مرگ ۲۳۹ نفر در چهارماهه امسال با قرص برنج

روزانه دو نفر بر اثر مسموميت با قرص برنج جان خود را از دست می دهند. مرگ خاموشی که آمار آن طی سال های اخير روند افزايشی داشته است. اغلب قربانيان قصد خودکشی نداشته اند اما پا در مسيری يک طرفه گذاشته اند که هيچ راه بازگشتی در آن نيست. عطاری ها هم به راحتی اين قرص ممنوع را می فروشند و نظارت و برخورد با آنها تعطيل است.

به گزارش خبرنگار مهر، قرص برنج که به نام فسفيد آلومينيوم نيز شناخته می شود قرصی است که يک عدد آن قادر است هزاران شته را از بين ببرد. اين قرص از خود گاز فسفيد توليد می کند و از آن برای جلوگيری از آفت زدگی برنج در انبار استفاده می شود. مسموميت با اين قرص هم از راه استنشاق، هم از راه تماس پوستی و هم به صورت خوراکی اتفاق می‌افتد. مصرف خوراکی آن باعث تهوع، درد معده ، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، احساس سرما، عطش ، سر درد، تشنج و کما می شود. اگر در فضای مناسبی حدود۵ -۳ ppm فسفين آزاد شود قابل استشمام خواهد بود که بويی بسيار نامطبوع همچون ماهی گنديده دارد. اگر ميزان گاز متصاعد شده به حدود ۵۰ تا ۱۰۰ ppm برسد استشمام آن هم خطرآفرين می‌شود.

وقتی انسان اين قرص را می‌خورد در محيط معده که رطوبت و اسيد معده وجود دارد، قرص به سرعت تصعيد شده و گاز فسفين آزاد می‌کند که از طريق سلول‌ها جذب می‌شود و به سلول‌های قلبی، ريوی و انتهای عروق سرخرگی( سرخرگ‌های ريز) آسيب وارد می‌کند و به سرعت انسان را دچار اختلالات کبدی، کليوی، تنفسی، شوک، نارسايی قلبی و افت شديد فشار و کما می‌کند.

تبليغات خبرنامه گويا	advertisement@gooya.com

افزايش ۶ درصدی قربانيان

بر اساس آمار پزشکی قانونی در چهار ماهه نخست امسال ۲۳۹ نفر بر اثر مسموميت قرص برنج در کشور جان خود را از دست دادند. اين رقم در مقايسه با مدت مشابه سال قبل که تعداد متوفيات قرص برنج ۲۲۴ نفر بود، ‌۶.۷ درصد افزايش يافته است.

از کل متوفيات قرص برنج در چهار ماهه امسال ۱۴۰ نفر مرد و ۹۹ زن بودند اين در حالی است که تعداد مردان فوت شده بر اثر مسموميت قرص برنج در مدت مشابه سال قبل ۱۲۹ نفر و تعداد زنان ۹۵ نفر بوده است.

بر اساس اين گزارش در چهار ماهه ابتدايی سال جاری بيشترين تلفات ناشی از مسموميت با قرص برنج به ترتيب با ۹۹ نفر در استان تهران، ۳۳ نفر در استان مازندران، ۲۹ نفر در استان گيلان و ۱۳ نفر در استان لرستان گزارش شده است.

در اين گزارش آمده است، در اين مدت مرگ ناشی از مسمويت در بسياری از استان‌ها کمتر از ۱۰ نفر و در هشت استان صفر گزارش شده است.

مرگ هزار و ۹۰۹ نفر در پنج سال

طی سال های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰ در ايران هزار و ۳۱۱ نفر به علت مسموميت با قرص برنج کشته شدند که از اين تعداد ۶۹۶ نفر مرد و ۶۱۵ نفر زن بودند. حال با احتساب آمار سال ۹۱ تعداد قربانيان اين قرص طی پنج سال گذشته به هزار و ۹۰۹ نفر قربانی اين قرص شده اند.

مسموميت با اين قرص بيشتر در رده سنی ۴۰-۲۰ سال بوده و بيشتر آنها به قصد خودکشی بوده است. آمار چهار سال اخير (۱۳۸۷ تا ۱۳۹۰) نشان می دهد مرگ با قرص برنج رو به افزايش است. اين رقم از ۲۱۴ نفر (۱۰۵ نفر زن/ ۱۰۹ نفر مرد) در سال ۱۳۸۷ به ۲۲۸ نفر (۱۰۴ نفر زن/ ۱۲۴ نفر مرد) در سال ۱۳۸۸ و در سال ۱۳۸۹ با رشدی ۷۸.۱ درصدی به ۴۰۶ نفر (۲۰۲ نفر زن/ ۲۰۴ نفر مرد) رسيد، تا اينکه باز در سال ۱۳۹۰ اين رشد با شيب ۱۴ درصد همچنان ادامه يافت تا اين قرص بلای جان ۴۶۳ نفر (۲۰۴ نفر زن/ ۲۵۹ نفر مرد) نفر شود.

