صدای فريدون، خسته تر از هميشه… ۱۳مهر؛ سالگرد جاودانگی فريدون فروغی، خسرو صادقی بروجنی

صدای زخمی فريدون را خسته تر از هميشه ، خسته تر از آن زمان که در کافه فيروزه با فرهاد بود در کار شاملو وگلسرخی و … ، در کافه ای در جزيره کيش شنيديم . صدايی که يادآور رنجهای گذشتگان بود . صدايی گرم و شفاف .آوازی که واقعاً از روی احساس به نوا در می آمد ، گويی که در عين خواندن سروده می شد .
صدای بغض آلودی که گاهی صدای هق هق گريه خفه شده را می توان در آن حس کرد، صدای کسی جز فروغی نمی توانست باشد . ملوديهای بسيار رسا که با ما حرف می زنند و گاه گداری به سوزناکی صدای آواز خوان متمايل می شود و پنجه در خاطرات و آرزوهای ما می اندازد و ترانه هايی ساده که برای هر کسی نمودی در دنيای خارج می يابد .

فروغی در اوايل دهه ۵۰ بواسطه صدای بم و در عين حال خوش نشين خود به سرعت از طريق برنامه های راديو و تلويزيون به عنوان خواننده ای با سبک فرهاد معرفی شد و مانند ساير خواننده ها در سينما نيز به به خوانندگی پرداخت . فريدون فروغی وقتی شروع به آواز خواندن کرد که اوضاع و احوال جامعه منتظر همچنين صدايی و بغضی بود . سالهای انقلاب در راه بود و بغض فروخورده و مشتی گره کرده . صدای دلنشين وی هم شور يک اعتراض شديد را داشت و هم اندوه يک ملت را .

«فرياد رس » ترانه ای است که در سال ۱۳۵۲ متولد شد . سروده ای از «فرهاد شيبانی » با موسيقی «اسفنديار منفردزاده » « آدمک » و « پروانه ی من » با موسيقی تورج شعبانخانی را برای فيلم آدمک ساخته خسرو هريتاش خواند و بعد « فتنه چکمه پوش » را برای فيلمی بهمين نام از همايون بهادران .
فروغی در طی دوره هنری خود هيچگاه تن به ابتذال نداد و همواره نوعی خاص از متانت و اصالت را در آثارش می توان تعقيب کرد . بعد از انقلاب ، ترانه معروف « يار دبستانی من » را در فيلم «از فرياد تا ترور » را به اجرا گذاشت و کم کم در عرصه عمومی حضوری کم رنگ پيدا کرد و اجازه انتشار آثارش به او داده نشد و اين در حالی بود که دعوتنامه های بسياری از آن سو برايش فرستاده می شد و تشويق به اجرای کنسرت می گشت اما فروغی عاشق بود :«نفسم اين خاکه / خون گرمم پاکه / واسه رفتن ديگه ديره / تن من اينجا اسيره /خاک اينجا چه عزيزه»

ساخت فيلمی ۴۲ دقيقه ای بنام « قريه من » توسط «مهران زينت بخش » که به معرفی فريدون می پردازد به سوگنامه ای در هجرت او بدل گشت. چرا که فيلم برداری آن از ۲۰ مهر ماه سال ۸۰ يعنی از شب هفتم فريدون شروع شد و نهايتاً به روستای قرقرک منتهی شد . چرا که فريدون قرقرک را خيلی دوست داشت و اغلب به آنجا سر می زد و هميشه ترانه «قريه» را می خواند :»روياهای من قريه ايست قديمی / تو مشتی سايه ، اما صميمی …»

فيلم «قريه من» در اکران عمومی خود در چند فرهنگسرا در تهران با استقبال خوبی برخوردار شد . اين فيلم در واقع يک نوع سفرنامه است . سفری به روستای قرقرک و آرامگاه فريدون فروغی صدای جاودانه ی موسيقی ملی ايران و از آنجا هم بازگشت به گذشته که سرگذشت زندگی و کار فريدون از زبان خانواده و اطرافيانش است .
آخرين کار سينمايی فريدون يک استثناء بزرگ است . از نظر اغلب تحليل گران يکی از عوامل پر فروش شدن فيلم ضعيف « دختری بنام تندر» تيتراژ آن بوده است که فروغی پس از سالها سکوت شعر « می ترواد مهتاب » نيمايوشيج را بر آن اجرا کرده بود .
حميد رضا آشتيانی پور کارگردان فيلم پس از عدم تمايل فريدون به خواندن از طريق خسرو شکيبايی فروغی را به خواندن برای فيلمش راضی می کند و فريدون هيچگاه نتوانست در اکران عمومی صدايش را بشنود چرا که يک هفته قبل از اکران در سينماها درگذشت .

قبل از آن هم کيومرث پور احمد نتوانست برای فيلم «گل يخ » با داستانی پيرامون زندگی خواننده ای محکوم به سکوت ( چيزی شبيه به زندگی خود فروغی ) مجوز حضور فروغی را بعنوان بازيگر دريافت کند .
کارهای ساخته شدة فريدون در دوران خاموشی ، حتی آلبوم آماده ی « توحيد » که تماماً در وصف حضرت علی (ع) بود با بی مهری مسئولان موسيقی کشور ترد شد .
جمعه ۱۳ مهرماه ۸۰ روز سياهی بود که پرده های اتاق کوچک فريدون هرگز طلوع صبح را به خلوت او راه نداد ، روزی که مقرر شد ديگر هرگزگيتارش به نوازش انگشتان هيچ دستی به لرزه درنيايد .، روزی که ديگر قوزک پايش يارای رفتن که نه تاب ماندن هم نداشت .

مدت کوتاهی بعد از مرگش ، مادر پيرش هم به او پيوست و بعد شوهر «پروانه » خواهرش که هر سه در کنار هم در روستای «قرقرک» اشتهارد کرج به خاک سپردند جايی دور در کنار برکه ای کوچک در آستانه کوهی بلند و در آرامشی که سالها انتظارش را می کشيد .
مردن شاپرکا / کشتن قاصدکا …