زمانه ـ نخستوزیر عراق که برای بهبود و گسترش روابط فیمابین به عربستان سعودی سفر کرده بود، عازم تهران شد. او بعد از دیدار و گفتوگو با اسحاق جهانگیری، معاون رئیس جمهوری اسلامی به دیدار علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی شتافت. خامنهای در دیدار و گفتوگو با حیدر عبادی اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران با برگزاری همهپرسی استقلال کردستان مخالف است.
مسعود بارزانی و گروهی از سیاستمداران بلندپایه اقلیم کردستان در نشستی که شامگاه چهارشنبه ۷ ژوئن برگزار شد، تاریخ برگزاری همهپرسی استقلال را ۲۵ سپتامبر سال جاری تعیین کردهاند. ایران و ترکیه اعلام کردهاند که با برگزاری این همهپرسی مخالفاند. دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در عراق هم با صدور بیانیهای اعلام کرده که بر برگزاری همهپرسی استقلال کردستان نظارت ندارد.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با حیدر عبادی، نخستوزیر ایران به تأکید، مخالفت جمهوری اسلامی با برگزاری همهپرسی استقلال کردستان عراق را اعلام کرد:
«جمهوری اسلامی ایران به عنوان همسایه، با برخی زمزمهها مبنی بر برگزاری همهپرسی برای جدایی یک بخش از عراق مخالف است و دامنزنندگان به این موضوع را مخالفان استقلال و هویت عراق میداند.»
رهبر جمهوری اسلامی سپس به تاریخ تمدن در عراق اشاره کرد و گفت: «این کشور "باید یکپارچه بماند و حق چنین کشوری، ایستادن بر روی پای خود و مقابله قدرتمندانه با کسانی است که به دنبال برخورد با عراق هستند.»
یک ماه بعد از آنکه احزاب اقلیم کردستان بر سر برگزاری همهپرسی استقلال به توافق رسیدند، قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به شهر سلیمانیه در منطقه خودگردان کردستان عراق سفر کرد. هدف او از این سفر گفتوگو با مقامات اقلیم کردستان عراق برای جلوگیری از برگزاری همهپرسی استقلال و تشکیل دولت مستقل کردستان عراق بود.
وزارت خارجه ایران هم در ادامه این تلاشها برای جلوگیری از برگزاری همهپرسی استقلال، اعلام کرده که از «تمامیت ارضی عراق» دفاع میکند.
بغداد هم اعلام کرده است که برگزاری یک همهپرسی در چنین ابعادی نیازمند یک اجماع ملیست و یک یا چند حزب به تنهایی نمیتوانند در این مورد تصمیم بگیرند.
مسعود بارزانی پیش از این تحولات، از دولت عراق گلایهمند بود که مانع از فروش نفت اقلیم کردستان عراق میشود و حتی حقوق کارمندان اقلیم را هم پرداخت نمیکند. این مشکلات و همچنین هراس از اقتدارگرایی دولت عراق موجب شد که به تدریج فکر همهپرسی استقلال برای کردستان قوت بگیرد.
دیدار با اسحاق جهانگیری
عبادی بعد از دیدار و گفتوگو با ملک سلمان در ریاض وارد تهران میشود. همزمان رابطه ایران و عربستان در روزهای گذشته و به ویژه بعد از حملات گروه دولت اسلامی (داعش) به تهران پرتنشتر شده است.
اسحاق جهانگیری، معاون رئیس جمهوری اسلامی در دیدار و گفتوگو با نخستوزیر عراق اظهار امیدواری کرد که حضور هیأت عراقی در ایران به حل بحران در خاورمیانه کمک کند.
در دیدار و گفتوگو با علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی هم مبارزه با گروه دولت اسلامی (داعش) در عراق از موضوعات مورد بحث بود.
اسحاق جهانگیری در گفتوگو با نخستوزیر عراق اظهار امیدواری کرد که روابط ایران و عراق گسترش پیدا کند:
«باید تلاش کنیم سطح روابط دوجانبه متناسب با ظرفیتهای دو کشور ارتقاء پیدا کند. مسائل بانکی از مهمترین موانع فراروی توسعه مناسبات تجاری و اقتصادی ایران و عراق است که باید با جدیت برای حل این مسائل تلاش کنیم چرا که روابط بانکی پیشنیاز همکاریهای اقتصادی است.»
خط لول انتقال گاز به بغداد، همکاریهای نفتی، احداث راهآهن شلمچه - بصره و تهیه سند جامع همکاریهای تجاری و اقتصادی بین دو کشور در چشمانداز قرار دارد.
سفر اتباع ایرانی به ویژه در ایام اربعین و توافقنامه لغو روادید هم یکی از موضوعات مورد مذاکره بود.
نخست وزیر عراق از آمادگی کشورش برای تقویت روابط با جمهوری اسلامی ایران در زمینههای تجاری، اقتصادی، عمرانی و فرهنگی و مذهبی خبر داد و گفت:
«باید برای احیای اروند رود نیز تلاش کنیم و عراق در این زمینه آمادگی کامل دارد و اگر مشکلات آن برطرف شود خدمات شایانی به مردم خرمشهر، آبادان و بصره خواهد رسید.»
حجم مبادلات تجاری بین ایران و عراق ۱۳ میلیارد دلار است.
مقصد بعدی نخستوزیر عراق، کویت است. حیدر عبادی سفرش به کشورهای خاورمیانه را به خاطر بحران قطر به تأخیر انداخته بود.