صادق زيباکلام: تندروها می توانند توافقات ژنو را متوقف کنند

فرارو- يک استاد دانشگاه گفت: «مسئله هسته ای ايران در ريل حل و فصل قرار گرفته است؛ مگر اينکه فشار اسرائيلی ها و جمهوری خواهان تندرو از يکسو و فشار تندروهای ايران از سوی ديگر مانع انجام کار شود. در غير اين صورت من فکر می کنم مسئله هسته ای ايران روی غلتک افتاده است.»

مذاکرات هسته ای ايران با ۱+۵ در ۴ دور گفتگو در ژنو انجا شد. پس از پايان مذاکرات طرفين برای اولين بار بيانيه ای مشترک منتشر کردند. صحبت های طرفين پس از پايان مذاکرات نشان دهنده فضای مثبت اين دور از مذاکرات است. هرچند معاون وزير خارجه روسيه هشدار داده که نبايد خوش بينی شتاب زده به مذاکرات داشت.

دکتر صادق زيباکلام استاد علوم سياسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو گفت: «من مذاکرات ژنو را يک گام مثبت می دانم. مسئله مهم در مذاکرات هسته ای به هيچ وجه جزئيات نيست و هنوز نيز کارشناسان وارد جزئيات نشده اند و قرار است طی ماههای آينده درباره آن بحث کنند.»

وی ادامه داد: «آنچه در اين ۴۸ ساعت اتفاق افتاد و به نظر من سرنوشت ساز و تاريخی خواهد بود اين است که دو طرف برای اولين بار و بعد از گذشت يک دهه توانستند نشان دهند که حسن نيت دارند و واقعا قصد دارند اين مسئله را به صورت مرضی الطرفين حل کنند.»

اين کارشناس مسائل سياسی اظهار کرد: «تيم مذاکره کننده ايران توانست به طرف غربی نشان دهد که ايران واقعا قصد دارد اين مسئله را به صورتی حل کند که نظرات آنها هم تا حدود زيادی تامين شود و طرف غربی نيز نشان داد که نمی خواهد ايران برنامه هسته ای خود را تعطيل کند.»

وی ادامه داد: «لذا به نظر من طرفين متوجه شدند گره کور در اين مسئله عدم اعتماد به يکديگر بوده و به نظر می رسد برای اولين بار و با مقدار زيادی احتياط ايران قصد دارد به غربی ها اعتماد کند و غربی ها هم برای اولين بار قصد دارند به ايران اعتماد کنند.»

وی افزود: «البته تمام کسانی که يا به لحاظ عقيدتی از غرب ستيزی و آمريکا ستيزی نفع می برند مانند افراطيون در داخل کشور و يا کسانی که نفع ژئوپوليتيک، استراتژيک و اقتصادی می برند مانند روسيه، ترکيه و برخی کشورهای حاشيه خليج فارس و نيز صهيونيست ها و جمهوری خواهان تندرو، از مذاکرات ژنو راضی نيستند؛ چون اينها احساس خطر می کنند که مذاکرات هسته ای ايران روی ريل منطقی بيفتد.»

زيباکلام خاطرنشان کرد: «البته صحبت های من به هيچ وجه به اين معنا نيست که کار تمام شده است و ما می توانيم با فعل ماضی در مورد مسئله اختلاف با ۱+۵ صحبت کنيم؛ چرا که ممکن است کار در جزئيات به بن بست کشيده شود.»

وی تصريح کرد: «اما آنچه که من تاکيد می کنم اين است که غربی ها در ژنو به ايران گفتند در اصول با غنی سازی ۳ تا ۵ درصد که برای مصارف صلح آميز باشد مخالفتی ندارند و اين کليدی ترين و اصلی ترين خواسته ايران است که حق غنی سازی به رسميت شناخته شود.»

وی افزود: «در مقابل ايران تلويحا پذيرفته که غنی سازی بيش از ۵ درصد را انجام ندهد و آن مقدار از ۲۰۰ کيلوگرم اورانيوم ۲۰ درصد غنی شده ای که انجام داده و برای رآکتور تهران نياز دارد را بردارد و مابقی را زير نظر آژانس بگذارد.»

اين استاد دانشگاه اظهار کرد: «نکته ديگری که ايران تلويحا پذيرفته اين است که اگر حق غنی سازی ايران در حد ۵ درصد رسما از سوی ۱+۵ پذيرفته شود، ايران هم حاضر است پروتکل الحاقی را بپذيرد.»

وی افزود: «پذيرش پروتکل الحاقی به اين معناست که ايران عملا نمی تواند هيچ کاری را به صورت مخفی از نظر غربی ها انجام دهد؛ چون يکی از اصول اوليه پروتکل الحاقی اين است که آژانس می تواند هر لحظه و بدون اطلاع قبلی هر مکانی که اراده کند را بازرسی کند.»

زيباکلام در پاسخ به اين سوال که آيا طرفين درباره زمان پذيرش پروتکل الحاقی توسط ايران و رابطه آن با لغو تحريم ها اختلاف ندارند؟، گفت: «من فکر می کنم در اين باره طرفين در اصول با هم تفاهم دارند.»

وی ادامه داد: «اين مسئله مانند آپارتمانی است که هم مالک، مستاجر را پذيرفته و هم مستاجر آپارتمان را پذيرفته و روی قيمت هم توافقات اوليه در حال انجام است و فقط جزئيات مانده که پول اجاره يک سال را يکجا بدهند يا ماهيانه و تعميرات با کدام طرف باشد که اينها مواردی است که بايد در جزئيات و با چانه زنی حل شود.»

اين استاد دانشگاه تصريح کرد: «مسئله هسته ای ايران در ريل حل و فصل قرار گرفته است؛ مگر اينکه فشار اسرائيلی ها و جمهوری خواهان تندرو از يکسو و فشار تندروهای ايران از سوی ديگر مانع انجام کار شود. در غير اين صورت من فکر می کنم مسئله هسته ای ايران روی غلتک افتاده است.»

زيباکلام در پايان گفت: «من بازهم تاکيد می کنم که تندروهای دو طرف می توانند توافق کلی که در ژنو صورت گرفته را متوقف کنند.»