توافق ایران و قدرت‌های جهانی برای ادامه مذاکرات اتمی در سه گام

بی بی سی ـ کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ادامه مذاکرات با ایران خبر داده و گفته است که این مذاکرات سوم ژوئیه در سطح کارشناسان فنی در استانبول برگزار خواهد شد.

او گفت این مذاکرات ابتدا میان کارشناسان هسته‌ای برگزار خواهد شد و سپس میان معاونان هیات‌های مذاکره‌کننده دیدار صورت خواهد گرفت و در صورت موفقیت این دیدارها، دیداری میان سعید جلیلی و او صورت خواهد گرفت.

سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد ایران نیز با جدی خواندن مذاکرات گفت در این مذاکرات، سیاست‌های ایران را تببین کرده و تاکید کرده که غنی سازی حق مسلم ایران است.

او گفت بهانه‌ای برای توقف فعالیت صلح آمیز هسته ای ایران وجود ندارد.

آقای جلیلی گفت "ما اعلام کردیم که اگر گفتگو ها بخواهد موفق باشد و باید جلسات کارشناسی تشکیل شود و این جلسات می تواند دیدگاه ایران و ۶ کشور را به همدیگر نزدیک کند."

او افزود ایران پنج محور مشخص را برای گفت و گوها پیشنهاد داده و ما از اینکه ۱+۵ نظر ایران را برای برگزاری جلسات کارشناسی قبول کرده، استقبال می کنیم.

"پاسخ جدی"

خانم اشتون در سخنان خود در باره مذاکرات مسکو افزود در جریان این مذاکرات، اولین "پاسخ جدی" را از ایران دریافت کردیم و جهت صحیح حرکت ترسیم شد تا کارشناسان، در مورد جزئیات مسایل فنی گفت و گو کنند.

خانم اشتون تاکید کرد که انتخاب با ایران است و ما انتظار داریم که این کشور تمایل خود را برای (حل مسایل) از طریق دیپلماسی نشان دهد.

کارشناسان می‌گویند برپایی نشست بعدی میان خانم اشتون و آقای جلیلی را نمی توان از حالا قطعی دانست و این به موفقیت مذاکرات کارشناسان فنی و معاونان وابسته است.

خانم اشتون همچنین گفته است که "مذاکرات امروز، دشوار، مفصل و رک و راستی بوده اما هنوز شکاف‌های چشمگیری وجود دارند."

پیش از اظهارات خانم اشتون، دیپلمات‌های غربی به خبرگزاری‌های بین‌المللی گفته‌ بودند که ایران و گروه ۱+۵ در پایان دومین روز مذاکرات اتمی خود در مسکو به پیشرفتی دست نیافته‌اند.

حداقل انتظار قدرت های غربی از ایران در این دور از مذاکرات، متوقف کردن غنی سازی اورانیوم در سطح ۲۰ درصد بوده است که گفته می شود نمایندگان ایران با آن موافقت نکرده اند.

گزارش ها حاکی از آن است که نمایندگان ایران در جریان مذاکرات گفته اند که گروه ۱+۵ باید حق غنی سازی اورانیوم را برای ایران به رسمیت بشناسد، اما اعضای این گروه بر لزوم اجرای قطعنامه های شورای امنیت تأکید داشته اند که بر توقف تمام فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم در ایران دلالت دارد.

ایران در جریان مذاکرات مسکو درخواست هایی را در موارد غیر مرتبط با پرونده اتمی این کشور هم مطرح کرده اند.

مذاکرات در دومین روز از نشست هسته ای ایران و گروه ١+٥ در مسکو امروز، سه شنبه ٣٠ خرداد (١٩ ژوئن) در دو نوبت برگزار شد.

پیش از برگزاری نوبت اول مذاکرات، معاون سرپرست مذاکرات هسته ای ایران گفت که انتظار می رود گروه ١+٥ نظر خود را در مورد پیشنهادهای ایران از جمله ادامه غنی سازی اورانیوم را ابراز دارد و نماینده روسیه شکست این دور از مذاکرات را منتفی دانسته بود.

در آستانه برگزاری دومین روز از نشست هسته ای ایران و گروه ١+٥ خبرگزاری مهر گزارش کرد که علی باقری، معاون دبیرشورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، گفته است که در این مرحله از گفتگوها، گروه ١+٥ "موضع خود در باره پیشنهادات ایران و مشخصا در باره موضوع حق غنی سازی ایران اعلام می کند."

در حالیکه کشورهای گرون ١+٥ از ایران خواسته اند تا غنی سازی اورانیوم را تا زمان جلب اطمینان جامعه جهانی در مورد صلح آمیز بودن برنامه های اتمی این کشور متوقف کند، مقامات جمهوری اسلامی تاکید داشته اند که ایران به عنوان امضاکننده پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای، از حق غنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز برخوردار است.

