اکثر سالمندان را مادران سالخورده و بی‌همدم تشکیل می‌دهند

خبرگزاری فارس: رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: در آینده نزدیک اکثریت سالمندان را مادران سالخورده و مادربزرگان سالمندی تشکیل می‌دهند که مدت‌ها قبل همسران خود را از دست داده و سال‌های پایانی زندگی خودشان را در تنهایی و بی‌همدمی به سر می‌برند.

حسین حاتمی در حاشیه مراسم روز جهانی بهداشت و هفته سلامت در دانشکده بهداشت شهید بهشتی به خبرنگار فارس گفت: همه ساله سازمان جهانی بهداشت یکی از اولویت‌های بهداشتی را در قالب شعار آن سال مطرح می‌کند تا سیاستگذاری‌های لازم برای اجرای آن در کشورهای مختلف صورت گیرد و لذا با توجه به کاهش موالید، افزایش طول عمر و تغییراتی که در هرم جمعیت همه نقاط جهان صورت گرفته است سازمان جهانی بهداشت، شعار «سالمندی و سلامت» را برای سال 2012 میلادی در نظر گرفته است.

وی افزود: با توجه به اینکه جمعیت سالمندان جهان به سرعت رو به افزایش است و لازم است جمعیت رو به افزایش سالمندان، دوران سالمندی فعال، بانشاط و مولدی را طی کنند و مردم جهان در سنین سالمندی از انواع و اقسام بیماری‌ها و نقص عضوها رنج نبرند و در صورت بالارفتن سن بازنشستگی، توان کافی برای ادامه فعالیت‌های سازمانی و روزمره خود داشته باشند سازمان بهداشت جهانی این شعار را ارائه داده است تا تمام مردم جهان از همان سنین نوجوانی و جوانی رفتارهای خودشان را به گونه‌ای تنظیم کنند که با کمترین مخاطرات جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی همراه باشد.

رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: ناگفته نماند که سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت سنین شصت سالگی و بالاتر را به عنوان سالمندی تعریف کرده‌اند و در منابع اصلی طب سنتی ایران و جهان اسلام نظیر الحاوی، کامل الصناعه، قانون ابن سینا و ذخیره خوارزمشاهی نیز سن 60 سالگی و بالاتر را آغاز سالخوردگی، اعلام کرده‌اند ولی در بسیاری از کتب درسی پزشکی، سن 65 سالگی و بالاتر را لحاظ کرده‌اند.

وی گفت: افزایش جمعیت سالمندان و حتی پیر شدن جمعیت‌ها یک پدیده اجتناب ناپذیر است که حتی اگر به عنوان یک تهدید هم در نظر گرفته شود باید با درایت کامل آن را به یک فرصت خوب تبدیل کنیم و افراد جوان را به گونه‌ای آماده کنیم که با سلامت،‌ امیدواری، شادابی و پویایی وارد آن مرحله از حیات خود بشوند و بنابراین نگران پیرشدن جمعیت نیستیم ولی آنچه که جای نگرانی دارد «زنانه شدن جمعیت سالمندان» است.

حاتمی افزود: اتفاق ناخوشایندی که متاسفانه در اغلب کشورهای جهان رخ داده است یعنی در راس هرم سنی و در بین جمعیت سالمندان، اکثریت افراد را مادران سالخورده و مادربزرگان سالمندی تشکیل می‌دهند که مدت‌ها قبل همسران خود را از دست داده و سال‌های پایانی زندگی خودشان را در تنهایی و بی‌همدمی به سر می‌برند. زیرا از یک طرف طول عمر خانم‌ها در تمام جوامع قدری بیشتر از آقایان است و در ایران این رقم در حدود چهار سال است که اجتناب ناپذیر است و این گونه مقدر شده است.

رئیس دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: از طرف دیگر اختلاف متوسط تا فاحش سن پسر و دختر به هنگام ازدواج پدیده رایجی است که گاهی به حدود ۱۰سال هم می‌رسد و باعث می‌شود در شرایط کاملاً مساوی، پدربزرگ‌هایی که به هنگام ازدواج حدود 10 سال بزرگتر از همسر خود بوده‌اند، حدود 15 سال زودتر از مادربزرگ‌ها دار فانی را وداع بگویند و مادر بزرگ‌ها مجبور به ادامه باقیمانده عمر در تنهایی، افسردگی و گاهی انزوا بشوند.

وی افزود: آنچه که جای نگرانی است همین است که این هم خوشبختانه با فرهنگ‌سازی، قابل حل است و می‌توانیم با کاهش اختلاف سن پسر و دختر به هنگام ازدواج، چند سالی از دوران تنهایی و انزوای مادربزرگ‌های جامعه بکاهیم.

حاتمی گفت: در فرهنگ و ادبیات اسلامی ـ ایرانی ما آموزه‌های بسیار زیبا و باشکوهی برای تحقق شعار سازمان جهانی بهداشت وجود دارد که اگر آنها را به اجرا در آوریم با سرعت بیشتری به نتیجه خواهیم رسید. مثلا شاعر افتخارآفرین کشورمان ـ پروین اعتصامی ـ گفته است، بکوش اندر بهار زندگانی/که شد پیرایه پیری جوانی

و پرواضح است که به صراحت می‌گوید اگر می‌خواهید سالمندی شاداب و لذتبخشی داشته باشید آن را از دوران جوانی که بهار زندگی شماست بسازید.

وی گفت: یا این شعر حافظ که می‌گوید، هرچند پیر و خسته دل و ناتوان شدم/ هرگه که یاد روی تو کردم جوان شدم

یعنی در دوران سالمندی که تخیلات و افکار انسان بیشتر در گذشته‌ها سیر می‌کند و فرد سالخورده بیشتر با خاطرات گذشته اش زندگی می‌کند اگر در دوران جوانی با راستی و درستی و عدالت محوری، دین باوری، تحقیق و تالیف و سازندگی، چهره زیبایی از زندگی ترسیم کرده باشد یاد آن خاطرات مفید و خداپسندانه که یادآور جلوه جمال حق تعالی است باعث شادابی و پویایی او می‌شود. یا در آنجا که امام جعفر صادق (ع) به منظور فرهنگ سازی، می‌فرماید: به پدران و مادران خود نیکی کنید تا فرزندان شما نیز به این سنت عمل کنند.