قرارگاه خاتم‌الانبيا ذخاير استراتژيک زيرزمينی نفت می‌سازد، گزارش رضا زندی

روزنامه شرق ـ «حرف‌ها و عمل‌ها»؛ فاصله اين دو واژه را به راحتی می‌توان در هفدهمين نمايشگاه بين‌المللی نفت و گاز تهران لمس کرد، نمايشگاهی که شايد «باران» به آن طراوات داده باشد. هر‌چند وزير نفت ديروز در همايش توليد ملی و حمايت از کار و سرمايه ايرانی، در صنعت نفت گفت: «امسال با وجود تشديد فشارها و تهديدها به‌خصوص از طرف اروپا، تعداد شرکت‌کنندگان از همين کشورها در نمايشگاه هفدهم نفت بيشتر شده است.» اما، بازديد از سالن خارجی‌ها، نشان از کاهش شرکت‌کنندگان موثر خارجی و اروپايی دارد. رستم قاسمی بعد به اين جمله رسيد: «اگر يک پمپ اروپايی با شرايط تحريم وارد کشور شود شايد ۱۰سال عمر کند اما پمپ ايرانی تنها پنج‌سال کار می‌کند اما بايد از پمپ ايرانی استفاده کنيم تا بعد اين کيفيت افزايش يابد.» سخنان وزير که تمام می‌شود چند پله پايين می‌آيم. در طبقه دوم سالن شرکت‌کنندگان خارجی، يک غرفه‌دار ايرانی که در خارج هم فعال است پشت کارت ورود به نمايشگاهش را نشانم می‌دهد. حتی پوشش کارت‌های ورود نمايشگاه نفت تهران را هم از چينی‌ها خريده‌اند. «در حال حاضر فقط صحبت می‌کنند. وقتی می‌خواهيد از کالايی حمايت کنيد بايد هزينه آن را هم قبول کنيد. به محض اينکه بحث قبول هزينه تصويب می‌شود، مديران جا خالی می‌کنند.» اين را مديرگروه «ايدام» می‌گويد.

انقلاب نفتی از ديدگاه وزير نفت
وزيرنفت ديروز در همايشی که در حاشيه نمايشگاه نفت برگزار شد، گفت: «بيش از ۶۰۰ميليارد بشکه ذخيره نفت درجا داريم که با روش فعلی و با ضريب بازيافت ۲۵درصدی بين ۱۵۰ تا ۱۶۰ميليارد بشکه آن قابل برداشت است.» بعد هم اضافه کرد: «اگر اين ۲۵درصد به ۲۶درصد تبديل شود ۶۰ميليارد بشکه يعنی توليد پنج‌سال کشور به ذخاير قابل برداشت ما اضافه می‌شود.» قاسمی يکی از مسايل عمده و تعيين‌کننده امروز صنعت نفت را افزايش ضريب بازيافت نفت اعلام کرد: «اگر ۲۵درصد فعلی ضريب بازيافت به ۳۵درصد افزايش يابد که ان‌شاءالله شدنی است انقلابی در برداشت نفت درجای کشور صورت می‌گيرد.» رستم قاسمی باز هم به رشد ۲۰درصدی قيمت نفت به دليل تحريم نفت ايران اشاره کرد و گفت: «اگر اين روند ادامه داشته باشد بازار نفت حتما غير از اين خواهد بود.» وزير نفت اين نکته را هم ضميمه سخنانش کرد که ذخاير بعضی کشورها با برداشت فعلی ۸۵ميليون بشکه در روز جهان، تا ۳۰ سال ديگر حتما پايان می‌يابد ايران اما تا صد سال ديگر نفت خواهد داشت. ابوترابی‌فرد، نماينده فعلی مجلس شورای اسلامی هم به همايش نفتی حمايت از کار و سرمايه ايرانی آمده بود. هرچند قبلا گفته شده بود که لاريجانی خواهد آمد. تفسير و تاويلش با شما.

