واردات داروهای تقلبی از آمريکا و ساير کشورها به ايران و خطرات داروهای به اصطلاح طبعی (کمکی و يا گياهی) از آمريکا، منصور فراهت

(بـرای اطلاع خوانندگان گرامی قابل ذکر است نويسنده اين مقاله دکترای داروسازی خويش را از دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۶ اخذ نموده و بمدت ۲۲ سال در ايران در صنعت داروسازی و نيز در داروخانه هايی از قبيل داروخانه بيمارستان آيت اله طالقانی (وابسته به دانشگاه شهيد بهشتی) خدمت نموده است. بيست و چهار سال قبل به امريکا مهاجرت نموده و از ۲۱ سال پيش پس از طی دوره های علمی موفق به کسب بورد داروسازی و اخذ پروانه فعاليت در داروسازی درآمريکا را دريافت نموده است و از آن تاريخ در داروخانه های آمريکا مشغول به فعاليت بوده و طی در اين مدت نيز دوره های علمی از قبيل بازآموزی را هم گذرانده است.)

حدود يکسال قبل از طريق اينترنت مطلبی مندرج در يکی از روزنامه های ايران را خواندم که تعجب مرا برانگيخت! " مردم ايران اعتمادی به داروهای ساخت داخل ايران ندارند ". در مقاله حق را به مردم داده بود و علت آن را عدم وجود تکنولوژی مناسب در کارخانه های توليدکننده ساخت دارو در ايران ذکر نموده بود. اين ادعا با اطلاعات دقيقی که من از صنعت داروسازی در ايران دارم بی اساس و ناشی از عدم وجود اطلاعات صحيح از صنعت داروسازی ايران و جهان است . درهمان محدوده زمانی در همين روزنامه عنوان شده بود "هر ساله چندين ميليارد دلار داروی قاچاق وارد ايران شده است"! و از ظواهر امر اينگونه برداشت می شود که ً دولت کنترل جدی برای ورود قاچاق مواد دارويی و بهداشتی ندارد .

اينجانب علاوه بر تجربه در صنعت داروسازی ايران و آشنايی نزديک با فرآيند ساخت دارو در داخل کشور از چندين کارخانه داروسازی مشهور و معتبر در اروپا و آمريکا بازديد نموده و همچنين در يکی از کارخانجات ساخت داروهای گياهی و مکمل (supplement) و ويتامينی فعاليت داشته و از چندين کارخانه ساخت داروهای گياهی در آمريکا بازديد کرده ام .

در ايران بيماران هنگام مراجعه به داروخانه و ارائه نسخه برای دريافت دارو با راهنمايی دکتر داروساز مواجه با چندين نوع دارو توليد شده در سراسر دنيا خواهند شد: داروی ايرانی، داروی اروپايی و آمريکايی و دارو توليدشده در کشور هند! بيماران متمکن امکان تهيه دارو ی ساخت اروپا و آمريکا را دارند و ساير بيماران بناچار خريدار ساير داروها خواهند بود.

متاسفانه تعدادی از پزشکان در ايران و بخش عمده ای از بيماران ايرانی تصور می کنند که داروهای ساخت آمريکا و اروپا بهتر از داروهای ساخت ايران است که اين تفکر و برداشت بسيار دور از واقعيت است .

برخی از پزشکان ايرانی مشکلات ناشی از تشخيص نادرست و يا تحقيق و بررسی بيشتر از روند بيماری در بيمار را متوجه داروی ساخت داخل می دانند. متاسفانه همکاران داروساز نيز در برخی از داروخانه های ايران به دليل عدم اطلاع و آگاهی و برخی از آنان به منظور سودجويی با فروش داروهای قاچاق به بيماران آن ها را با خطر بزرگی روبرو می کنند . زيرا اين داروهای وارداتی که به طور قاچاق وارد ايران می شوند، تقلبی هستند و از سوی ديگر ايشان به قابل اعتماد نبودن داروهای ساخت داخل دامن می زنند . بطور مثال مسافران ايرانی که به داروخانه اينجانب در آمريکا مراجعه می نمايند در چندين مورد داروی خريداری شده از داروخانه ايران را به نام ساخت آمريکا به من نشان داده اند که با بسته بندی همان دارو در آمريکا کاملا متفاوت است و قابل ذکر است حتی اگر بسته بندی مشابه بسته بندی داخل آمريکا نيز باشد باز هم احتمال دارد دارو تقلبی باشد و جان بيماران را در معرض خطر قرار دهد.

کتابی بنام تقلب دارويی و مبارزه جهانی با آن از طرف اداره نظارت بر مواد غذايی و دارويی آمريکا FDA به چاپ رسيده که بوسيله اداره کل دارويی ايران به فارسی ترجمه و به چاپ رسيده است و مطالعه اين کتاب جهت آاشنايی با اين معضل مفيد خواهد بود.

اينجانب در ارتبارط تنگاتنگ با داروسازی و صنعت دارو در ايران قرار دارم و هر سال حتما از يک يا دو کارخانه داروسازی در ايران ديدار می نمايم . لذا اطلاعات اينجانب از صنايع داروسازی ايران به شرح زير می باشد .

