تحليل جبهه ملی ايران از رويدادهای مصر

به نام خداوندجان وخرد
هموطنان
از ديدگاه بسياری از نوانديشان، روند توسعه مترقيانه تمدن بشری معطوف به نيل آزادی برای کل ابناء بشر بوده است. درين رهگذر ارزش های جهانشمول وقت چون آزادی، حقوق بشر، مردم سالاری و حکومت قانون از يک سو فرآيند قرنها کشش و کوشش متفکران، نوانديشان، جنگ ها و انقلابهای اجتماعی - سياسی و از سوی ديگر زائيده ی مقتضيات گريزناپذير انقلاب های علمی، تکنولوژی، اطلاعات و ارتباطات متبلور در روند جهانی شدن بوده است.

بی شک ارزشهای جهانشمول مورد بحث به ويژه حقوق بشر غيرقابل تفکيک و تقسيم به شاخصه های مختلف عقيدتی چون هندوئيسم، مسيحی ايسم، بودئيسم و غيره ميباشد.در اين رابطه برخی از جوامع متصف به فرهنگهای تک بعدی و خودکفا و متکلف و متعهدگرا بسبب تعارض باارزش های مذکور، بانوعی تعلل و توقف تاريخی روبرو بوده و نظام های استبدادی آنها با نهادهای بين المللی که متولی حمايت از ارزش های يادشده اند دست به گريبان هستند. در اين رابطه کشورهای جهان عرب به غيراز يکی دو کشور، بقيه به دليل ساختار سياسی استبدادزده با اصول و مضامين نهادينه شده ی آزادی و دموکراسی بيگانه بوده اند. گذشته از نظام های استبدادی فردی مبنی بر ساختار قبيله ای و سلطنتی اقتدارگرا که اکنون متصفان به نظام جمهوری هستند و بعضا مبارزات ضداستعماری و استقلال طلبانه را در کارنامه سياسی خود دارند اکثر بصورت جمهوريهای مادام العمر و موروثی و اشکالی از اين دست بوده اند. بی شک جنبش های مردمی، متجلی در بهار عرب افق سياسی- اجتماعی جديدی در جهت پايان بخشی به نحله های استبدادی موجود و برقراری نوعی نظام مبتنی بر آزادی و مردم سالاری پديدار ساخته است. در اين رابطه در کشور باستانی مصر که جايگاه کانونی و محوری ويژه ای در جهان عرب دارد و در دهه های اخير داعيه دار رهبری مصر در سه مدار جهان عرب، اسلام و آفريقا بوده است. پيروزی اوليه مبارزان راه آزادی اش که با مشارکت و همدلی گروههای سياسی انجام گرديد،و اين نويد آن بود که نظام دموکراتيک آينده می بايست براساس نوعی موازنه منصفانه بين نظرات گروه های مختلف ذيمدخل در جريان انقلاب باشد و به نحوی انجام گيرد که زمينه ساز آينده ای درخشان برای مردم مصروالگوئی برای ديگر کشورهای عرب گردد. ولی ازآن جائيکه درنظام های استبدادی اجازه داده نميشودجوامع مدنی سازمان يافته ازاحزاب وگروههای سياسی درعرصه ی سياست حضورفعالی داشته باشند،ازاين رو هنگام بروزبحران های سياسی وانقلاب های مردمی به دليل فقدان نهادسياسی سازمان يافته درجهت مديريت انقلاب وسوق آن به مقاصدموردنظر،ناچارنوعی همبستگی رنگين کمانی متشکل ازگروههای سياسی مختلف به منظورتغييروضع موجودبه وجود می آيد.که معمولاپس ازسرنگونی نظام استبدادی،ادامه اين همبستگی برای استقرار نظم ونسق سياسی آينده و مورد قبول همه گروه ها، کارآسانی نبوده و غالبا با دشواريهايی روبرو ميشود. به ويژه اگر گروه سنتی سازمان يافته متصف به ارزشهای سياسی - اجتماعی متعارض، به جرگه مبارزان کسب آزلدی ومردم سالاری ملحق شود، با زيرکی تمام ميتواند بر اساس درايت تشکيلاتی جريان انقلاب رابه کژراهه کشانده و فرايند آنرابه نفع خودمصادره نمايد.اين واقعيتی است که درروابط بين اخوان المسلمين وهمراهان وطراحان و هاديان اوليه ی انفلاب مصر ظاهر گرديده است.اخوان المسلمين که ريشه ديرينه درحيات سياسی مصردارد،از۱۹۵۲ به بعدبافراز وفرود هائی روبروبوده است .درزمان انورالسادات اگرچه رسما غيرقانونی بود ولی عملاازنوعی تساهل وسازگاری وآزادی عمل نسبی برای فعاليت های آرام بهره مندشدحکومت مبارک تاحدودی راه مدارا وزنهار رابا اخوان درپيش گرفت ولی نقطه عطف دربرنامه سياسی اخوان درسال ۱۹۸۴ ظاهرگرديدوقتی که توسل به خشونت رادرروندسياسی مردوددانست وتصميم گرفت درانتخابات پارلمان شرکت نمايد.