نوذری: به ترتيبی که تحريم کرده‌اند، برگردانند
غلامحسين نوذری، وزير نفت در دولت اول احمدی‌نژاد هم به نمايشگاه نفت آمد. او حالا رييس يک هلدينگ غيردولتی نفت و گاز است. وقتی از او درباره افزايش ضريب بازيافت ميدان نفتی سوال شد، توضيحاتی داد که با آن می‌توان سخنان صبح وزير را مقياس زد: «وقتی می‌گوييم يک‌درصد افزايش ضريب بازيافت يعنی پنج تا شش‌ميليارد بشکه. بشکه‌ای ۱۰ تا ۱۵هزار دلار هم سرمايه‌گذاری لازم دارد.» اين جمله نوذری هم جالب بود: «وقتی وزارت نفت را تحويل دادم توليد نفت روزانه چهار ميليون و ۲۳۰هزار بشکه در روز بود.» اوپک در آخرين گزارشش توليد نفت ايران را حدود سه‌ميليون و ۴۰۰هزار بشکه اعلام کرده است. البته اين عدد را نوذری نمی‌پذيرد. «شرق» از وزير سابق نفت می‌پرسد:
‌جناب‌عالی دو سال رييس شرکت ملی نفت بوديد و دو سال هم در مقام وزير حضور داشتيد. با توجه به شرايط امروز نفت چه در عرصه داخلی، چه در بحث بين‌المللی، می‌خواستم نظرتان را درباره مذاکرات ايران با ۱+۵ بپرسم. آيا وقت آن نرسيده که تحريم صنعت نفت ايران و تبادلات بانکی برداشته شود؟
به نظرم به ترتيبی که غربی‌ها با تصميمات‌شان اقتصاد ما را متاثر کرده‌اند بايد تصميمات‌شان را برگردانند. حالا چه تحريم بانکی باشد، چه تحريم سرمايه‌گذاری به ويژه در صنعت نفت و چه در بحث فروش نفت. بالاخره ايران هم در عمل بايد سيگنال‌هايی را ببيند. به نظرم بحث گام‌به‌گام می‌تواند قابل‌قبول باشد.
‌گاهی بين حرف‌ها و واقعيت‌ها تفاوت‌هايی ديده می‌شود. نظر شما درباره تاثير تحريم‌ها در صنعت نفت چيست؟
بايد بگويم تحريم‌ هم برای ما فرصت ايجاد کرده، هم محدوديت‌هايی داشته است اما به اعتقاد من، فرصت‌هايی که ايجاد کرده بيشتر از محدوديت‌هاست. نمی‌توان توانمندی‌های ايجادشده در داخل را در همين شرايط انکار کرد.
هلدينگی که نوذری مسوول آن است توسعه ميادين ياران و منصوری به ۴/۱ميليارد دلار و توسعه خليج‌فارس را با پنج‌ميليارد دلار در دست دارد: «توليد ۲۵ تا ۳۰هزار بشکه‌ای نفت را در ياران شمالی پيش‌بينی می‌کنيم.

