پزشکانی که شغل دوم دارند

آمارها نشان می دهد حدود 200 هزار نفر پزشک اعم از عمومی، متخصص و فوق تخصص، داروساز، دندانپزشک و... در کشور وجود دارد که گروه اندکی از آنها درآمد بالایی دارند و مرفه به حساب می آیند اما اکثریت برای تامین هزینه‌های زندگی، مجبورند شغل دومی داشته باشند و یا اینکه به سراغ مشاغلی غیر از پزشکی بروند.

به گزارش خبرنگار مهر، اول شهریور زادروز بوعلی سینا، بهانه ای است تا نگاهی داشته باشیم به وضعیت پزشکان کشورمان که همچون سایر اقشار جامعه در مسیر زندگی با دشواریها و مشکلاتی مواجه اند که البته اکثریت مردم هنوز باور ندارند که پزشک هم می تواند بیکار باشد و یا اینکه زیر خط فقر زندگی کند. شاید همین مسئله سبب شده تا کمتر بتوانیم به دشواریها و مشکلات حرفه مقدس پزشکی بپردازیم. اما آنچه مسلم است، اینکه هستند پزشکانی که برای امرار معاش، عطای پزشکی را به لقایش بخشیده اند و به سراغ شغلی رفته اند که هیچ ارتباطی با مدرک تحصیلی آنها ندارد.

دکتر ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر به مشکلات معیشتی پزشکان اشاره می کند و می گوید: متاسفانه وضعیت معیشتی جامعه پزشکی آنطور که مردم فکر می کنند، خوب نیست. تنها 10 درصد پزشکان که برای همگان شناخته شده اند، درآمد خیلی خوبی دارند و 40 درصد هم می توانند مخارج شان را تامین کنند. اما 50 درصد بقیه که اکثر آنها پزشکان عمومی هستند، اگر یک روز کار نکنند و یا اینکه بیمار نداشته باشند، دچار مشکل خواهند شد.

وی معتقد است که وضعیت اقتصادی 50 درصد پزشکان بستگی به تعداد ویزیت بیمار دارد. به طوریکه گاهی اوقات مجبورند مطب شان را ببندند، چون هیچ بیماری برای ویزیت و معاینه ندارند.

خسرونیا با عنوان این مطلب که برخی از پزشکان به مشاغلی همچون موبایل فروشی، بنگاه مسکن و مسافرکشی روی آورده اند، در پاسخ به این سئوال که چه مدرکی برای این ادعای خود دارید، می گوید: با توجه به اینکه در هیئت مدیره نظام پزشکی هستم، چندی پیش یک پزشک درخواست وام کرده بود. وقتی از او سئوال کردم این وام را برای چه میخواهی، در پاسخ گفت که در مسیر تهران - رشت سواری کرایه دارد و می خواهد ماشینش را تعمیر کند.

رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران، بر این عقیده است که وضعیت معیشتی اغلب پزشکان به خصوص در مناطق دور از پایتخت و جاهایی که از وجود پزشک عمومی اشباع شده است، برخی پزشکان حتی در روز 2 مریض هم برای ویزیت ندارند.

این در حالی است که بررسیها نشان می دهد سه‌ چهارم اعضای جامعه پزشکی کشور را پزشکان عمومی با درآمد اندک تشکیل می‌دهند.

دکتر حسن هویدا معاون رفاهی سازمان نظام پزشکی ایران، مهمترین و اساسی‌ترین مشکل فعلی جامعه پزشکی را فقدان جایگاه مشخص پزشکان عمومی در نظام سلامت کشور می داند و می گوید: وزارت بهداشت به عنوان متولی اصلی نظام سلامت هنوز هیچ برنامه و جایگاهی را برای پزشکان عمومی که در اولین سطح ارایه خدمات بهداشتی و درمانی باید قرار گیرند، در نظر نگرفته است.

دکتر علیرضا زالی قائم مقام سازمان نظام پزشکی ایران از وجود 8 هزار پزشک عمومی بیکار در کشور خبر می دهد و می گوید: وضعیت پزشکان عمومی به لحاظ شغلی و امنیت کاری، ناهنجار است.

