همه سرويس‌های مخفی جهان اسلام در يک کتاب، جواد طالعی

ويلهلم ديتل آلمانی، نويسنده کتاب "ارتش‌های سايه، سرويس‌های مخفی جهان اسلام" به خاطر همکاری درازمدت با اداره اطلاعات فدرال آلمان به رمز و رازهای کار سرويس‌های مخفی و جاسوسی تسلط دارد و در نتيجه توانسته است نکاتی را درباره اين نهادهای به شدت محرمانه در کتاب خود برملا کند که به سختی می‌توان در جائی ديگر به آن‌ها دسترسی يافت

تبليغات خبرنامه گويا	[email protected]

ويژه خبرنامه گويا

"ارتش های سايه، سرويس های مخفی جهان اسلام" * عنوان کتابی است که در سال ۲۰۱۱ از سوی انتشارات "هردر" آلمان منتشر شده است. نويسنده اين کتاب ويلهلم ديتل ** سال ها با اداره امنيت فدرال آلمان همکاری داشته است. کتاب با گزارشی کامل درباره تاريخ و روند کار سرويس های مخفی متعدد ايران آغاز می شود و به بررسی روند کار سرويس های امنيتی و جاسوسی سوريه، ليبی، لبنان، عربستان سعودی، عراق و تشکيلات خودگردان فلسطين ادامه می يابد.

ويلهلم ديتل آلمانی، به خاطر همکاری درازمدت با اداره اطلاعات فدرال آلمان Bundes Nachrichten Dienst- BND به رمز و رازهای کار سرويس های مخفی و جاسوسی تسلط دارد و در نتيجه توانسته است نکاتی را درباره اين نهادهای به شدت محرمانه برملا کند که به سختی می توان در جائی ديگر به آن ها دسترسی يافت.

ارتش های سايه، نخستين کتاب ويلهلم ديتل نيست. از او پيش تر کتاب های Die BKA Story (داستان پليس جنائی آلمان) و Heilige Krieg für Allah نيز به چاپ رسيده است. در کتاب دوم که در سال ۱۹۸۳ در مونيخ منتشر شده، ويلهم ديتل در اسرار جوخه های قتل سرويس های مخفی جهان اسلام را از ديد يک شاهد عينی فاش می کند.

از اين نويسنده در سال ۲۰۰۴ کتابی با عنوان "کتاب سياه کاخ سفيد" يا "سياست خارجی با مسلسل" و در سال ۱۹۸۶ کتاب ديگری با عنوان "جنگ افزار برای جهان" به بازار کتاب راه يافته است.

ساواک، ساواما و واواک در ايران

کتاب ارتش های سايه يا سرويس های مخفی جهان اسلام با شرحی درباره نحوه ايجاد "سازمان اطلاعات و امنيت کشور، ساواک" در زمان شاه به وسيله سرلشگر تيمور بختيار آغاز می شود. اطلاعاتی که نويسنده آلمانی در باره روند کار ساواک ارائه می دهد به حقيقت نزديک است، اما او تعداد همکاران ساواک را در آغاز حدود ۶ هزار نفر و در پايان کار حدود ۶۰ هزار نفر اعلام می کند که کمی اغراق آميز به نظر می رسد. پيش تر، بسياری از ناظران ايرانی در تحقيقات خود به اين نتيجه رسيده اند که تعداد همکاران مستقيم ساواک بيش از ده هزار نفر نبود، اما به عمد برای ايجاد ترس در ميان مردم درباره اين تعداد اغراق می شد. بخش عمده همکاران ساواک را "خبرچين ها" ئی تشکيل می دادند که گهگاه مورد مراجعه قرار می گرفتند و همکاری مستقيم و ثابتی با ساواک نداشتند.

ويلهلم ديتل، پس از شرح کامل نحوه تاسيس ساواک با همکاری "دوستان آمريکائی" رژيم شاه اشاره می کند که اين سازمان پس از چند سال از کارشناسان و مربيان خارجی بی نياز شد و تيمور بختيار تا سال ۱۹۶۱ آن را اداره می کرد. بختيار در آخرين سال های خدمت خود به يکی از منتقدان محمدرضاشاه پهلوی تبديل شد و به قتل رسيد.

مناسبات رئيس ساواک و خمينی

پس از بختيار، حسن پاکروان به رياست ساواک رسيد. او، در مقايسه با بختيار به نرم خوئی شهره بود و به نوشته ويلهلم ديتل حتی در دورانی که آيت الله خمينی بازداشت خانگی و تحت نظر بود، هفته ای يکبار به ديدار او می رفت و با او غذا می خورد. نويسنده آلمانی می نويسد که پاکروان حتی به رعايت حال مردم عادی، از اعدام خمينی جلوگيری کرد.

در بخشی ديگر از کارنامه ساواک، نويسنده کتاب ارتش های سايه به شرح فعاليت های سازمان امنيت در خارج از کشور و جاسوسی عليه دانشجويان اشاره می کند که برای ايرانی ها نکته تازه ای نيست. پس از پاکروان رياست ساواک به سرلشگر نعمت الله نصيری می رسد که تا آستانه انقلاب بهمن ۱۳۵۷ در اين سمت باقی بود و بعد به دستور شاه همراه با اميرعباس هويدا و گروهی ديگر از مديران رژيم پهلوی زندانی شد. از آن به بعد تا انحلال ساواک ارتشبد ناصر مقدم رياست آن را به عهده گرفت.

