گزارش تفصيلی آماری اعدام در ايران

خبرگزاری هرانا - در بازه زمانی ۱۱ اکتبر ۲۰۱۲ تا ۱۰ اکتبر ۲۰۱۳، حداقل ۵۳۷ نفر در نقاط مختلف ايران از راه حلق آويز اعدام شدند که اين رقم در مقايسه با زمان مشابه در سال گذشته، ۹ درصد افزايش داشته است. صدور و اجرای حکم اعدام شهروندان در ايران، در حالی رخ می‌دهد که بسياری از متهمان از دسترسی به يک روند عادلانه‌ دادرسی محروم‌اند.

در گزارش پيش رو، ضمن اعلام آمار سالانه اعدام و مقايسه آن با سال گذشته، با تکيه بر علم آمار، به پيش بينی وضعيت احتمالی اعدام ها در ايران، در سال آينده نيز پرداخته شده است.

هم چنين به شاخص ترين موارد در اين حوزه، اعم از بيش ترين اعدام ها در يک روز، بيش ترين اعدام ها در ملاءعام و جنجالی ترين اعدام اشاره شده است.

عمده ترين منبع اين گزارش، مجموعه اظهاراتی است که مقامات قضايی در گفتگو با رسانه های دولتی به صورت رسمی از صدور و اجرای حکم اعدام برای شهروندان خبر دادند و بخش ديگری از اين گزارشات نيز توسط ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ايران (هرانا) و يا ساير منابع مستقل و معتبر تهيه و تنظيم شده است.

جنجالی ترين اعدام
جنجالی ترين حکم اعدام سال، که با دخالت آملی لاريجانی، رئيس قوه قضائيه برای دو متهم به زورگيری به نام های "عليرضا مافيها" و "محمد‌علی سروری"صادر شده بود، بامداد ۱ بهمن ماه سال ۱۳۹۱(۲۰ ژانويه ۲۰۱۳) به اجرا در آمد. رئيس قوه قضائيه در سخنانی اعلام کرده بود "تفاوتی ميان به‌کارگيری سلاح سرد يا گرم وجود ندارد و (اين اقدام) در حکم محاربه و مجازات آن نيز اعدام است."

صدور و اجرای ضرب العجلی حکم اعدام(حدود ۲۰ روز) برای اين دو متهم که فيلم زورگيری ايشان از يک شهروند در فضای مجازی در سطح گسترده منتشر شده بود و بازتاب فراوانی يافت، با هدف نشان دادن اقتدار و اراده پليس و نهادهای قضايی در برابر تخلف هايی از اين دست و هم چنين انتخاب محلی چون پارک هنرمندان برای اجرای حکم که مکانی فرهنگی تلقی می شود، انتقادات گسترده کارشناسان و اهالی هنر را به همراه داشت.

جنجالی ترين محل اجرای اعدام
ساعت ۷ صبح روز چهارشنبه ۲۷ دی ماه ۱۳۹۱(۱۶ ژانويه ۲۰۱۳) در ورزشگاه شهيد مظهری شهرستان سبزوار، حکم اعدام فردی به نام "الياس" که حدود ۲۳ سال سن داشت، به اتهام تجاوز به عنف اجرا شد و ماموران اجرای احکام، تماشاگران اعدام را در شرايطی در سکوهای محل تماشای فوتبال در ورزشگاه نشانده بودند که هيچ محدوديت سنی و جنسی برای تماشاگران در نظر نگرفته بودند.

اجرای اين حکم در استاديوم فوتبال، واکنش و اعتراض فيفا را نيز با فرستادن نامه ای به فدراسيون فوتبال ايران به دنبال داشت.

بيشترين اعدام در يک روز
بيشترين اعدام ها در طی ۲۴ ساعت، در ۳۱ مردادماه سال ۱۳۹۲(۲۲ آگوست ۲۰۱۳) رخ داد و بر اين اساس ۲۷ تن در شهرهای تبريز، هنيدجان، کرج، اردبيل، اروميه، اراک و مشهد اعدام شدند که در نوع خود کم سابقه می نمود.