وی، عدم پرداخت مطالبات پزشکان عمومی را از دیگران مشکلات نگران کننده این گروه از جامعه پزشکی کشور عنوان می کند و می افزاید: هم اکنون پزشکانی داریم که فعالیت شغلی آنها کمتر از ساعات کارشان است. یعنی در واقع کم شغلی دارند و تعداد زیادی پزشک عمومی داریم که به خاطر مشکلات فراوان حرفه ای و معیشتی به مشاغل غیر پزشکی روی آورده اند حال آنکه کاهش این معضلات نیازمند عزم ملی است.
زالی ادامه داد: مهمترین موضوع درحال حاضر پایین بودن درآمد پزشکان عمومی و وضع معیشتی آنان است. در این میان وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی و مجلس جزو نهادهایی هستند که می توانند این مشکلات را برطرف کنند.

به گفته وی، در حال حاضر در روستاها برای هر 4 هزار نفر و در شهرها برای هر 2 هزار نفر یک پزشک داریم. بنابراین باید کاری کرد که به نسبت جمعیت به ازای هر هزار نفر یک پزشک وجود داشته باشد تا هم فعالیتها درحوزه سلامت با دقت و سرعت بیشتری صورت گیرد و هم فرصتهای جدید شغلی برای پزشکان عمومی فراهم گردد.

دکتر کاظم عباسیون عضو هیئت رئیسه جامعه جراحان ایران گفت: هر 15 مورد معاینه بی وقفه بیماران توسط یک پزشک، میزان خطا در معاینات بعدی را 30 درصد افزایش می دهد.

وی با عنوان این مطلب که ویزیت پایین و غیرمنطقی موجب می شود تا پزشک برای تامین نیاز مالی زندگی خود بیماران بیشتری را ویزیت کند، افزود: تعرفه ویزیت پزشکان در ایران نسبت به فقیرترین کشورهای جهان پایین تر است اما خدماتی که درخواست می شود همپای برترین کشورهای دنیا است.

عباسیون معتقد است که تعرفه غیرمنطقی موجب می شود تا برخی پزشکان در روز حتی تا 100 بیمار را مورد معاینه قرار دهند و این در شرایطی است که هم اکنون بالغ بر 8 هزار پزشک بیکار در کشور داریم.

دکتر محمدرضا نوروزی نایب رئیس شورای عالی نظام پزشکی در گفتگو با خبرنگار مهر، مهمترین چالشهای پیش روی جامعه پزشکی کشور را مشکلات اقتصادی، شغلی و فرهنگی عنوان می کند و می گوید: در آینده نگاه ما به بیکاری و کاهش سطح اشتغال پزشکان باید باشد. از یک طرف همچنان شاهد افزایش تعداد پزشکان در رده عمومی هستیم و از طرف دیگر با مشکل بیکاری آنها مواجه ایم.

وی از برنامه پزشک خانواده به عنوان تنها نقطه امن برای اشتغال پزشکان عمومی در کشور نام می برد و در عین حال می افزاید: البته برای پزشک خانواده نیز برنامه ای تعریف شده است. یعنی اینکه اگر بخواهیم تعداد بیشتری از پزشکان عمومی را در این برنامه به کار بگیریم، باید از تعداد بیماران هر پزشک کم کنیم که این مسئله می تواند معیشت پزشکان را تحت تاثیر قرار دهد.

مدیرعامل صندوق تعاون و رفاه سازمان نظام پزشکی با اعلام اینکه بین 7 تا 10 هزار پزشک در مشاغلی به غیر از رشته تحصیلی خود مشغول کار هستند، می گوید: عدم واقعی بودن تعرفه ها باعث شده تا برخی پزشکان با افزایش تعداد بیماران، هزینه های خود را جبران کنند که این مسئله می تواند در آینده به چالش بزرگی تبدیل شود.

نوروزی با تاکید بر اینکه نگرش وزارت بهداشت در مورد اشتغال پزشکان باید تغییر کند، می افزاید: حرفه پزشکی از رشته های سخت و زیان آور تلقی می شود که مشکلاتی همچون فرسودگی جسمی و روحی را برای پزشکان به دنبال دارد. به طوریکه شاهد افزایش بیماریهایی همچون سرطانها، ام اس و افسردگی در گروه جامعه پزشکی هستیم.

نایب رئیس شورای عالی نظام پزشکی، روی آوردن برخی پزشکان به کارهای اقتصادی را ناشی از تامین نشدن در حرفه پزشکی می داند و می گوید: وزارت بهداشت می بایست به طور جدی در این راستا وارد عمل شود و تدابیر جدی بیاندیشد.

آنچه مسلم است، اینکه جامعه پزشکی هم مثل سایر اقشار جامعه می بایست برای تامین هزینه های زندگی وارد شغل دوم شده و یا اینکه شغل دیگری را برای خود دست و پا کنند.