مرحله جدید مذاکرات هسته ای ایران و گروه ١+٥ به میزبانی روسیه روز گذشته در مسکو برگزار شد و هیات ایرانی به ریاست سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی و سرپرست مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی در آن شرکت کرد.

آقای باقری گفته است که در مذاکرات روز گذشته، ایران پیشنهادهای خود "برای ورود به یک فاز جدید در مذاکرات مشروح را اعلام کرده و همچنین پیشنهادهای آنان [١+٥] نیز در چارچوب قانون نقد شد و باید منتظر بود تا ١+٥ موضع خود را اعلام کند."

وی افزود که پیشنهادهای ایران "و نقد آنچه که طرف مقابل به عنوان پیشنهاد ارائه کرده بود" مورد توجه گروه ١+٥ قرار گرفت.

'مذاکرات شکست نخورده'

در آستانه آغاز روز دوم مذکرات، خبرگزاری فارس گزارش کرد که آقای باقری با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه و نماینده روسیه در مذاکرات دیدار و گفتگو کرده است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، آقای ریابکوف گفته بود که انتظار ندارد مذاکرات روز سه شنبه بدون حصول هیچ نتیجه ای، به شکست منجر شود.

به نوشته رویترز، آقای ریابکوف گفت که مواضع هر دو طرف "دشوار و مصالحه بین آنها سخت است" اما در عین حال افزود: "فکر نمی کنم مذاکرات به شکست انجامیده باشد و حتما نتیجه ای معقول به دست خواهد آمد."

در مقایسه با کشورهای غربی عضو ١+٥، روسیه و چین مواضع معتدل تری در قبال برنامه های اتمی ایران اتخاذ کرده و بر یافتن راه حلی مسالمت آمیز برای این مساله تاکید نهاده اند اما از ایران خواسته اند مصوبات شورای امنیت سازمان ملل را به اجرا بگذارد.

روز سه شنبه، به نقل از منشی مطبوعاتی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، گزارش شد که در مذاکرات آقای پوتین و باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در حاشیه اجلاس گروه ٢٠، مشخص شد که مواضع دو کشور در قبال ایران و سوریه اساسا "هماهنگ" است.

سازمان ملل با تصویب قطعنامه هایی شامل یک رشته تحریم های بین المللی، از ایران خواسته است ضمن متوقف کردن غنی سازی اورانیوم، برای کسب اطمینان جامعه بین المللی از صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای خود، با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کامل و شفاف داشته باشد اما جمهوری اسلامی، این قطعنامه ها را غیرقانونی دانسته و رد کرده است.

روز اول مذاکرات مسکو در حالی خاتمه یافته بود که اکثر ناظران نسبت به نزدیک شدن مواضع دو طرف ابراز تردید می کردند.

در مذاکرات با ایران، گروه ١+٥ از این خواسته تا غنی سازی اورانیوم تا ٢٠ درصد را متوقف و مقادیر این نوع اورانیوم را که تا کنون تولید کرده به خارج صادر کند، غنی سازی در سایت فردو در نزدیکی قم را متوقف سازد و به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه بازرسی از مراکز مورد نظر آژانس را بدهد.

جمهوری اسلامی تا کنون گفته که این خواست ها را نمی پذیرد و در مقابل بر ادامه غنی سازی اورانیوم تاکید داشته و از کشورهای غربی خواسته است تا تحریم هایی را که علیه ایران به اجرا گذاشته اند لغو کنند.

قرار است از اول ماه ژوئیه - یازده روز دیگر - تحریم نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران نیز به طور کامل به اجرا گذاشته شود.

در ماه های اخیر، اعمال تحریم های نفتی و بانکی کشورهای غربی باعث تعمیق مشکلات اقتصادی ایران از جمله سقوط شدید ارزش پول ملی و رشد شتابان نرخ تورم شده در حالیکه تا کنون، انتظار مقامات ایرانی برای بروز هرج و مرج در بازارهای نفتی و مجبور شدن کشورهای مصرف کننده به لغو تحریم ها به تحقق نپیوسته است.

با توجه به شرایط اقتصادی و در حالیکه برخی مقامات اسرائیلی از احتمال حمله نظامی برای ضربه زدن به برنامه های اتمی ایران سخن گفته اند و ایالات متحده هم گفته است هیچ گزینه ای را برای متوقف کردن این برنامه ها منتفی نمی داند، شکست مذاکرات کنونی می تواند اوضاع را پیچیده تر کند.