نماينده ايران در اوپک: خطر کاهش قيمت نفت
قيمت نفت پس از مذاکرات ۱+۵ استانبول حدود ۵/۱ بشکه کاهش يافت. تضمين آينده بازار نفت برای شرايط امروز کشوری که بودجه‌اش با نفت ۸۵دلاری بسته شده از ضروريات امروز است. «شرق» ديروز از نماينده ملی ايران در اوپک پرسيد:
‌آقای کرامتی، وضعيت بازار نفت را در يکی، دو ماه آينده چطور پيش‌بينی می‌کنيد؟ آيا روند نزولی قيمت‌ها آغاز خواهد شد؟
«سطح ذخيره‌سازی‌های نفت دنيا در حال بالا رفتن است. منشاء اين افزايش هم توليد کشورهای عضو اوپک، به‌ويژه عربستان است. اگر اين روند ادامه يابد و ريسک‌های سياسی بازار از بين رود يا کم شود، خطر کاهش قيمت‌های نفت وجود دارد.»
‌اين کاهش قيمت‌ها در چه بازه زمانی‌ای رخ خواهد داد؟
«در آينده نزديک.»
می‌توان اين جمله کرامتی را به سه ماهه دوم سال جاری ميلادی تعبير کرد.
قمصری: يونان و آلمان را تحريم نکرده‌ايم
هفته گذشته روزنامه فايننشنال‌تايمز در گزارشی گفته بود که ايران به برخی مشتريان نفت شش‌ماهه می‌فروشد. معاون امور بين‌الملل شرکت ملی نفت ديروز با رد اين خبر گفت: «هيچ تغييری در دوره بازپرداخت پول نفت به وجود نيامده است. استانداردها ۳۰روزه است. اگر کسی مهلت بيشتری بخواهد بايد بهره‌اش را بدهد.»
«شرق» می‌پرسد:
‌ آقای قمصری، آيا تاييد می‌کنيد هند جايگزين چين و بزرگ‌ترين مشتری نفتی ايران شده است؟
خير، همچنان چين بزرگ‌ترين مشتری نفتی ماست. ما فرآورده‌های بلندمدت و تک‌محموله داريم. ميانگين افزايش نفت را بايد آن سال محاسبه کرد.»
سيدمحسن قمصری، وقتی درباره بورس نفت، مورد سوال قرار گرفت، گفت: «چيزی که سال گذشته بود، بورس نبود، چارتر بود. ما براساس قانون موظفيم نفت ۸۵دلاری بودجه را تامين کنيم.» نکته مهم مصاحبه معاون بين‌المللی شرکت‌ ملی نفت اينجا بود. «آقای وزير تنها دو کشور انگليس و فرانسه را برای قطع صادرات نفت اسم بردند که يونان و آلمان جزو آنها نيست. اينها را پرس‌تی‌وی، اعلام کرده است.» وی تاکيد کرد: «کسانی که پول نفت ما را ندهند مختاريم که نفت آنها را قطع کنيم.» وی گفت که در سال ۲۰۱۲ مشکلی برای تمديد قرارداد مشتريانش نداشته است. البته طبيعی است که در صادرات ۲/۲ميليون بشکه‌ای تغييراتی ايجاد شده است اما افزايش قيمت ۲۰درصدی نفت، درآمدهايمان را «جبران کرده است.» قمصری پيش‌بينی کرد که قيمت نفت پايين‌تر از صددلار نيايد: «در سه‌ماهه اول سال ميلادی، اروپايی‌ها تغييری در برداشت نفت‌شان نداشته‌اند.»

ساخت ذخاير استراتژيک زيرزمينی
مديرعامل شرکت پايانه‌های نفتی ديروز خبر مهمی داد: «در حال ايجاد مخازن زيرزمينی استراتژيک برای نفت هستيم که از طرح‌های پدافند غيرعامل است. تا پيروز موسوی اعلام کرد که فاز مطالعاتی اين پروژه را قرارگاه خاتم‌الانبيا با هزينه دوميليارد تومان انجام می‌دهد: «اين مخازن استراتژيک ۱۰ميليون بشکه ظرفيت خواهد‌داشت.»
وی ظرفيت مخازن ذخيره‌سازی خارک را ۲۴ميليون بشکه اعلام کرد: «مخازن ذخيره‌سازی نفت، قدرت چانه‌زنی کشور را بالا می‌برد. تنها عربستان از اين ذخاير برخوردار است.»

طراح انگليسی نمايشگاه نفتی
فردا وزير نفت در حاشيه نمايشگاه نفت به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ خواهد داد. نمايشگاهی که غرفه‌های آن را يک شرکت خارجی طراحی کرده است: «يک شرکت انگليسی به نام «اورينت» غرفه‌های نمايشگاه را طراحی کرده است و متری ۵۱۰يورو از شرکت‌کنندگان گرفته می‌شود.» اين را هاتف صابری، مدير گروه «ايدام» می‌گويد: «وزير حرف‌های خوبی در حمايت از داخلی‌ها می‌زند اما فعلا ما چيزی نديده‌ايم.»