نشست فوق‌العاده خانه تئاتر: تئاتر کشور از هم پاشيده شده است

• اکبر زنجانپور: حالت جلسه اين را می‌رساند که ما به عنوان هنرمند تئاتر بايد از مسئولين بترسيم و نوکر خوبی باشيم، به گونه‌ای رفتار کنيم که آن‌ها هم اربابان خوبی باشند و به ما پول بدهند، می‌خواهم هفتاد سال سياه ندهند.

ايلنا: نمايندگان ۱۴صنف خانه‌تئاتر شب گذشته(۲۰آبان) طی نشستی فوق‌العاده برای طرح و بررسی مسائل و مشکلات هنرمندان تئاتر در سالن اصلی تئاترشهر تهران گردهم آمدند و اعتراض خود به شرايط آشفته تئاتر کشور را اعلام کردند که با حاشيه‌هايی همراه بود.

به گزارش خبرنگار ايلنا، بهزاد فرهانی در ابتدای اين جلسه ضمن اشاره به اينکه زمانه ايجاب می‌کند بيش از قبل درکنار يکديگر باشيم، گفت: افزون بر يکسال اخير نظم تئاتر کشور از هم پاشيده و اين به هم پاشيدگی تنها به گروه‌های نمايشی يا کارگردانان مربوط نيست.

وی با بيان اينکه اگر قرار بر انجام کاری باشد الان فرصت آن است و حتی به قول برخی جوانترها دير هم شده است، ادامه داد: همه اينجا هستيم تا دردها و مشکلات صنف‌های مختلف را بشنويم و مسائل اين در هم ريختگی را به چالش بکشيم تا ببينيم چه به روز تئاتر کشور آمده که به اين روز دچار شده‌ايم. قصد اعضا شعار دادن و صحبت عليه کسی نيست و قرار نيست کسی به محاکمه کشيده شود.

اين هنرمند با تاکيد بر اينکه تئاتر ايران از زمان سرکيسيان تا به امروز چنين به هم ريختگی را شاهد نبوده است، اظهار کرد: مستندات اين صحبت‌ها وجود دارد و تمام شکايت‌هايی که توسط هنرمندان به خانه تئاتر ارائه شده موجود هستند. ما همواره اين اعتراض‌ها و مشکلات را با مسئولان در ميان گذاشته‌ايم اما با لبخند مليح آن‌ها مواجه شده‌ايم که قول داده‌اند کارهايی انجام خواهند داد اما کاری صورت نگرفته است.

سپس ايرج راد مديرعامل خانه تئاتر ضمن اشاره به اينکه بيان مسائل و مشکلات هنرمندان تئاتر ديگر امری تکراری شده است، گفت: پيرو جلسه مورخ ۱۰/۲/۹۰ و جلسه فوق العاده مورخ ۴/۳/۹۰ ۱۲ ماده مورد تاکيد قرار گرفته است که هيچ‌ يک تاکنون رعايت نشده است.

وی ادامه داد: با انتشار شيوه‌نامه شورای حمايت در بخش‌هايی موارد مورد نظر خانه تئاتر ديده شده بود اما هيچگاه رعايت نشد، دوستان می‌گفتند می‌خواهيم بودجه تئاتر را عادلانه تقسيم کنيم اما اين تقسيم پول عادلانه چگونه در نظر گرفته شده است؟

طی سال‌های اخير مقداری که اصلا کافی نيست به بودجه تئاتر اضافه شد. ابتدا گفتند ۱۸ ميليارد بعد صحبت از ۳۰ ميليارد شد و بعضی اوقات هم گفتند ۳۰ درصد از بودجه سال گذشته هم کم شده است.

راد با اشاره به اينکه مبلغ بودجه شفاف نيست، عنوان کرد: تنها چيزی که مسئولان بيان می‌کنند اين است که برای شهرستان‌ها ۳ميليارد تومان و برای تهران نيز ۳ميليارد تومان بودجه در نظر گرفته شده است.

اين هنرمند ضمن اشاره به اينکه ما سال‌های قبل نيز درهمين سالن‌های محدود کار به روی صحنه می‌برديم و قرارداد تيپ را که کف دستمزد هنرمندان است دريافت می‌کرديم، ادامه داد: درحال حاضر علی‌رغم اعلام افزايش بودجه گفته می‌شود اين پول نمی‌تواند مانند ۶سال قبل هم به اهالی تئاتر پرداخت شود چگونه می‌شود در شورای حمايت پول عادلانه تقسيم شود درحالی که ۲۰درصد هزينه‌ها را اين شورا پرداخت می‌کند و ۸۰درصد ديگر بايد از طريق گيشه پرداخت شود.

