حق با جباري بود يا فردوسي پور! ۹۰

عادل فردوسي پور در برنامه نود اين هفته، در گفتگو با مجتبي جباري، هنگامي که بحث فشار جباري بر مديريت تيم استقلال براي دريافت دستمزدش مطرح شد، سئوالاتي انتقادي از جباري پرسيد که حاکي از نگرشي سنتي و غيرحرفه اي بود.

جان کلام فردوسي پور در پرسش هاي انتقادي اش از جباري، اين بود که بازيکن يک تيم بزرگ پرطرفدار که محبوبيت و موقعيت اجتماعي چشمگيري دارد، در صورتي که دستمزدش هم با تاخير پرداخت شود، بايد اين وضع نامطلوب را به عشق فوتبال و هواداران پرشور فوتبال در ايران، تحمل کند؛ چرا که چنين بازيکني از برکت فوتبال به موقعيتي رسيده است که بسياري از مردم از آن بي بهره اند.

در سخن فردوسي پور البته عنصري از اخلاقگرايي وجود داشت؛ بدين معنا که فردوسي پور به جباري توصيه مي کرد رفتاري ايثارگرانه در قبال تيم استقلال و يا هر تيم ديگري که وي در آن بازي مي کند داشته باشد.

جباري هم البته با تکيه بر ضرروت عملکرد حرفه اي مديران فوتبال، نقد فردوسي پور را نپذيرفت و تاکيد کرد که وضع نامطلوب در پرداخت دستمزدها، هميشه در فوتبال ايران وجود داشته و اگر بازيکني حق و حقوقش را به هنگام مطالبه نکند، بعدها بايد ماهها و چه بسا سال ها به دنبال دستمزدش بدود.

عادل فردوسي پور در بسياري از برنامه هايش بر ضرورت حرفه اي شدن فوتبال ايران در تمامي ابعادش تاکيد کرده است و حرفه اي شدن ناقص و معوج را يکي از مشکلات فوتبال ايران دانسته است.

فردوسي پور اگر حقيقتاً حامي حرفه اي شدن فوتبال ايران است ( که قطعاً همين طور است )، منطقاً نبايد از بازيکنان امروز " مرام و معرفت " سنتي بازيکنان ديروز را مطالبه کند. سال ها پيش بازيکناني چون حسن حبيبي و همايون بهزادي و ... با خوردن يک وعده غذا در روز، به زمين بازي مي شتافتند و اصلا در بند دريافت به موقع دستمزدشان از مديران تيم هايشان نبودند.

چنين رفتاري قطعاً از عشق ويژه اين بازيکنان به ورزش فوتبال برمي خاست اما نتيجه اي جز تشديد مصائب بازيکنان فقير و بدعادت شدن مديران غني در بر نداشت.

فردوسي پور در برنامه نود بارها از وضع نامساعد پيشکسوتان فوتبال ايران شکايت و در اين باره گزارش هاي جانداري تهيه کرده است. چرا اکثر بازيکنان دهه 60 در شرايط معيشتي نامطلوبي زندگي مي کنند. قطعا يکي از وضع نامطلوب امروز آنها، همان چيزي است که از نظر فردوسي پور و ساير منتقدان مجتبي جباري، غيرت و عشق به فوتبال نام دارد.

در اوايل دهه 70، باشگاه کشاورز با رقمي هنگفت قصد خريد مجتبي محرمي را داشت ولي محرمي به عشق " علي آقا و پرسپوليس و هوادارنش " قيد رفتن به کشاورز را زد و به دستمزد نازلش در پرسپوليس قناعت کرد. اما زماني که دوران فوتبال محرمي به سر آمد، " عشق ديروز " به کار تسکين " دردهاي امروز"ش نيامد.

مجتبي محرمي در آستانه جام جهاني 2006 به فدراسيون فوتبال التماس مي کرد که او را به عنوان همراه تيم ملي، روانه آلمان کنند تا بتواند در آن ديار غربت، دخترش را بعد از مدت ها ببيند. اما فدراسيون به خواسته او وقعي ننهاد و محرمي را مغموم و محروم در تهران باقي گذاشت.

اگر محرمي در اوايل دهه 70 عقلانيت بيشتري مي داشت، مجبور نبود در سال 85 به راس نشينان فدراسيون فوتبال التماس کند تا چنان لطفي در حق او بکنند. او نه به کشاورز رفت و نه مديران پرسپوليس را به خاطر مشکلات معيشتي اش تحت فشار گذاشت؟ چرا؟ به خاطر همان چيزي که فردوسي پور در گفتگو با جباري آن را " عشق به فوتبال و هواداران فوتبال " مي ناميد.

جامعه امروز ايران جامعه اي رو به مدرن شدن همه جانبه است و يکي از لوازم اين امر، رشد عقلانيت در تمامي سطوح آن از جمله در سطح اقتصادي است. در اين ديار فوتباليستي که عقلانيت اقتصادي نداشته باشد، فرداروز کلاهش پس معرکه است.

فشار مجتبي جباري بر مديران استقلال براي دريافت به موقع دستمزدش، رفتاري کاملاً عقلاني و اخلاقي است. او به دنبال حق خودش است و اين حق جويي به هيچ وجه مکروه نيست.

عادل فردوسي پور با پيش کشيدن ضرورت رفتارهايي برآمده از منش لوطي گري و " معرفت ورزي " سنتي، ناخواسته کاري مي کند که يک انسان ( و در اين جا يک فوتباليست ) بابت مطالبه حقوق بي چون و چرايش، احساس شرمندگي کند.

بر فرض که مجتبي جباري هم مجتبي محرمي ديگري شود. اين چه دستاوردي براي او و فوتبال بيمار و پراعوجاج ايران خواهد داشت؟ هيچ.

ايثارکردن " وظيفه " نيست. اگر کسي بخواهد رفتاري ايثارگرانه در قبال تيم فوتبالش داشته باشد، البته مختار است اما حق جويي وظيفه هر انساني است. يعني هر انساني اخلاقاً بايد حقوق خودش را مطالبه کند و از اين بابت نيز به رفتارش مفتخر باشد.

مجتبي جباري نيز چنين رويکردي در قبال مشتي مدير " مرفه "سفارشي غيرورزشي داشته است و همين يک دليل براي تحسين او کافي است.