تحصن پناهجويان ايرانی و افغان در آنکارا

• به دنبال درگيری ميان چند ايرانی و ترک در شهر کايسری ترکيه که منجر به زخمی شدن چند نفر از ايرانيان شد، پناهجويان ايرانی برای اعتراض مقابل دفتر پناهندگان سازمان ملل در آنکارا تجمع کردند.

دویچه وله ـ پناهجويان مقيم ترکيه با مشکلاتی نظير نداشتن اجازه کار، نداشتن هيچگونه بيمه و هزينه زندگی و نيز طولانی شدن روند پناهندگی‌شان درگيرند. پناهجويان ساکن کايسری اما ظاهرا شرايط بدتری دارند.

شهر کايسری با نام قديم "قيصريه"، با جمعيتی حدود يک ميليون و ۳۰۰ هزار نفر در ۳۰۰ کيلومتری جنوب شرقی آنکارا واقع شده است. حدود ۵ هزار نفر پناهجو و پناهنده در اين شهر زندگی می‌کنند که سه هزار نفر از آنان ايرانی هستند. کايسری شهری مذهبی است و ساکنان آن مسلمان هستند. چند سالی است که اين شهر تبديل به يکی از مراکز زندگی موقت پناهجويان ايرانی شده است.

اکثر ايرانيانی که در اين شهر به عنوان پناهجو ساکن‌‌اند، دلايل پناهندگی‌شان يا مربوط به مذهب‌شان بوده مثل بهاييان و نوکيشان مسيحی، و يا همجنسگرا هستند. تعداد ديگری نيز دلايل عقيدتی از جمله خداناباور بودن را به عنوان دليل پناهندگی‌شان ذکر کرده‌اند.

اين ترکيب ناهمگون با مسلمانان اکثرا معتقد اين شهر، مشکلاتی را برای پناهجويان به وجود آورده است. به گفته کاوه طاهری، يکی از پناهجويان ساکن کايسری، مدتی است که درگيری ميان اهالی اين شهر با ايرانيان شدت گرفته است. آخرين مورد خبری بود که بر اساس آن يک‌شنبه شب (۲۴ فروردين/۱۳ آوريل) چند شهروند کايسری با دو پناهجوی ايرانی درگير شده‌اند. اين درگيری منجر به نزاعی دسته‌جمعی شده و در اثر آن تعدادی از ايرانيان زخمی شده‌اند.

کاوه طاهری می‌گويد حمله کنندگان تنها مليت آنها را پرسيده‌اند و وقتی فهميده‌اند که ايرانی هستند به آنان حمله‌ور شده‌اند. بابک اجلالی يکی ديگر از زخمی‌شدگان اما می‌گويد تنها به دليل دفاع از دوستش که مورد حمله قرار گرفته بوده با شهروندان ترک درگير شده و بيشتر از طرف نيروهای پليس مورد ضرب و جرح قرار گرفته است.

آقای اجلالی در عين حال از برخورد خوب پليس کايسری بعد از اعلام شکايت او قدردانی می‌کند اما در عين حال تاکيد می‌کند که فضای حاکم بر کايسری، برای ايرانيان فضای دوستانه‌ای نيست.

تحصن مقابل دفتر کميساريای پناهندگان

روز سه‌شنبه (۲۶ فروردين/۱۵ آوريل) پناهجويان ايرانی که مورد ضرب و شتم واقع شده بودند، برای اعتراض به دفتر کميساريای پناهندگان سازمان ملل در آنکارا رفتند. آقای طاهری به دويچه‌وله گفت که تا بعدازظهر منتظر بوده‌اند که پاسخی درخور از مسئولان دفتر پناهندگی سازمان ملل دريافت کنند اما چون پاسخی نگرفته‌اند دست به تحصن زده‌اند.

خواست‌های تحصن‌کنندگان داشتن اجازه کار، رفع ممنوعيت رفت و آمد به شهرهای ديگر، گرفتن کمک هزينه تا زمان قبولی پناهندگی و نيز تسريع در روند پناهندگی است. شماری از پناهجويان افغان نيز به اين تحصن پيوسته‌اند.

کاوه طاهری می‌گويد علاوه بر مشکلات اقامتی و کاری، مردم کايسری نيز با پناهجويان رفتار مهربانانه‌ای ندارند. او می‌گويد اجاره خانه‌ای که برای شهروندان ترک ماهيانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ لير ترکيه است، برای پناهجويان بين ۳۰۰ تا ۵۰۰ لير تعيين می‌شود.

مزد پناهجويان نيز به نسبت کسانی که اجازه کار دارند بسيار پايين‌تر است. برای کاری که مزد روزانه آن ۵۰ تا ۶۰ لير ترکيه است، يک پناهجو تنها ۲۰ تا ۳۰ لير دريافت می‌کند و تازه اگر پليس مطلع شود بايد جريمه هم پرداخت کند.

پناهجويان کايسری کارهايی مانند ظرفشويی، گونی‌بافی و سنگ‌بری انجام می‌دهند و گاه مجبورند برای تامين هزينه‌هايشان روزانه بين ۱۰ تا ۱۲ ساعت کار کنند. به گفته کاوه طاهری زنان پناهجو در محيط‌های کاری اغلب مورد آزار جنسی و درخواست برای رابطه جنسی قرار می‌گيرند.

"سورنا هاشمی" فعال دانشجويی دانشگاه زنجان و يکی از کسانی که ماجرای فساد اخلاقی رئيس اين دانشگاه را بر ملا کرد و به همين دليل نيز به زندان رفت و از دانشگاه اخراج شد، بيش از دو سال است که در ترکيه به سر می‌برد. او که در حال حاضر در شهر "بنيزی" در جنوب غربی ترکيه اقامت دارد، می‌گويد در اين دو سال در شهرهای زيادی ساکن بوده از جمله اسکی‌شهير و کوتاهيه.

آقای هاشمی به دويچه‌وله می‌گويد که در اين دوسال نه رفتار ضد ايرانی از مردم ترکيه ديده و نه از پليس اين کشور مشاهده کرده است. وی اما تاکيد می‌کند که اوضاع در شهرهای کوچک به خوبی و آرامی شهرهای بزرگ نيست.

سورنا هاشمی می‌گويد رفتاری که در اين دوسال از پليس ترکيه ديده به مراتب از رفتار نيروهای انتظامی ايران بهتر بوده است. به گفته اين فعال دانشجويی، قوانين پليس ترکيه در مواردی مثل نزاع‌های گروهی بسيار سختگيرانه است و مقصر چه ترک باشد چه خارجی به شدت مجازات می‌شود.

آقای هاشمی می‌گويد به تازگی دولت ترکيه قانونی را تصويب کرده که بر اساس آن پناهجويان هم بيمه می‌شوند؛ البته بيمه‌ای پايه‌ای و ناکامل اما همين بيمه می‌تواند بسياری از هزينه‌های آنها را کاهش دهد.

به گفته او گرفتن اجازه کار برای پناهجويان هم نه از طريق سازمان ملل بلکه از طريق دولت ترکيه در مواردی استثنايی و با شرايطی سخت امکان‌پذير است.