مديرعامل خانه تئاتر با بيان اينکه ما خواهان اين بوديم که گيشه به عنوان تشويق برای هنرمندان درنظر گرفته شود، اظهار داشت: کارگروهی شکل گرفت و نشست‌هايی مشترک ميان خانه تئاتر و مدير مرکزهنرهای نمايشی تشکيل شد که خيلی کند پيش می‌رود. علاوه براين مشخص نيست که جای شورای نظارت و مميزی کجاست درحالی که شورای حمايت خود را کارفرما می‌داند و هنرمندان تئاتر افرادی هستند که شورای حمايت به آنها سفارش توليد تئاتر می‌دهد.

وی بااشاره به اينکه درجه بندی آثار بدون مبنای مشخص و متکی بر متن و نه اجرای تئاتر درنظر گرفته می‌شود،افزود: تا به امروز عدم عقد قرارداد قبل از شروع تمرينات يکی از مشکلات بزرگ هنرمندان تئاتر بوده است و مسئولان همواره قول داده‌اند قرارداد‌ها بسته می‌شود به بدهی‌های قبلی نيز پرداخت خواهد شد درحالی که شکايات رسيده به دست ما بيانگر اين است که به هيچ وجه دراين راستا عمل نشده است.

ايرج راد در ادامه نمونه‌هايی از شکايات رسيده را ذکر کرد و ادامه داد: علی عابدی برای نمايش بچه آدم بدو، سيروس همتی در تاريخ ۲۲/۱۲/۹۰ دو مورد شکايت، منيژه محامدی نمايش مقبره سنگی تاريخ ۲۲/۱۲/۹۱، ناصر حسينی مهر گروه تئاتر ۶، حميدرضا نعيمی برای نمايش فاوست، سجاد افشارنيا تبارشناسی تنهايی و دروغ خرداد ۹۱، برکه فروتن برای عدم پرداخت دستمزد بابت چندين اجرای نمايش، شکايت علی ثقفی، همايون غنی‌زاده مهر ۹۱، رضا حامدی‌خواه، دکتر علی رفيعی، بابک محمدی، آيدا کيخواهی شهريور ۹۱ از جمله شکايت‌هايی هستند که به دست ما رسيده‌اند.

وی با اشاره به اينکه ما اين شکايات را هرجا و در هر فرصتی با مسئولان در ميان گذاشته‌ايم، اظهار کرد: متاسفانه تا به امروز به هيچ نتيجه ای نرسيده ايم و حتی پاسخ‌نامه هايمان داده نمی‌شود آنچه خواهان اين هستيم اين است که هنرمندان شکايات خود را کتبا به خانه تئاتر ارائه نمايند.

در ادامه اين نشست هوشمند هنرخواه ضمن اشاره به تناقض‌های موجود در گفته‌های مدير مرکزهنرهای نمايشی درخصوص آمار حمايت‌های اين مرکز، گفت: ايشان می‌گويند از ۱۲۸اثر نمايشی حمايت مالی شده است ولی طبق بررسی‌های ما تا همين امروز در بهترين حالت بيشتر از ۴۴ اثر مورد حمايت قرار نگرفته است.

وی با بيان اينکه شايد مسئولان دادن ميز و صندلی و سالن برای اجرا را نيز جزو حمايت‌های خود محسوب می‌کنند، اضافه کرد: با احتساب کليه تالارهای غيرمرتبط به مرکز‌های هنرهای نمايشی که هيچ‌گونه حمايتی از آنها صورت نمی‌گيرد می‌توان به رقم ۷۳نمايش که مورد حمايت مرکز قرار گرفته شده باشد؛ دست يافت.

هنرخواه با اشاره به صحبت‌های مديرکل مرکزهنرهای نمايشی درخصوص اينکه ۷۷نمايش برای قرارداد تيپ برآورد مالی شده است، تصريح کرد: در اين خصوص نيز تناقض وجود دارد و تنها ۹اثر نمايشی با احتساب قرارداد تيپ برآورد شده و جالب اينجاست که بدانيد تا به امروز اين مبلغ پرداخت نشده است.