ويلهلم ديتل، در ادامه گزارش خود به تبديل نام ساواک به ساواما (سازمان اطلاعات و امنيت ملی ايران) اشاره می کند و می نويسد که از ميان ۲۴۸ نظامی ايرانی که در فاصله فوريه تا سپتامبر سال ۱۹۷۹ اعدام شدند، ۶۱ نفر عضو ساواک بودند. پاکروان، نصيری و مقدم، سه رئيس پيشين ساواک نيز در همين دوران تيرباران شدند. اما اين اعدام ها به معنای انحلال واقعی ساواک نبود، بلکه بسياری از ماموران اين سازمان مخوف به ساواما نقل مکان کردند.

ويلهلم ديتل، نويسنده کتاب "ارتش‌های سايه، سرويس‌های مخفی جهان اسلام"

ويلهلم ديتل می نويسد: "ملاها نام و رهبری ساواک را عوض کردند، پست های کليدی را به افراد خود سپردند و کار با همان متد قديمی چنان از سر گرفته شد که انگار هيچ فاصله ای در ميان نبوده است." در مرحله انتقالی ژنرال حسين فردوست معاون پيشين ساواک و دوست نزديک و همکلاسی محمدرضا شاه پهلوی اداره ساواما را به عهده گرفت. در دو سال نخست تشکيل ساواما، تصفيه ماموران ساواک ادامه داشت. اما پس از آن رژيم دريافت که به پرسنل آموزش ديده برای سرويس مخفی خود نياز دارد.

نويسنده آلمانی در کتاب خود توضيح می دهد:"در نهايت علی اکبر رفسنجانی سخنگوی مجلس شورای اسلامی از همکاران مخفی شده ساواک که گناه بزرگی نداشتند، دعوت کرد که به وظيفه ميهن پرستانه خود عمل کنند و به محل کار سابق خود باز گردند". در نبرد با مخالفان داخلی به هر نيروئی نياز بود.

دوران خدمت حسين فردوست در ماه دسامبر سال ۱۹۸۵ به پايان رسيد. مرد رژِيم قديم با تحريک دشمنان تازه خود دستگير شد. ملاها او را به جاسوسی برای شوروی متهم کردند.

دوران حيات ساواما يا سازمان اطلاعات و امنيت ملی ايران، کوتاه بود. از آن به بعد آيت لله ها و سرويس های مخفی بيگانه ديگر همه سازمان امنيت جمهوری اسلامی را واواک می خواندند که مخفف وزارت اطلاعات و امنيت کشور بود.

افزايش تعداد سرويس های مخفی ايران

در ادامه گزارش ويلهلم ديتل، ايجاد شاخه های جديد وزارت اطلاعات، تشکيل سپاه قدس، اطلاعات سپاه و ساير سرويس های مخفی برای تعقيب و کنترل مخالفان و جاسوسی در خارج از کشور تشريح می شود. در بخشی از اين گزارش می خوانيم:"جاسوسان ايرانی به شکل سنتی تحت استتار وزارت خارجه و برخی از آن ها زير استتار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار می کنند. تحليل سازمان اطلاعات فدرال آلمان اين است که همکاران سرويس های مخفی ايران از پشتيبانی لجيستيکی نمايندگی های خارجی جمهوری اسلامی استفاده می کنند. احتمالا همه کارکنان سفارتخانه ها و کنسولگری های ايران آموزش های ويژه ماموران امنيتی را از سر می گذرانند و متعهد به همکاری با وزارت اطلاعات هستند."

در بخش های بعدی فصل اول کتاب ارتش های سايه، عمليات تروريستی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی و جوخه های اعدامی که اين وزارت خانه با کمک سفارتخانه های ايران در خارج از کشور اجير کرده با شرح جزئيات کامل مورد بررسی قرار می گيرد. از جمله بخش مهمی از گزارش ويلهلم ديتل به ماجرای ترور رهبران حزب دموکرات کردستان در کافه ميکونوس برلين و انفجار مرگبار مرکز يهوديان بوئنس آيرس می پردازد.

فصل نخست کتاب ويلهلم ديتل که ويژه بررسی تاريخچه و عملکرد سرويس های مخفی ايران است، ۱۳۳ صفحه را در بر می گيرد و بسيار خواندنی است. عمليات سرويس های اطلاعاتی سوريه بلافاصله پس از ايران در بخش دوم کتاب مورد بررسی قرار می گيرد

فصل دوم کتاب با اين جمله آغاز می شود: "سوريه يکی از معدود کشورهای دوست ايران در ميان کشورهای عربی است. اين مناسبات بعضی وقت ها با پرداخت هزينه هموار می شود. به عنوان مثال از طريق صادرات ويژه نفت يا کمک مالی ناگهانی از صندوق به خوبی پر شده درآمدهای نفتی.ايران"

برای آگاهی از عمليات محرمانه و تروريستی سرويس های مخفی جمهوری اسلامی ايران و ساير کشورهای اسلامی، مطالعه کتاب سرويس های مخفی جهان اسلام بسيار مفيد است. حتی اگر در موارد معدودی نويسنده آلمانی منبع اطلاعات خود را به روشنی اعلام نکرده باشد. حجم کتاب ۳۵۲ صفحه است. نويسنده در سال ۱۹۵۵ متولد شده و در حال حاضر به عنوان روزنامه نگار آزاد برای اشپيگل، اشترن و چند نشريه المانی زبان ديگر می نويسد. او ظاهرا ديگر با سازمان اطلاعات فدرال آلمان همکاری ندارد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
Schattenarmeen- Die Geheimdienste der islamischen Welt-
Wilhelm Dietl, Verlag herder, 2011, Freiburg