بيشترين اعدام در يک استان
بيشترين تعداد نفراتی که در ايران اعدام شدند از استان البرز می باشند که به دليل وجود سه زندان قزلحصار، رجايی شهر و ندامتگاه کرج در اين استان آمار بالايی را به خود اختصاص داده است. بدين ترتيب ۹۳ تن در استان البرز، ۴۲ تن در استان تهران و ۳۸ نفر مشترکا در استان های فارس و آذربايجان غربی اعدام شدند.

بيشترين اعدام در ملاء عام
فارس، استانی بوده که بيشترين تعداد نفرات و دفعاتی که در انظار عمومی حکم اعدام در شهرهای مختلف آن اجرا شده است. به طوری که هشت گزارش اجرای حکم اعدام در ملاءعام از اين استان ثبت شده است و در آن ۲۳ نفر اعدام شدند.

بيشترين اعدام در يک زندان
زندان رجايی شهر کرج با ۴۷ نفر، بيشترين تعداد اعدامی های گزارش شده را به خود اختصاص داده است و پس از آن زندان مرکزی اروميه با تعداد ۴۰ نفر و زندان قزل حصار با تعداد ۳۷ نفر در مقام های بعدی قرار دارند.

بيشترين نوع اتهامات
۶۲ درصد اعدام های صورت گرفته در طی مدت مورد اشاره، مربوط به جرائم مواد مخدر، ۱۳ درصد قتل و ۱۱ درصد آن مربوط به تجاوز به عنف بوده است.

صدور و اجرای حکم اعدام برای نوجوانان بزهکار
اعدام يک نوجوان بزهکار، که متهم به ارتکاب قتل در ۱۴ سالگی بود، در زندان کازرون پس از آنکه به سن قانونی (۱۸ سال) رسيد؛ بحث برانگيز ترين مورد در اين حوزه به شمار می رود. هم چنين يک نوجوان بزهکار ديگر به نام فرهاد که در سن ۱۷ سالگی مرتکب قتل شده بود نيز از سوی شعبه ۷۴ دادگاه کيفری تهران به اعدام محکوم شد. در زمان تهيه اين گزارش و همزمان با روز جهانی مبارزه برای لغو حکم اعدام، شعبه ششم ديوان عالی کشور هم حکم اعدام يک نوجوان به نام "بهاءالدين قاسم‌زاده" را که در سن ۱۶ سالگی مرتکب قتل شده بود؛ به وی ابلاغ کرد.

بهترين مواضع برای محدوديت در صدور حکم اعدام

پارلمان کانادا، لايحه‌ای را به تصويب رساند که بر اساس آن اعدام‌های گسترده تابستان ۱۳۶۷ در ايران "جنايت عليه بشريت" خوانده شده است. اقدام پارلمان کانادا نخستين واکنش از سوی يک کشور محسوب می‌شود که در آن کشتار دهه ۶۰ "جنايت عليه بشريت" شناخته شده است.

مهمترين اقدام جهانی جهت محدود کردن اعدام
تصميم دولت دانمارک برای قطع کمک های مالی خود به دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل که مهمترين منبع مالی دولت ايران برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر است؛ از مهمترين و موثرترين اقدامات جهانی در جهت تنبيه دولت ايران برای صدور فله ای حکم اعدام برای جرائم مربوط به مواد مخدر در ايران بود.

بهترين برنامه رسانه ای
برنامه تلويزيونی "ماه عسل" که از شبکه سوم صدا و سيمای جمهوری اسلامی ايران، در سال های اخير و در طی ماه رمضان، پخش می شود، يکی از معدود برنامه های فرهنگی موثر در زمينه تشويق خانواده های قربانيان برای گذشت از قصاص متهمين به قتل در ايران بود. دست اندرکاران اين برنامه، روز هشتم مرداد ماه ۱۳۹۲(۳۰ جولای ۲۰۱۳) يک خانواده ايرانی را که چند روز قبل، از قصاص قاتل فرزند خود در ملاءعام گذشته بودند، به برنامه شان آورده بودند.