وی ضمن مقايسه سال ۹۰ و ۹۱ با يکديگر، ادامه داد: سال ۹۰، ۴۱ نمايش براساس قرارداد تيپ برآورد مالی شد و ۱۰ نمايش فراتر از قرارداد تيپ فروش گيشه هم دريافت کرد اما امسال ۱۱ اثر بر اساس قرارداد تيپ برآورد مالی شده که تنها ۲اثر قرارداد را کامل دريافت کرده است.

اين عضو خانه تئاتر ضمن اشاره به اينکه بسياری از اثاری که از ابتدای سال جاری اجرا شده اند همچنان حقوق خود را دريافت نکرده اند، بيان کرد: سليقه‌ای عمل کردن شورای حمايت مساله ديگری است گرچه اين نکته را نبايداز ياد برد که نام اين شورا بسيار برخوردنده است، اهالی هنر تئاتر يتيم نيستند که نياز به قيم و حمايت داشته باشند.

وی افزود: ريز تمام آثار با ارقامی که دريافت کرده‌ام وجود دارد و ما بر همين اساس می‌توانيم بگوييم تنها ۶ درصداز ميزان حمايتی که سال ۹۰ صورت گرفته در سال ۹۱ تحقق يافته است.

در ادامه اين نشست بهزاد فراهانی با اشاره به اينکه خانواده تئاتر تا به حال تا اين حد دست بسته نبوده است و بسياری از بازيگران و هنرمندان تئاتر امروز بيکار هستند و زندگی‌شان مختل شده از نمايندگان اصناف گوناگون خانه تئاتر دعوت کرد تا مشکلات خود را با هم صنفی‌هايشان در ميان بگذارد.

اما در حاشيه صحبت‌های اعضای خانه تئاتر اکبر زنجانپور به نشانه اعتراض قصد ترک سالن را داشت که پيش از خروج از سالن اصلی تئاتر شهر خطاب به اعضای هيئت رئيسه و هنرمندان تئاتر، گفت: حالتی که در اين مراسم غالب شده است، اين را می‌رساند که ما به عنوان هنرمندتئاتر بايد از مسئولين بترسيم و نوکر خوبی باشيم، به گونه‌ای رفتار کنيم که آن‌ها هم اربابان خوبی باشند و به ما پول بدهند!

وی ادامه داد: تئاتر اصلا احتياجی به اين حرف‌ها ندارد و نياز ندارد دنبال پول باشد، تفکر و وظيفه تئاتر چه شده است؟ چرا تئاتر کار می‌کنيم؟ برای اينکه به ما پول بدهند؟ به اين شکل می‌خواهم هفتادسال سياه ندهند.

اما نصرالله دلاوری يکی ديگر از اهالی تئاتر بود که پيش از صحبت‌های بهزاد فراهانی نسبت به بسياری موارد اعتراض داشت و خواهان سخن گفتن بود که علی‌رغم تاکيد فرهانی برای صحبت در زمان مشخص جلوی صحنه آمد و گفت: بارها در جلسات مشترک با مديرعامل خانه تئاتر تاکيد کرده‌ام که ما هنرمند هستيم، می‌توانيم بنويسيم، بازی و کارگردانی کنيم اصلا نيازی به اين حرف‌ها نداريم، چرا بايد نوکری دولت را بکنيم؟

وی افزود: خانه تئاتر زير سايه اداره نمايش هيچگاه ديده نخواهد شد. سال‌ها قبل بهترين ملزومات سخت‌افزاری فيلمبرداری روز را برای فيلمبراداری از آثار نمايشی تهيه کرديم، مگر نمی‌توانيم با فروش اين آثار به توليد برسيم؟ در تمام دنيا شهرداری متولی امور فرهنگی است، پيشنهاد دادم خانه تئاتر با شهردار تهران وارد مذاکره بشود که اين اتفاق نيفتاد.

پس از بيان اين اعتراض‌ها اکبر زنجانپور و عزت‌الله انتظامی جلسه را ترک کردند و نمايندگان اصناف مختلف به بيان مشکلات خود پرداختند.

در اين نشست هنرمندانی ازجمله عزت‌الله انتظامی، اکبر زنجانپور،محمد حاتمی،‌ منيژه محامدی، بهزاد فراهانی، هنگامه مفيد، اصغر همت، ايرج راد، آناهيتا نعمتی، محمد يعقوبی، پيام دهکردی،‌ آيدا کيخايی، حميدرضا نعيمی و... حضور داشتند.