دویچه وله - ناظران می‌گویند جمهوری اسلامی گزینه‌های زیادی ندارد و در صورت تندروی، متحدان فعلی خود را نیز از دست می‌دهد. آیا سیاست تهدید و فشار آمریکا به نفع معترضان و تحول‌خواهان تمام می‌شود؟ گفت‌وگو با نسرین ستوده و حسن شریعتمداری.
سخنان وزیر خارجه آمریکا بسیاری را در ایران و خارج از ایران نگران کرده است. نوع این نگرانی شاید یکسان نباشد. رهبران جمهوری اسلامی به فکر راه‌هایی برای بقای نظام هستند. آنها که دغدغه جنبش مدنی و مطالبات مردم را دارند، از خود می‌پرسند نتیجه سیاست‌های دو حکومت آمریکا و ایران بر مسیر زندگی روزمره و خواست‌هایی که سال‌هاست در آروزی محقق شدن آنها هستند، چه خواهد بود؟
دویچه وله فارسی با نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر و حسن شریعتمداری، تحلیلگر سیاسی از هامبورگ آلمان گفت‌وگو کرده است.
نسرین ستوده به دویچه وله فارسی می‌گوید که او به عنوان یک شهروند که تحقق حقوق مدنی از دغدغه‌های اوست، تردید دارد که دخالت دولت آمریکا یا هر دولتی در کشوری دیگر که منجر به سقوط حکومت آن کشور شود، بتواند چشم‌انداز روشنی برای تحقق مطالبات مدنی به وجود آورد.
به کانال خبرنامه گویا در تلگرام بپیوندید
او معتقد است که هدف‌های مدنی زمانی می‌تواند محقق شوند که شهروندان یک جامعه از راه تلاش و تعامل با یکدیگر و با حکومت به آن حقوق برسند. نسرین ستوده می‌گوید که مداخله خارجی می‌تواند خود به استقرار یک استبداد جدید در جامعه بیانجامد.
نقش رهبران ایران در به وجود آمدن این شرایط
نسرین ستوده در عین حال به نقش حکومت ایران در به وجود آمدن شرایط فعلی اشاره می‌کند و می‌گوید زمانی که اوباما با «حسن نیت تمام دست دوستی و مذاکره به سمت ایران دراز کرد، نباید با گفتن آن سخنان که دست شما مشت آهنین است، پس زده می‌شد. بنابراین اگر جامعه مدنی آمریکا به اقدامات تندروانه آقای ترامپ انتقاد می‌کند، ما هم حق داریم در ایران به عملکرد دولتمردان و رهبران جامعه خودمان انتقاد داشته باشیم.»
حسن شریعتمداری درباره اهداف آمریکا از وارد آوردن فشارهای شدید به ایران و واکنش احتمالی ایران می‌گوید:
«هدف از این تحریم‌ها دو گزینه است یا تغییر نظام یا وادار کردن حکومت به مذاکره مستقیم برای مذاکره و عادی کردن روابط با آمریکا بین جمهوری اسلامی و آمریکاست و هم‌چنین محدود کردن نفوذ ایران در منطقه. با توجه به سابقه رهبران نظام، آنها می‌توانند یک مذاکره مخفی را شروع کنند که نتایج آن قابل حدس نیست. ولی به هرصورت امکان مذاکرات مخفی بدون اطلاع عرصه عمومی هنوز هست.»
حسن شریعتمداری به گزینه دیگر نیز اشاره می‌کند؛ این که سیاست آمریکا به قوی‌تر شدن جناح تندرو حکومت ایران و از سرگیری سیاست‌های پیشین آن، از جمله در رابطه با برنامه اتمی بیانجامد. او معتقد است که در آن صورت جمهوری اسلامی حتی متحدین فعلی یعنی چین و روسیه را نیز از دست خواهد داد. از این گذشته افزایش فشار تحریم‌ها می‌تواند به گسترش دامنه اعتراضات منجر شود.
او نیز درباره تاثیر مثبت سیاست آمریکا بر اپوزیسیون در ایران تردید دارد و می‌گوید:
«تا آن‌جایی که به مردم ایران برمی‌گردد، بهتر است آمریکا مردم ایران را به خودشان واگذار کنند. در آن صورت شاید با هزینه کم‌تری بتوانند موفق به ایجاد تغییرات شوند. هدف این تهدیدها کمک به مردم ایران نیست، استفاده از فشار مردم ایران و اپوزیسیون ایران برای پیروزی در مذاکرات احتمالی است. این که کدامیک از این گزینه‌ها عملی شوند، چیزی است که بعدها روشن می‌شود.»