آمار صدور حکم اعدام
در طول يک سال گذشته دستگاه قضايی کشور دستکم ۱۰۶ تن از شهروندان را در شهرهای مختلف، آن هم به اتهاماتی به غير از جرائم مربوط به مواد مخدر به اعدام محکوم کرده است. لازم به اشاره است مراحل دادرسی پرونده های زندانيان مواد مخدر تقريباً هيچ گاه رسانه ای نمی شود و اين امر همواره مورد اعتراض گروه ها و سازمان های حقوق بشری بوده است.

آمار اجرای حکم اعدام
در طول يک سال گذشته(از ۱۱ اکتبر ۲۰۱۲ تا کنون) ۵۳۷ نفر که از سوی دستگاه قضايی به اعدام محکوم شده بودند، اعدام شدند. ۱۲ درصد اين اعدام ها که بالغ بر ۶۷ نفر می شود در انظار عمومی اجرا شده است.

اکثر اين اعدام ها با کمترين شفافيت در پروسه دادرسی و اجرای حکم همراه بوده است؛ به طوری که جنسيت ۶۱ درصد اعدام شدگان مشخص نيست و تنها جنسيت ۱۹ زن و ۱۸۹ مرد، محرز شده است. هم چنين دست کم هويت ۶۰ درصد اعدام شدگان به دليل اينکه از سوی نهادهای قضايی گزارش شده است، نامعلوم است و تنها در برخی موارد که اعدام ها در ملاءعام صورت گرفته، هويت اعدام شدگان افشا شده است.

هم چنين ۴۰ درصد اعدام ها در ايران (۲۱۳ نفر) مخفيانه صورت گرفته است و دستگاه قضايی نه تنها جزئيات پرونده آن ها را به رسانه ها اعلام نکرده، بلکه از اطلاع رسانی در مورد اعدام ايشان در رسانه های دولتی سرباز زده است.

مقايسه آمار با سال گذشته
در طی ۱۱ اکتبر ۲۰۱۱ الی ۱۰ اکتبر ۲۰۱۲، ۴۸۸ نفر اعدام شدند که در مقايسه اجرای حکم اعدام در همين بازه زمانی در سال جاری، ۹ درصد افزايش در اجرای حکم وجود داشته است.
هم چنين در مقايسه اجرای اين حکم در ملاء عام نيز شاهد افزايشی ۱۴ درصدی بوده ايم که در نوع خود بی سابقه بوده است. همان طور که اشاره شد، مردم استان فارس در طول يک سال گذشته شاهد بيشترين تعداد اعدام در ملاءعام بوده اند.

پيش بينی آمار سال آينده
بر اساس سی وی ۵۷ درصدی (۰.۵۷) بدست آمده در ۱۲ ماه گذشته، پيش بينی می شود در ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ حداقل ۲۴ نفر و حداکثر ۸۸ نفر در ايران اعدام شوند. هم چنين بر همين منوال پيش بينی می شود در دسامبر حداقل ۱۳ و حداکثر ۴۷ نفر، در ژانويه ۲۰۱۴ حداقل ۲۲ و حداکثر ۸۰ نفر، در فوريه ۲۰۱۴ حداقل ۱۷ و حداکثر ۶۳ نفر، در مارس ۲۰۱۴ حداقل ۲۰ و حداکثر ۷۲ نفر، در می ۲۰۱۴ حداقل ۲۱ و حداکثر ۷۹ نفر، در ژوئن ۲۰۱۴ حداقل ۱۴ و حداکثر ۵۰ نفر، در جولای ۲۰۱۴ حداقل ۴۰ و حداکثر ۱۴۴ نفر، در آگوست ۲۰۱۴ حداقل ۳ و حداکثر ۹ نفر، در سپتامبر ۲۰۱۴ حداقل ۲۵ و حداکثر ۹۳ نفر و در ماه اکتبر ۲۰۱۴ حداقل ۳۲ و حداکثر ۱۱۸ نفر اعدام شوند.

برای دانلود کامل اين گزارش اينجا کليک کنيد