حال، از آسيب جدی به تاسيسات حساس مانند نيروگاه های هسته ای و خطوط ارتباط خط آهن گزارشی مخابره نشده است.

خبرگزاری ژاپنی کيودو گزارش کرده است که فرودگاه ناريتا در توکيو نيز در پی اين زمين لرزه برای مدتی فعاليت خود را متوقف کرد و قطار فوق سريع اين کشور نيز لحظاتی متوقف شد

در ساعات بعد، گزارش هايی از پس لرزه های متعدد و گاه نسبتا شديد نيز انتشار يافت.

شهر بزرگ ساحلی سندای و مزارع اطراف آن زير امواج سونامی رفته و در همين حال حريق ناشی از زمين لرزه منطقه ای بزرگ را در بر گرفته است.

در حالی که تاسيسات هسته ای مياگی شعله ور شده، مقامات ژاپن می گويند نشت مواد راديواکتيو رديابی نشده است.

سيستم راه آهن زيرزمينی توکيو متوقف شده است و ميليون ها خانه در اين شهر برق ندارند.

هشدار به کشورهای ديگر
هشدار سونامی برای تقريبا کل منطقه اقيانوس آرام، از جمله استراليا، آمريکای جنوبی و بخش هايی از ايالات متحده منتشر شده است.

با اين حال، اولين موج های سونامی که سواحل هاوائی رسيد کمتر از يک متر ارتفاع داشت و از اين که باعث خسارت شده باشد، گزارشی ارسال نشده است.

کشورهای آمريکای جنوبی، از مکزيک گرفته تا شيلی، هشدار سونامی منتشر کرده اند.

کميته بين المللی صليب سرخ گفته بود که موج های عظيمی ناشی از وقوع زلزله که در اقيانوس آرام ايجاد شده، ممکن است از سطح تعدادی از جزايری که بر سر راهش قرار دارد، مرتفع تر باشد.

موج های نسبتا کم ارتفاعی به فيليپين، کوريلو تايوان رسيده است.

مقامات فيليپين دستور داده اند شهرک های ساحلی در شمال و شرق اين کشور تخليه شوند.

استراليا، نيوزيلند و جزاير مارشال هشدارهای اوليه خود را به رده های پايين تر کاهش داده اند.

اندونزی نيز هشدار داده بود که ممکن است عرض ساعاتی پس از وقوع زمين لرزه در ژاپن، در شمال سولاوسی، پاپائو و ملوک سونامی رخ دهد.

ژاپن از کشورهای زلزله خيز جهان است و زمين لرزه شديد سال ۱۹۲۳ در توکيو دهها هزار کشته برجای گذاشت و بخش بزرگی از اين شهر را ويران کرد.

با اينهمه، در سال های بعد، توجه به ايمنی ساختمان ها و تاسيسات شهری در برابر زمين لرزه باعث شده است تا زلزله های متعدد و گاه نيرومندی که در اين کشور روی می دهد خسارات و تلفات عمده به دنبال نداشته باشد.

بدون مقاوم بودن ساختمان ها و تاسيسات شهری در برابر زمين زلرله، وقوع زمين لرزه ای به بزرگی ۸ درجه در مقياس ريشتر به خصوص در نزديکی مراکز شهری می تواند به فاجعه ای با ابعادی عظيم منجر شود.