چنانکه درانتخابات سال ۲۰۰۰ اخوان ۱۷ کرسی ودرسال ۲۰۰۵ موفق به اخذ ۸۸ کرسی گرديد. درآغازبروز انقلاب مردمی عليه رژيم مبارک،اخوان سياست حاشيه نشينی ونظاره گری رادرپيش گرفت وبانظاميان ودولت «احمدشفيق»نوعی همدلی نشان داد.ولی وقتی پيروزی مبارزان آزادی ودموکراسی رامسجل ديد واردگردونه جنبش مردمی گرديدوبانمايشی حاکی ازتعديل ارزشهاومواضع قبلی خود و همسويی وهمراهی باارزشهای دموکراتيک موفق گرديدبابهره گيری ازساختارتشکيلاتی سنتی خوددرانتخابات پارلمانی ورياست جمهوری ازائتلاف رنگين کمانی مرکب ازجبهه نجات ملی،انجمن ملی تغيير،حزب ليبرال وفد وگروه جوانان ۶ آوريل وغيره پيشی بگيرد.اولين اقدام پارلمان جديدکه اکثريت آن رانمايندگان حزب آزادی وعدالت شاخه ی سياسی اخوان ،حزب سلفی النوروحزب عذالثوره داشتند،انتخاب اکثراعضای کميسيون پيش نويس قانون اساسی که ازهم انديشان سلفی خودبودندودرنتيجه اصول مندرج درپيش نويس قانون اساسی عمدتاطبق نظرات ارزشی اخوان ودرتعارض جدی بامبانی آزادی ودموکراسی ظاهر گرديدکه مورد اعتراض نمايندگان احزاب مخالف وخروج آنهاازکمسيون مذکورگرديد.ازسوی ديگر «محمدمرسی» درجهت همسويی باپارلمان نه تنهابادرخواست تاخيرزمان همه پرسی پيش نويس قانون اساسی درمقام مخالفت درآمده بلکه بااتخاذ تصميمات عاجل ناظربه مهارنظاميان وبرکناری افسران ارشدومقابله جويی بادستگاه قضايی وتصفيه آن گامی فراتر برداشت وباصدورفرمان گسترش اختيارات رياست جمهوری وتاکيدمجددناظر به برگذاری همه پرسی پيش نويس قانون اساسی درتاريخ موعودکه حاکی ازبی تجربگی، عجله ونداشتن درک درست ازموقعيت زمانی بود به يکباره زمينه سازبازگشت مردم معترض به خيابان هاشد،عدم اطمينان ازوضع پيش آمده وفرايندآن چنان دراذهان مخالفان جای گرفته که نه تنها درخواست «مرسی» برای مذاکرات فراگيرراردنمودند،بلکه لغوفرمان اختيارات رئيس جمهوررا نيز ناچيز انگاشتند. زيرامردم مصردربحبوحه فضای انقلابی ايجادشده انتظارداشتند که دولت منتخب شان خروش انقلابی آنان رادرجهت تحقق ارزش های مترقيانه ی روز سامان دهد.ولی باحيرت تمام شاهدپيدايش کژراهگی درروندانقلاب ازسوی اخوان وسوق دادن آن درجهت استقرار نظام استبدادی ازنوع ديگرشدندکه بی شک گزينه ديگری جزمقابله جويی وبه چرخش درآوردن گردونه انقلاب وبازگرداندن آن به مداراصلی خودنديدند.ازديدگاه آنهاانرژی انقلابی حاصل ازدگرگونی ساختاربنيانی کشورنه تنهاميل به ايستائی و واپسگرايی نداردبلکه خواهان آنست که ازطريق اتصاف به ارزش های مترقيانه روزچون آزادی ودموکراسی آينده خودرا تضمين نمايد.اينک درقبال تعارض ارزشی پيش آمده جامعه مصربرسردوراهی نگران کننده قرارگرفته است. يا بايد بازگشت به فضای انقلابی و رويارويی با اخوان و همگنان ارزشی اش را در پيش گيرد يا از طريق گفتگوی سازنده بر اساس موازنه منصفانه بين ارزشهای مورد نظر طرفين اختلاف، ثبات وآرامش را به کشوربازگرداند.وياارتش به استناد حفظ پايه های استراتژيک و حياتی کشور بعنوان محلل سياسی وارد معرکه شده و ظاهرا به طور موقت مديريت بحران و اداره کشور را در دست گيرد.
جبهه ملی ايران درضمن پای بندی ديرينه خود به آزادی، حقوق بشر، دموکراسی و حکومت قانون پشتيبانی همه جانبه خود را از پويندگان راه آزادی و دموکراسی متجلی در آراء وانديشه های جبهه نجات ملی و همسويان او در ائتلاف دموکراتيک اعلام ميدارد. ونيک ميداند که پيروزی متعرضان در کانون فرهنگی و سياسی جهان عرب بازتاب مشابه خود را در ديگر کشورهای عربی در پی خواهد داشت. ما اميدواريم که کوشش ملت مصر در خيزش تحسين برانگيز خود برای طرد استبداد که محور آمال ملی او بوده است به نتيجه مطلوب نايل گردد.
۲۵ /۹ /۱۳۹۱
تــهـران – جبـهـه مــلی ایــران