مرگ در کمتر از ۲۴ ساعت

دکتر غلامعلی جعفری- متخصص سم شناسی- در اين باره به مهر گفت: سم قرص برنج سمی است که بر روی سلولها تاثير بدی می گذارد و تنفس سلولی را از بين می برد و باعث آسيب جدی به اعضا و ارگانهای ديگر بدن مثل کليه ها و قلب می شود. مرگ با قرص برنج مرگ بسيار دردناکی است و فرد عطش زيادی به آب دارد. در اين مرگ فرد تا زمانی که زنده است هوشيار و بيدار بوده و سوزش بدی در بدن خود احساس می کند. بر اساس علامت های بالينی فرد دچار خستگی و کمبود اکسيژن می شود. بطوريکه بدنش رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی خواهد شد. اين روند روندی غير قابل برگشت است و مسموميت با قرص برنج برابر با مرگ است.

وی در مورد زمان مسموميت و مرگ بر اثر مصرف اين قرص گفت: معمولا افراد زير ۲۴ ساعت فوت می کنند که زمان مرگ بستگی به ايرانی يا خارجی بودن قرص، تاريخ مصرف، ميزان مقاومت فرد و تعداد آن دارد.

اين متخصص ادامه داد: متاسفانه برخی عطاری ها به راحتی اين قرص را در اختيار مشتريان خود قرار می دهند. در يکی از موارد نادر زنی پس از مسمويت با قرص برنج زنده ماند. او بعد از بازگشت به زندگی اظهار داشت: برای گرفتن قرص برنج به عطاری رفتم که او پس از مشاهده اصرارهايم چند قرص به من داد. يکی ديگر از بيماران می گفت به عطاری رفته و ادعا کردم برای خودکشی قرص برنج می خواهم که او محل ديگری را به من معرفی کرد و گفت در آنجا قرص های برنج قويتری می توانم پيدا کنم تا راحت تر بميرم.

می خواهم زنده بمانم

اغلب قربانيان قرص برنج افرادی هستند که از مرگ آور بودن اين قرص خبری نداشتند و تنها برای تهديد اعضای خانواده اقدام به خوردن اين قرص کرده اند. اين افراد پس از انتقال به بيمارستان از پزشکان می خواهند که آنها را نجات دهند اما پا در مسيری گذاشته اند که هيچ راه بازگشتی در آن نيست.

کافيست سری به بيمارستان لقمان بزنيد با بيمارانی رو به رو می شويد که التماس می کنند پزشکان نجاتشان دهند. يکی از قربانيان زن ۳۵ ساله ای به نام ليلا بود که در بيمارستانی در شرق تهران جان خود را از دست داد. پزشکان اورژانس پس از معاينات اوليه او ، متوجه مسموميت زن جوان با قرص برنج شدند.

بلافاصله کد بيمار بد حال در بيمارستان اعلام شد. پزشک مسموميت همراه کادر درمانی بخش مراقبت های ويژه بيمارستان خود را بالای سر زن جوان رساندند. همان معاينه اوليه کافی بود تا تيم پزشکی متوجه شوند شمارش معکوس برای مرگ زن جوان آغاز شده است.ليلا سريع به بخش مراقبت های ويزه بيمارستان منتقل شد. او باورش نمی شد که تا ساعتی ديگر می ميرد. حالش زياد بد نبود فقط کمی معده اش می سوخت و احساس تشنگی می کرد. آب می خواست اما پزشک معالج خوردن آب را برای او ممنوع کرده بود. صدای شيون ليلا بخش آی سی يو را پر کرده بود . " من نمی خواهم بميرم. يکی کمکم کند. دو سال قبل از شوهرم جدا شدم و او حضانت دو کودک خردسالم را بر عهده گرفت. در اين مدت خيلی سختی کشيديم. برای اينکه همسرم را راضی کنم تا حضانت بچه ها را به من بسپارد تصميم به خودکشی نمايشی گرفتم. به همين خاطر از عطاری قرص برنج خريدم و فقط يک قرص خوردم. نمی دانستم يک قرص هم باعث مرگ می شود. " دفتر زندگی ليلا سه ساعت بعد از خوردن قرص برای هميشه بسته شد.

شاهد مرگ تلخ يک خانواده بودم

دکتر آذر فلاح رئيس بخش کودکان مرکز مسمومين بيمارستان لقمان در اين باره می گويد: خوشبختانه ميزان اين قرص در سال‌های اخير در کشور کمتر شده است. راه پيشگيری از مسموميت با قرص برنج جمع‌آوری آن از بازار و نيز داروخانه‌ها است.

وی درخصوص کشنده بودن اين ماده گفت شاهد مرگ خانواده‌ای بوده است که اين قرص را روی برنج خود گذاشته و همه با هم فوت کرده بودند! رئيس بخش کودکان مرکز مسمومين لقمان، مسموميت با اين قرص را يکی از مسموميت‌های بسيار خطرناک عنوان کرد؛ به‌طوری که هنگامی که بيمار به پزشک مراجعه می‌کند، کار چندانی نمی‌توان برای او انجام داد.

پليس و وزارت بهداشت وارد عمل شوند

قرص برنج همچنان در کشور قربانی می گيرد و هر سال آمار قربانيان افزايش پيدا می کند. عطاری ها در حالی که فروش اين قرص ممنوع است ، به راحتی اقدام به فروش آن می کنند و اين قرص مرگبار در دسترس است.

به نظر می رسد در اين زمينه مسوولان وزارت بهداشت و نيروی انتظامی بايد اقدام جدی انجام دهند و برخورد با متخلفان را جدی تر دنبال کنند.

جمع آوری قرص های برنج و در دسترس نبودن اين قرص می تواند، نقش مهمی در کاهش آمار قربانيان داشته باشد.

گزارش از محمد غمخوار