سعيد حجاريان: کار روحانی دشوار است

فرارو ـ سعيد حجاريان، فعال و نظريه‌پرداز سياسی اصلاح‌طلب، اعتقاد دارد ميزان ايستادگی حسن روحانی، رئيس‌جمهوری منتخب، بر اهداف و برنامه‌های اعلامی خود به انسجام و توان پايگاه اجتماعی دولت آينده بستگی دارد. در ادامه گفتگوی "آسمان" با حجاريان را می خوانيم:

اهميت پايگاه اجتماعی را می‌توان با مثال خرمن بر باد دادن توصيف کرد. هنگامی که خرمن را بر باد می‌دهند، دانه‌های گندم که سنگين‌ترند، می‌مانند و دانه‌های پوک و کاه به باد می‌رود. يک دولت يا جنبش اجماعی هم اگر نتواند پايگاه اجتماعی خود را جذب، حفظ و سازماندهی کند؛ در برابر فشار‌های بيرونی و نيرو‌های سياسی و اجتماعی رقيب دچار بحران می‌شود.

حسن روحانی به عنوان «شخصيتی نخبه‌گرا» است و به دليل همين نخبه‌گرايی است که او در حلقه اصلی يارانش، صرفاً افراد محدودی دارد و تيم،‌کادر و حزب مشخصی ندارد. لذا بايد با ابزار‌های تعاملی و کارت‌های ديگر خود بازی کند. البته روحانی «چانه‌زن» خوبی است؛ اما مشکل او به اين برمی‌گردد که ابزار‌های فشار از پايين را در اختيار ندارد.

خاتمی نسبت به روحانی پشتوانه حزبی و اجتماعی منسجم‌تری داشت و با همين پايگاه اجتماعی هم به حمايت از روحانی پرداخت و روحانی بايد بداند آرای او متعلق به هاشمی و خاتمی بوده است. بداند از کجا رأی آورده، چه کسی برايش رأی جمع کرده و کدام مردم و به چه دليل و برای چه اهداف و برنامه‌هايی به او رأی دادند. اگر او اين مسائل را درک کند، به‌رغم همه فشار‌ها و فضا‌سازی‌ها پای شعار‌های خود خواهد ايستاد.

مهمترين چالش‌های پيش‌روی روحانی سياسی است. او حتی اگر بخواهد صرفاً مسائل اقتصادی همچون کاهش تورم و افزايش اشتغال را محقق کند، انجام اين امر مقدمات سياسی دارد. او بايد به پيش‌نياز‌های اين امور توجه کند. مثلا آنطور که خود آقای روحانی گفته‌اند. قرار است افرادی که بون بليت وارد اتوبوس دولت شده‌اند از آن پياده شوند. اين، امری ضروری و به معنی خارج کردن نيرو‌های اضافی و ناکار‌آمدی از دستگاه دولت است که صرفاً برای رانت‌ها و منافع خاص وارد آن شده‌اند. بديهی است پاده کردن اين افراد از ماشين دولت، هزينه و تبعات سياسی دارد و همچون دوره اصلاحات، چرخه بحران‌سازی مخالفان را فعال می‌کند و باعث دردسر خواهد شد.

دلايل حملات و هشدار‌های پياپی محافلی چون کيهان به روحانی و تلاش آنها برای دور نگاه داشتن رئيس‌جمهور منتخب از اصلاح‌طلبان اين است که: اين مطلب آتش تهيه برای اقدامات بعدی است. موضوع اصلی‌تر از کيهان، نوع برخورد نهاد‌هايی است که وارد عرصه اقتصاد شده‌اند و دولت آينه با آنها مواجه خواهند شد ضمن آنکه تعريف روحانی از موقعيت دولت خود به عنوان «جريان اعتدال» آن را در جايگاهی قرار می‌دهد که از يک سو اصولگرايان و از سويی اصلاح‌طلبان می‌خواهند آن را به سمت خود بکشند. البته، عموم اصلاح‌طلبان و به ويژه احزاب و جريان‌هايی مانند مشارکت اعلام کرده‌اند سهمی از دولت آينده نمی‌خواهند و تنها خواست‌شان از روحانی پايبندی به پيشبرد شعار‌ها و و برنامه‌های اعلامی است.

روحانی کار دشواری دارد. و برخورد با جريان‌های رانتی درون دولت و ديگر نهاد‌ها نياز به تيم قوی، وزارت اطلاعات قوی و نيز همکاری جدی قوه‌قضائيه و مجلس دارد. دستاورد‌های مشخصی را از اين دولت ببينند که اين امر کار را بيش از پيش دشوار می‌کند.