۱- کليه فرآيندهای فرمولاسيون ، ساخت و انتخاب مواد موثر و جانبی مناسب توسط داروسازان مجرب با بهره گيری از آخرين منابع علمی و صنعتی جهان مثل فارماکوپه های آمريکا، اروپا و... صورت می گيرد.
۲- تجهيزات و وسايل دقيق کامپيوتری مورد نياز در آزمايشگاههای کارخانانجات داروسازی بشرح ذيل صورت می گيرد:
الف : انجام آزمايش کيفی و کمی مواد اوليه و جانبی
ب : آزمايش مواد در حين ساخت در مراحل ميانی و نهايی براساس استانداردهای جديد بين المللی از نظرکيفی و کمی

در کارخانجات داروسازی ايران آخرين و دقيق ترين وسايل کامپيوتری و غير کامپيوتری موجود در جهان برای آزمايش وجود داشته ، در کارخانجات داروسازی ايران آخرين وسايل ساخت و بسته بندی با تکنولوژی جديد موجود بوده ، داروسازان ايرانی دسترسی به آخرين نشريات و اطلاعات ساخت دارو منتشر شده در آمريکا و سايرکشوروهای پيشرفته جهان داشته و اداره نظارت بر دارو و غذای ايران با برسی های دقيق و مناسب و بازرسی های لازم و مکرر از کارخانجات صنايع دارويی خواستار استفاده از آخرين روش ها و ماشين آلات پيشرفته جهان است.

با توجه به دلائل فوق داروهای ساخت داخل کشور از کيفيت بالا و استانداردهای بين المللی برخوردار بوده و از نظر درمانی و عوارض جانبی و تداخل دارويی دقيقاً مطابقت با داروهای ساخت آمريکا و اروپا دارد .
داروهای گياهی :
عليرغم آنکه آمريکا در صنعت داروسازی جهان در درجه نخست قرار دارد و از نظر تحقيقات و تهيه و اختراع داروهای جديد پيشروترين کشور جهان است و هيچ کشوری قدرت رقابت در اين زمينه را با آمريکا ندارد و از طرف ديگر داروهای برند(Brand) و ژنريک در آمريکا از ساخت استاندارد برخوردار است اما اين ادعا در مورد داروهای گياهی و به اصطلاح طبيعی و مکمل (supplement) و برخی ويتامينها صادق نمی باشد و می توان گفت که از پائين ترين سطح کيفی و کمی و استاندارد برخوردار است . اينجانب بر اساس تجربه عملی و علمی خود و کسب اطلاعات با قاطعيت به اطلاع ميرسانم که اين داروها درآمريکا در کارخانجاتی تهيه و ساخته ميشوند که دارای هيچ گونه پروانه FDA و هيچگونه نظارت و مقرراتی برخوردار نمی باشد . اين کارخانجات تحت عنوان مواد خوراکی اقدام به تهيه و توزيع اين مکملها می نمايند و تنها هر چند سال يکبار توسط مامورين محلی بهداشت به عنوان بازرسی برای رعايت بهداشت از آنها بازديد صورت می گيرد. کارخانجات سازنده داروهای گياهی و مکملی در آمريکا دارای آزمايشگاه مجهز نبوده و هيچ آزمايشی از نظر کمی و کيفی روی محصولات ساخته شده انجام نمی شود . ومتاسفانه هيچگونه اطلا عات بسيار محدود ازمکانيسم اثر اين فرآوردها در دست ميباشد. واز عوارض جانبی و تداخل دارئی اينگونه فرآوردها هچگونه اطلاعات موثق و مورد تائيد FDA در دست ميباشد.

متاسفانه اين روزها برخی از پزشکان ايرانی مقيم آمريکا از طريق تلويزيونهای ماهواره ای جهت فروش اين گونه فرآورده ها به نام داروهای ناتوانی جنسی ، پروستات ، ريزش مو ، هورمون زنان ، داروهای ضد چربی و داروهايی برای بيماران قندی لاغری و غيره با عنوان اينکه اين داروها چون طبيعی هستند عوارض جانبی ندارند اقدام به تبليغ و دست به سودجويی می زنند و از طريق عوامل خود از طريق کشورهای همجوار ايران نسبت به ورود و توزيع اين اقلام در ايران اقذام می نمايند.

اين ادعا مبنی بر بی ضرری اين داروها به دليل گياهی و طبيعی بودن و تاثير بهتر و ضرر کمتر نسبت به داروهای شيميايی دارند کاملاً بی اساس است . از سوی ديگر ادعای تائيد اين داروها از طرف FDA کذب محض می باشد.

پزشکان ، داروسازان و يا شرکتها مستقر در آمريکا اين مکملها را به کارخانجات به اصطلاح خوراکی ذکر شده سفارش می دهند و منحصراً نيز برای ايشان تهيه ميشود و با کمک عواملشان در ايران اقدام به فروش ميکنند.

نگارنده اين مقاله به دور از هر نوع تعصب و وابستگی به هر مرجعی و يا گروهی و صرفا به جهت خطرات احتمالی برای بيماران احساس وظيفه نموده تا هشداری برای همکاران دکتر داروساز شاغل در داروخانه های ايران باشد و ذهن پزشکان محترم ايران در مورد ساخت دارو در داخل روشن شود تا به بيماران خود اطمينان و اعتماد لازم جهت مصرف داروهای توليد داخل را بدهند و بيماران از نظر روانی هم آسوده خاطر شوند.

و اميد است دولت نيز اقدام جدی و خداپسندانه برای جلوگيری از ورود و فروش داروها و مواد بهداشتی تقلبی از خارج را انجام دهد.

دکتر منصور فراهت